Η υπόθεση του επεισοδίου στο κυλικείο της Πολυτεχνειούπολης: Όταν η προπαγάνδα αλλοιώνει την πραγματικότητα

Τις τελευταίες μέρες, η υπόθεση του «περιστατικού βίας» στο κυλικείο της Πολυτεχνειούπολης του ΕΜΠ έχει μονοπωλήσει το ενδιαφέρον των μέσων ενημέρωσης και της κοινής γνώμης.

Η αρχική παρουσίαση του περιστατικού από τα περισσότερα τηλεοπτικά κανάλια και μέσα ενημέρωσης περιέγραφε την «απρόκλητη επίθεση» ενός «34χρονου αιώνιου φοιτητή» εναντίον της ιδιοκτήτριας του κυλικείου, με έντονο πολιτικό και ηθικό φορτίο που ενίσχυε το αφήγημα περί ανομίας και βίας στα πανεπιστήμια.

Ωστόσο, τα στοιχεία που έχουν έρθει στο φως, μαζί με το ίδιο το βίντεο του επεισοδίου, αποκαλύπτουν μια διαφορετική πραγματικότητα, πολύ πιο σύνθετη και εντελώς αντίθετη με το τηλεοπτικό, αρχικά, και στη συνέχεια με το κυβερνητικό αφήγημα.

Η αρχική αφήγηση: θύμα ή θύτης;

Σύμφωνα με τα πρώτα ρεπορτάζ, η ιδιοκτήτρια του κυλικείου κατήγγειλε ότι δέχτηκε σωματική επίθεση από έναν 34χρονο φοιτητή, ο οποίος της επιτέθηκε όταν εκείνη προσπάθησε να αποτρέψει την αφισοκόλληση προεκλογικού υλικού στον χώρο. Η εικόνα που προβαλλόταν έμοιαζε ξεκάθαρη: ο φοιτητής παρουσιαζόταν ως «παράσιτο», «ταραξίας» και φορέας της βίας που υποτίθεται ότι κυριαρχεί στα πανεπιστήμια, ενώ η γυναίκα εμφανιζόταν ως θύμα μισογυνιστικής και αδικαιολόγητης βίας.

Η ίδια η ιδιοκτήτρια βρήκε γρήγορα στασίδι σε τηλεοπτικές εκπομπές, όπου με την υποστήριξη των παρουσιαστών παρουσίαζε την εκδοχή της, συνοδευόμενη από επιλεγμένα αποσπάσματα βίντεο που φαινόταν να επιβεβαιώνουν την καταγγελία της.

Το βίντεο που ανατρέπει την αφήγηση

Ωστόσο, το πλήρες βίντεο που έχει δει το φως της δημοσιότητας, και μάλιστα τραβήχτηκε από το ίδιο το κινητό της γυναίκας, παρουσιάζει μια εντελώς διαφορετική εικόνα. Σε αυτό:

Η ιδιοκτήτρια κινείται επιθετικά προς τον 34χρονο, φωνάζοντας επανειλημμένα «φύγε, δεν θα μου κολλήσεις τίποτα, το πληρώνω το μαγαζί», με έντονο και εριστικό τόνο.
Ακούγονται παρευρισκόμενοι να αμφισβητούν την εκδοχή της, ρωτώντας «τι πληρώνεις;» και προσπαθώντας να ηρεμήσουν τα πνεύματα.
Η ίδια σκίζει την αφίσα που είχαν κολλήσει οι φοιτητές, ενώ κάποιοι προσπαθούν να την αποτρέψουν.
Κατά τη διάρκεια της έντασης, φαίνεται να χύνεται κόλλα από έναν κουβά στο δάπεδο, πιθανότατα από την ίδια.
Οι κινήσεις της κάμερας και οι φωνές καταδεικνύουν μια αμοιβαία ένταση και λεκτική αντιπαράθεση, χωρίς να καταγράφεται ξεκάθαρα κάποια βίαιη επίθεση από τον 34χρονο.

Ακολούθως ξεκινάει η αφήγησή της, που έχει ενδιαφέρον να δει κανείς σε αντιπαραβολή με το βίντεο-τεκμήριο που φαίνεται να τραβήχτηκε από το ίδιο το κινητό της. «Βγήκα από το ταμείο και του ζήτησα ξανά ευγενικά να μην κολλάει αφίσες, “σε παρακαλώ, μην κολλάς γιατί δεν θέλουμε να είναι βρώμικο το μαγαζί και δεν θέλουμε συνθήματα”» λέει η ιδιοκτήτρια στην τηλεόραση. «Αφού με αγνόησε παντελώς, με έπιασε από το χέρι στην αρχή, εγώ τον έσπρωξα, πήγα από την άλλη μεριά. Έβγαλε την αφίσα, νευρίασε και με χαστούκισε.»

Το βίντεο από την άλλη, δείχνει μια άλλη ιστορία. Η γυναίκα επαναλαμβάνει σε επιθετικό -δεν θα τον έλεγε και κανείς ευγενικό- τόνο «φύγε. Φύγε. Δεν θα μου κολλήσεις τίποτα. Το πληρώνω. Το πληρώνω το μαγαζί.» – η τελευταία φράση με σφιγμένα δόντια και με την κάμερα να κινείται άστατα, πράγμα που εμφανέστατα δείχνει κάποια απότομη κίνηση από μέρους της προς το μέρος του 34χρονου. Μάλιστα, στην αρχή ακούγεται ένας από τους παρευρισκόμενους να ρωτάει «τι πληρώνεις;», σαν να μην καταλαβαίνει ακριβώς ποια είναι η κυρία που κινείται μαινόμενη προς εκείνον.

Στη συνέχεια, μετά την επιθετική κίνηση προς το μέρος της αφίσας, κάποιος φαίνεται να μπαίνει μπροστά για να την εμποδίσει. Εκείνη αρχίζει να φωνάζει «μη με ακουμπάς ρε», όπου δέχεται την ψύχραιμη απάντηση από κάποιον από τους παρευρισκόμενους ότι «εσύ με ακουμπάς». Ακολούθως της κάνουν χώρο, εκείνη σκίζει την αφίσα και κάποιος τη ρωτάει με τον ίδιο ψύχραιμο τόνο «τι κατάλαβες τώρα;». Στη συνέχεια κάνει κάτι έντονο που κάνει όλους τους παρευρισκόμενους να φωνάξουν «εεεεε». Η κάμερα δείχνει στο πάτωμα όπου φαίνεται να ρέει η κόλλα από τον κουβά, τον οποίον μάλλον έριξε. Η επιθετικότητα συνεχίζεται με το κινητό να κάνει πάλι απότομες κινήσεις, ενώ ένας από τους παρευρισκόμενους της ζητάει ευγενικά να ηρεμήσει.

Η αλήθεια για τον «αιώνιο φοιτητή» και την αφίσα

Περαιτέρω έρευνα αποκαλύπτει ότι ο 34χρονος δεν είναι απλώς ένας «αιώνιος φοιτητής», αλλά υποψήφιος διδάκτορας, σε μια ηλικία και κατάσταση απολύτως φυσιολογική για την εκπόνηση διδακτορικής διατριβής.

Επιπλέον, η αφίσα που κολλούσαν δεν αφορούσε φοιτητική παράταξη, όπως αρχικά ειπώθηκε, αλλά κάλεσμα για την Ημέρα Δράσης για την Ελευθερία της Έκφρασης στα Πανεπιστήμια – μια εκδήλωση με ημερίδα, εκθέσεις, μουσική και αθλητικές δραστηριότητες, η οποία όμως απαγορεύτηκε από τις πρυτανικές αρχές του ΕΜΠ.

Η ποινικοποίηση και οι υπερβολές

Η υπόθεση έχει οδηγήσει σε κατηγορίες για «επικίνδυνη σωματική βλάβη» εναντίον του 34χρονου, αλλά και για «άρνηση δακτυλοσκόπησης», ενώ η σύντροφός του συνελήφθη για «υπόθαλψη εγκληματία» και «ψευδή αναφορά στις αρχές». Πρόκειται για υπερβολές που εγείρουν σοβαρά ερωτήματα σχετικά με το κράτος δικαίου και την αναλογικότητα της αστυνομικής και δικαστικής αντιμετώπισης.

Σύμφωνα με πληροφορίες του in, ο 34χρονος έχει ζητήσει ιατροδικαστική εξέταση για μώλωπες και εκδορές που φέρει στα δύο χέρια, ενώ άγνωστο παραμένει αν το ίδιο έχει κάνει και η ιδιοκτήτρια του κυλικείου – καθώς κανένα άλλο μέχρι τώρα τεκμήριο δεν δείχνει να δέχθηκε εκείνη κάποια επίθεση. Τουναντίον, εκείνη είναι που εμφανίζεται επιτιθέμενη. Και φυσικά, όλα αυτά είναι ορατά δια γυμνού οφθαλμού από τα ίδια βίντεο που στη δημόσια συζήτηση παρουσιάστηκαν χωρίς ίχνος συστολής ως τεκμήρια υπέρ της ιδιοκτήτριας.

Παράλληλα, αξίζει να σημειωθεί ότι ο ίδιος είχε στο παρελθόν υποστεί αστυνομική βία, γεγονός που προσθέτει μια διάσταση θεσμικών και παραθεσμικών αντιποίνων στην υπόθεση. Ήταν ο ίδιος άνθρωπος που υπέστη ξυλοδαρμό από αστυνομικούς πριν μερικά χρόνια στη Νέα Σμύρνη, εκκινώντας άθελά του μια σειρά γεγονότων που οδήγησαν τον νυν υπουργό Προστασίας του Πολίτη

Η πολιτική εκμετάλλευση της υπόθεσης

Η υπόθεση αξιοποιήθηκε άμεσα για την ενίσχυση της κυβερνητικής αφήγησης περί «βίας και ανομίας στα πανεπιστήμια», ένα θέμα που χρησιμοποιείται συχνά για πολιτική αντιπαράθεση και νομοθετικές παρεμβάσεις. Η πραγματικότητα, όμως, όπως αποτυπώνεται στα βίντεο και τα στοιχεία, είναι πολύ πιο σύνθετη και αποδεικνύει ότι τέτοια περιστατικά είναι συνηθισμένα, ασήμαντα σε σύγκριση με την πραγματική βία που εκτυλίσσεται εκτός πανεπιστημίων, και συχνά υπερβολικά ποινικοποιημένα.

Η υπόθεση της Πολυτεχνειούπολης αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα του πώς μια είδηση μπορεί να παραποιηθεί και να παρουσιαστεί με μονόπλευρο και προπαγανδιστικό τρόπο, αλλοιώνοντας την πραγματικότητα. Το πλήρες βίντεο και τα στοιχεία δείχνουν μια αμφίρροπη διαμάχη, με αμοιβαίες εντάσεις και χωρίς ξεκάθαρη βίαιη επίθεση από τον 34χρονο. Η υπερβολική ποινικοποίηση και η πολιτική εκμετάλλευση της υπόθεσης εγείρουν σοβαρά ερωτήματα για τη δημοσιογραφική δεοντολογία, τη δικαιοσύνη και την ελευθερία της έκφρασης στα πανεπιστήμια.

Σε μια εποχή όπου η αλήθεια συχνά θυσιάζεται στο βωμό της πολιτικής και επικοινωνιακής σκοπιμότητας, η προσεκτική και αντικειμενική ενημέρωση είναι πιο αναγκαία από ποτέ.