Την έντονη αντίδραση της επιστημονικής κοινότητας έχει προκαλέσει η πρόσφατη εισαγγελική εντολή για την απομάκρυνση των λύκων από τον Εθνικό Δρυμό της Πάρνηθας, με στόχο τη μεταφορά τους στη Βόρεια Ελλάδα, μετά από πληροφορίες για αυξημένο αριθμό νεκρών κόκκινων ελαφιών.
Η υπόθεση της Πάρνηθας δεν αφορά μόνο την τοπική οικολογία, αλλά εντάσσεται σε ένα ευρύτερο ευρωπαϊκό πλαίσιο προστασίας των κορυφαίων θηρευτών, όπως ο λύκος, που θεωρούνται δείκτες υγιών οικοσυστημάτων. Η διατήρηση της βιοποικιλότητας αποτελεί βασική προτεραιότητα για την Ευρωπαϊκή Ένωση και την παγκόσμια κοινότητα, γεγονός που καθιστά επιτακτική την ανάγκη επιστημονικά τεκμηριωμένων και βιώσιμων λύσεων στην Πάρνηθα.
Η κατάσταση στον Εθνικό Δρυμό Πάρνηθας
Σήμερα, η Πάρνηθα φιλοξενεί περίπου 200-300 κόκκινα ελάφια και 30-50 λύκους, οι οποίοι επανεμφανίστηκαν μετά από δεκαετίες απουσίας, χάρη σε προγράμματα προστασίας και την απομάκρυνση ανθρώπινων δραστηριοτήτων από το βουνό. Ο λύκος, ως κορυφαίος θηρευτής στην τροφική αλυσίδα, διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στη ρύθμιση της βιοποικιλότητας και της υγείας του οικοσυστήματος.
Οι επιστημονικές απόψεις
Οι ειδικοί τονίζουν ότι η παρουσία του λύκου είναι αναγκαία για την ισορροπία του οικοσυστήματος. Ο Αναπληρωτής Καθηγητής Οικολογίας Γιώργος Κόκκορης επισημαίνει ότι «είναι επικίνδυνο να παίζουμε με είδη που είναι κορυφαίοι θηρευτές γιατί έχουν πολύ μεγάλη επίδραση στο οικοσύστημα». Η Πάρνηθα έχει υποστεί σοβαρές καταστροφές από τις πυρκαγιές των τελευταίων δεκαετιών, με αποτέλεσμα την υποβάθμιση του οικοσυστήματος και την αύξηση του πληθυσμού των φυτοφάγων ελαφιών, που παρεμποδίζουν τη φυσική αναγέννηση του δάσους. Ο λύκος, με τη θηρευτική του δράση, συμβάλλει στη ρύθμιση αυτού του υπερπληθυσμού.
Ο Καθηγητής Οικολογίας Παναγιώτης Δημόπουλος τονίζει ότι ο λύκος δεν έχει επιτεθεί ποτέ σε ανθρώπους στην περιοχή και ότι η αύξηση των ελαφιών είχε φτάσει σε σημείο να τους παρέχεται και τεχνητή τροφή, υπογραμμίζοντας την ανάγκη επιστημονικής τεκμηρίωσης πριν από οποιαδήποτε παρέμβαση.
Ο Σπύρος Ψαρούδας, Συντονιστής της περιβαλλοντικής οργάνωσης «Καλλιστώ», επισημαίνει ότι ο λύκος πρέπει να διατηρήσει τον φυσικό του ρόλο στο οικοσύστημα και να μην αντιμετωπιστεί ως κατοικίδιο ή πρόβλημα.
Η πραγματική εικόνα για τα ελάφια και τους λύκους
Σύμφωνα με τον βιολόγο Γιώργο Ηλιόπουλο, μέλος της «Καλλιστώς», ο πληθυσμός των κόκκινων ελαφιών στην Πάρνηθα αυξήθηκε μετά την πυρκαγιά του 2007, καθώς τα λιβάδια που δημιουργήθηκαν ευνόησαν τα φυτοφάγα ζώα. Ωστόσο, με την εμφάνιση των λύκων το 2012-2014, που τρέφονται κατά 70% με ελάφια, ο πληθυσμός των ελαφιών μειώθηκε σταδιακά, φτάνοντας σήμερα περίπου τα 300 άτομα.
Οι λύκοι, όταν μειώνονται τα ελάφια, μειώνονται επίσης, καθώς εξαρτώνται από αυτά για τροφή. Οι νεαροί λύκοι συχνά κατευθύνονται προς τα αστικά κέντρα αναζητώντας τροφή, γεγονός που δημιουργεί νέες προκλήσεις.
Προτάσεις και διαχείριση
Οι επιστήμονες και οι δασικές υπηρεσίες συνεργάζονται για την παρακολούθηση και τη διαχείριση του πληθυσμού λύκων και ελαφιών στην Πάρνηθα μέσω προγραμμάτων παρακολούθησης και μελέτης. Η απόφαση για τυχόν παρεμβάσεις θα βασιστεί σε επιστημονικά δεδομένα που θα συγκεντρωθούν μέσα στον επόμενο χρόνο.
Επιπλέον, υπογραμμίζεται η ανάγκη ενημέρωσης και εκπαίδευσης των επισκεπτών και των κατοίκων για τη σωστή συνύπαρξη με την άγρια ζωή, αποφεύγοντας πρακτικές όπως το τάισμα των ζώων, που διαταράσσουν την ισορροπία.
Η εισαγγελική εντολή για απομάκρυνση των λύκων από την Πάρνηθα έχει προκαλέσει έντονη επιστημονική ανησυχία, καθώς ο λύκος αποτελεί κρίσιμο στοιχείο για την οικολογική ισορροπία της περιοχής. Οι ειδικοί συμφωνούν ότι κάθε διαχείριση πρέπει να βασίζεται σε επιστημονικά δεδομένα και όχι σε βιαστικές αποφάσεις. Αν τελικά οι λύκοι μεταφερθούν, εκτιμάται ότι θα επιστρέψουν εντός 1-2 ετών, καθώς η Πάρνηθα είναι ο φυσικός τους βιότοπος.
Η διαχείριση του Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας απαιτεί ισορροπημένες λύσεις που θα προστατεύουν τόσο την άγρια ζωή όσο και την ανθρώπινη παρουσία, μέσα από συνεργασία επιστημόνων, αρχών και πολιτών.
- Το Σάββατο στην Ουκρανία σύνοδος κορυφής των χωρών της αποκαλούμενης «συμμαχίας των προθύμων»
- Χατζηδάκης για ΒΟΑΚ: Περνάμε πια από τη θεωρία στην πράξη
- FIBA: Η Ελλάδα στο 2ο γκρουπ δυναμικότητας
- Λύκοι στην Πάρνηθα: Η επιστημονική κοινότητα αντιδρά στην εισαγγελική εντολή απομάκρυνσης
- Όταν τα Chatbots “ξυπνήσουν”