Πολιτικός σεισμός στη Γερμανία: Τι σημαίνει η αποτυχία του Φρίντριχ Μερτς να εκλεγεί καγκελάριος

Η αποτυχία του Φρίντριχ Μερτς να εκλεγεί καγκελάριος της Γερμανίας στην πρώτη ψηφοφορία αποτελεί πολιτικό σεισμό, παρά το γεγονός ότι το μπλοκ CDU-CSU κέρδισε τις εθνικές εκλογές με 28,5%. Με ψήφους 310 υπέρ έναντι 307 κατά και 3 αποχές, δεν κατάφερε να συγκεντρώσει την απαιτούμενη πλειοψηφία των 316 ψήφων. Η ήττα αυτή αποτυπώνει την εσωτερική αστάθεια και τις δυσκολίες συνασπισμού, καθώς το CDU χρειάζεται τη στήριξη άλλων κομμάτων, όπως των Σοσιαλδημοκρατών, για να σχηματίσει κυβέρνηση.

Η πολιτική πορεία του Μερτς χαρακτηρίζεται από μια στροφή του CDU προς τα δεξιά, με έμφαση σε αυστηρότερες θέσεις στο μεταναστευτικό και οικονομικό φιλελευθερισμό, που όμως έχει προκαλέσει τριβές και αποξένωση τμημάτων της κοινωνίας και άλλων κομμάτων. Η συνεργασία του με την ακροδεξιά AfD για συγκεκριμένα μέτρα έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις, ενισχύοντας την επιρροή τόσο της ακροδεξιάς όσο και της αριστερής αντιπολίτευσης, που μπλοκάρουν κρίσιμες νομοθετικές πρωτοβουλίες του Μερτς.

Επιπλέον, η οικονομική κατάσταση της Γερμανίας, που διανύει τη μακρύτερη μεταπολεμική ύφεση, θέτει τον Μερτς αντιμέτωπο με μεγάλες προκλήσεις. Η αναστροφή της προηγούμενης πολιτικής του για το «φρένο χρέους» και η ανάγκη για σημαντικές δαπάνες σε υποδομές και άμυνα δημιουργούν ερωτήματα για τη μακροπρόθεσμη οικονομική στρατηγική του.

Η αποτυχία εκλογής του Μερτς αναδεικνύει την πολιτική πολυπλοκότητα και το ασταθές κλίμα στη Γερμανία, σε μια κρίσιμη στιγμή για την Ευρώπη, με τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις διεθνείς εντάσεις να προσθέτουν πίεση στην ηγεσία της μεγαλύτερης οικονομίας της ΕΕ. Η επόμενη μέρα θα είναι ιδιαίτερα δύσκολη καθώς η χώρα καλείται να ξεπεράσει εσωτερικές διαιρέσεις και να διαχειριστεί πολλαπλές κρίσεις.

Τα πιθανά πολιτικά σενάρια

Οι πολιτικές εξελίξεις στη Γερμανία είναι ρευστές και εξαρτώνται από τη στρατηγική που θα επιλέξουν τα κόμματα τις επόμενες δύο εβδομάδες. Αν ο Μερτς δεν πετύχει την απαιτούμενη πλειοψηφία, η πολιτική αβεβαιότητα μπορεί να δημιουργήσει πρόσθετες δυσκολίες για τη νέα κυβέρνηση.

Ας δούμε τα πιθανά σενάρια που μπορεί να προκύψουν στην περίπτωση που η Μπούντεσταγκ δεν καταφέρει να εκλέξει Καγκελάριο με την πρώτη ψηφοφορία ή αν προκύψει αδιέξοδο.

Νέα Κοινή Συνεργασία ή αναδιαπραγμάτευση

Αν η Χριστιανοδημοκρατική Ένωση (CDU-CSU) και οι Σοσιαλδημοκράτες (SPD) δεν καταφέρουν να συμφωνήσουν στην εκλογή Μερτς, ίσως επιχειρήσουν να αναδιαρθρώσουν τη συνεργασία τους ή να προσπαθήσουν να βρουν άλλους συμμάχους.

Ενδέχεται να προστεθούν άλλα μικρότερα κόμματα, όπως οι Πράσινοι ή οι Φιλελεύθεροι (FDP), αν και αυτό θα απαιτούσε συμβιβασμούς και παραχωρήσεις που δεν είναι πάντα εύκολοι.

Αλλαγή υποψηφίου από την CDU-CSU

Αν ο Μερτς δεν εξασφαλίσει τη στήριξη της απαραίτητης πλειοψηφίας, μπορεί να προταθεί άλλος υποψήφιος από την ίδια παράταξη (CDU-CSU). Αυτό μπορεί να είναι στρατηγική για να βελτιωθεί η αποδοχή του υποψηφίου, αλλά ενδέχεται να δημιουργήσει εσωτερικές εντάσεις.

Η αλλαγή προσώπου στην κορυφή της CDU-CSU θα μπορούσε να δημιουργήσει νέα δυναμική, αλλά και να διευρύνει τις διαφωνίες σε σχέση με την πορεία του συνασπισμού.

Σχηματισμός ευρείας συμμαχίας

Σε περίπτωση που η CDU-CSU και οι Σοσιαλδημοκράτες δεν καταφέρουν να συνεργαστούν αποτελεσματικά, μια πιο ευρεία συμμαχία μπορεί να γίνει αναγκαία. Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει τους Πράσινους και τους Φιλελεύθερους.

Όμως, μια τέτοια συμμαχία θα απαιτούσε δύσκολους συμβιβασμούς για θέματα πολιτικής ατζέντας (όπως η οικονομία, η ενέργεια, η κοινωνική πολιτική), πράγμα που θα μπορούσε να φέρει πολιτικές εντάσεις.

Πρόωρες εκλογές

Αν όλα τα παραπάνω αποτύχουν και δεν υπάρχει συναίνεση ή πλειοψηφία, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μπορεί να προκηρύξει νέες εκλογές. Αυτό όμως θα ήταν μια ριψοκίνδυνη επιλογή, καθώς οι πολιτικές δυνάμεις ενδέχεται να αντιμετωπίσουν αβεβαιότητα και νέα αδιέξοδα.

Οι νέες εκλογές μπορεί να προκαλέσουν αναταράξεις και να μην προσφέρουν σαφή λύση, ενώ η αναστάτωση στους πολίτες μπορεί να προκαλέσει αρνητική αντίδραση.

Μειοψηφική κυβέρνηση

Αν κανένας από τους υποψηφίους για την καγκελαρία δεν έχει την απαιτούμενη πλειοψηφία, η κυβέρνηση μπορεί να λειτουργήσει ως μειοψηφική κυβέρνηση για κάποιο διάστημα. Αυτό θα σήμαινε ότι το εκλεγμένο κόμμα ή συνασπισμός θα πρέπει να προσπαθήσει να περάσει νομοθεσία μέσω διαρκών συμβιβασμών με άλλα κόμματα.

Αυτή η κατάσταση όμως ενδέχεται να είναι ασταθής, καθώς η έλλειψη ισχυρής πλειοψηφίας μπορεί να οδηγήσει σε δυσκολίες στην υλοποίηση πολιτικών.