NewsEdit Η Γερμανία φαίνεται ότι δεν γυρίζει ακόμη σελίδα καθώς ο Φρίντριχ Μερτς απέτυχε να εκλεγεί Καγκελάριος στο γερμανικό κοινοβούλιο.
Η διαδικασία εκλογής ολοκληρώθηκε χωρίς αποτέλεσμα στο Ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο, με τα κόμματα του νέου κυβερνητικού συνασπισμού, τη Χριστιανική Ένωση (CDU/CSU) και το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD), να φαίνεται πως συγκέντρωναν συντριπτική πλειοψηφία 628 εδρών στους 630 βουλευτές ωστόσο απροσδόκητα, φαίνεται πως κάποιοι εκ των βουλευτών δεν τον υποστήριξαν για την καγκελαρία, παρακάμπτοντας τη συμφωνία.
Η Μπούντεσταγκ έχει τώρα 14 ημέρες για να εκλέξει τον Μερτς ή άλλον υποψήφιο καγκελάριο με απόλυτη πλειοψηφία.
Εάν αυτό δεν επιτευχθεί, τότε διεξάγεται τελική ψηφοφορία. Αν και τότε δεν υπάρξει απόλυτη πλειοψηφία ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μπορεί είτε να διορίσει τον υποψήφιο με τις περισσότερες ψήφους, είτε να προκηρύξει νέες εκλογές.
Τα πιθανά πολιτικά σενάρια
Οι πολιτικές εξελίξεις στη Γερμανία είναι ρευστές και εξαρτώνται από τη στρατηγική που θα επιλέξουν τα κόμματα τις επόμενες δύο εβδομάδες. Αν ο Μερτς δεν πετύχει την απαιτούμενη πλειοψηφία, η πολιτική αβεβαιότητα μπορεί να δημιουργήσει πρόσθετες δυσκολίες για τη νέα κυβέρνηση.
Ας δούμε τα πιθανά σενάρια που μπορεί να προκύψουν στην περίπτωση που η Μπούντεσταγκ δεν καταφέρει να εκλέξει Καγκελάριο με την πρώτη ψηφοφορία ή αν προκύψει αδιέξοδο.
Νέα Κοινή Συνεργασία ή αναδιαπραγμάτευση
Αν η Χριστιανοδημοκρατική Ένωση (CDU-CSU) και οι Σοσιαλδημοκράτες (SPD) δεν καταφέρουν να συμφωνήσουν στην εκλογή Μερτς, ίσως επιχειρήσουν να αναδιαρθρώσουν τη συνεργασία τους ή να προσπαθήσουν να βρουν άλλους συμμάχους.
Ενδέχεται να προστεθούν άλλα μικρότερα κόμματα, όπως οι Πράσινοι ή οι Φιλελεύθεροι (FDP), αν και αυτό θα απαιτούσε συμβιβασμούς και παραχωρήσεις που δεν είναι πάντα εύκολοι.
Αλλαγή υποψηφίου από την CDU-CSU
Αν ο Μερτς δεν εξασφαλίσει τη στήριξη της απαραίτητης πλειοψηφίας, μπορεί να προταθεί άλλος υποψήφιος από την ίδια παράταξη (CDU-CSU). Αυτό μπορεί να είναι στρατηγική για να βελτιωθεί η αποδοχή του υποψηφίου, αλλά ενδέχεται να δημιουργήσει εσωτερικές εντάσεις.
Η αλλαγή προσώπου στην κορυφή της CDU-CSU θα μπορούσε να δημιουργήσει νέα δυναμική, αλλά και να διευρύνει τις διαφωνίες σε σχέση με την πορεία του συνασπισμού.
Σχηματισμός ευρείας συμμαχίας
Σε περίπτωση που η CDU-CSU και οι Σοσιαλδημοκράτες δεν καταφέρουν να συνεργαστούν αποτελεσματικά, μια πιο ευρεία συμμαχία μπορεί να γίνει αναγκαία. Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει τους Πράσινους και τους Φιλελεύθερους.
Όμως, μια τέτοια συμμαχία θα απαιτούσε δύσκολους συμβιβασμούς για θέματα πολιτικής ατζέντας (όπως η οικονομία, η ενέργεια, η κοινωνική πολιτική), πράγμα που θα μπορούσε να φέρει πολιτικές εντάσεις.
Πρόωρες εκλογές
Αν όλα τα παραπάνω αποτύχουν και δεν υπάρχει συναίνεση ή πλειοψηφία, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μπορεί να προκηρύξει νέες εκλογές. Αυτό όμως θα ήταν μια ριψοκίνδυνη επιλογή, καθώς οι πολιτικές δυνάμεις ενδέχεται να αντιμετωπίσουν αβεβαιότητα και νέα αδιέξοδα.
Οι νέες εκλογές μπορεί να προκαλέσουν αναταράξεις και να μην προσφέρουν σαφή λύση, ενώ η αναστάτωση στους πολίτες μπορεί να προκαλέσει αρνητική αντίδραση.
Μειοψηφική κυβέρνηση
Αν κανένας από τους υποψηφίους για την καγκελαρία δεν έχει την απαιτούμενη πλειοψηφία, η κυβέρνηση μπορεί να λειτουργήσει ως μειοψηφική κυβέρνηση για κάποιο διάστημα. Αυτό θα σήμαινε ότι το εκλεγμένο κόμμα ή συνασπισμός θα πρέπει να προσπαθήσει να περάσει νομοθεσία μέσω διαρκών συμβιβασμών με άλλα κόμματα.
Αυτή η κατάσταση όμως ενδέχεται να είναι ασταθής, καθώς η έλλειψη ισχυρής πλειοψηφίας μπορεί να οδηγήσει σε δυσκολίες στην υλοποίηση πολιτικών.
Από την πολιτική έρημο στην κορυφή
Η εκλογή του Μερτς όταν αυτή επιτευχθεί θα σηματοδοτήσει την επιστροφή ενός πολιτικού που για χρόνια βρέθηκε εκτός κεντρικής σκηνής, έχοντας βιώσει προσωπικές και πολιτικές ήττες, κυρίως εξαιτίας της Άνγκελα Μέρκελ. Ο ίδιος, που χαρακτηρίστηκε ως «ατίθασο νιάτο» με δύσκολη εφηβεία και αναζητήσεις, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την πολιτική το 2009, όταν η Μέρκελ εδραίωσε την κυριαρχία της στο CDU.
Η πορεία του προς την καγκελαρία ήταν μακρά και γεμάτη ανατροπές. Δύο αποτυχημένες προσπάθειες να αναλάβει την ηγεσία του CDU (2018, 2021) δεν τον πτόησαν. Τελικά, το 2022, κατάφερε να εκλεγεί πρόεδρος του κόμματος και, μετά τις πρόωρες εκλογές του φετινού Φεβρουαρίου, να οδηγήσει το CDU/CSU στην πρώτη θέση.
Μια προσωπικότητα με αντιφάσεις
Ο Μερτς γεννήθηκε στο Μπρίλον της Ζάουερλαντ, σε μια αυστηρά καθολική και συντηρητική περιοχή. Τα νεανικά του χρόνια ήταν ταραχώδη, με συγκρούσεις στην οικογένεια, μέτριες σχολικές επιδόσεις και μια σύντομη επαφή με την «αντίδραση» της εποχής του: μακριά μαλλιά, μηχανάκι, πειραματισμούς με το αλκοόλ και την κάνναβη. Τελικά, χάρη στη στήριξη της μητέρας του, κατάφερε να αποφοιτήσει και να σπουδάσει νομικά στη Βόννη.
Η προσωπική του ζωή χαρακτηρίζεται από σταθερότητα. Παντρεμένος με τη Σαρλότε, επίσης νομικό, έχει τρία παιδιά και επτά εγγόνια. Ωστόσο, οι βιογράφοι του επισημαίνουν τον βαθύ συντηρητισμό του και μια δυσκολία στις σχέσεις με δυναμικές γυναίκες, στοιχείο που φάνηκε και στη σχέση του με την Άνγκελα Μέρκελ.
Προκλήσεις και προσδοκίες
Η Γερμανία που παραλαμβάνει ο Μερτς είναι μια χώρα που αναζητά ανανέωση και σταθερότητα, μετά από 16 χρόνια διακυβέρνησης Μέρκελ και μια τετραετία Όλαφ Σολτς. Η οικονομία χρειάζεται νέα ώθηση, η δημόσια διοίκηση εκσυγχρονισμό, ενώ η κοινωνία καλείται να αντιμετωπίσει την άνοδο των ακραίων φωνών και να ανακτήσει το ηθικό της.
Ο Μερτς, χωρίς προηγούμενη κυβερνητική εμπειρία, καλείται να διαχειριστεί μια σειρά από κρίσιμα ζητήματα:
- Την ενίσχυση της γερμανικής οικονομίας
- Τον ψηφιακό μετασχηματισμό του κράτους
- Την αντιμετώπιση της ακροδεξιάς
- Την ανάκτηση της ηγετικής θέσης της Γερμανίας στην Ευρώπη
Οι πρώτες κινήσεις
Μετά την εκλογή του, ο Μερτς θα μεταβεί στο προεδρικό ανάκτορο Bellevue για να λάβει την εντολή διορισμού από τον πρόεδρο Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ και στη συνέχεια θα επιστρέψει στη Bundestag για να ορκιστεί. Η τελετή παράδοσης-παραλαβής με τον απερχόμενο καγκελάριο Όλαφ Σολτς θα πραγματοποιηθεί στις 16:00 (ώρα Ελλάδος) στην καγκελαρία.
Το στοίχημα της διακυβέρνησης
Ο Μερτς φαίνεται να εμπιστεύεται περισσότερο τους τεχνοκράτες και λιγότερο τους παραδοσιακούς πολιτικούς, στοιχείο που αντικατοπτρίζεται και στις επιλογές του για το υπουργικό συμβούλιο. Η πρόκληση για τον νέο καγκελάριο θα είναι να χτίσει συμμαχίες, να δημιουργήσει μια αποτελεσματική ομάδα και να αποδείξει ότι μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του ρόλου.
Η Γερμανία και η Ευρώπη παρακολουθούν με ενδιαφέρον τα πρώτα βήματα του Φρίντριχ Μερτς, του ανθρώπου που, μετά από χρόνια στην πολιτική έρημο, κρατά πλέον στα χέρια του το τιμόνι της τρίτης μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου.