NewsEdit Με το μέλλον της ανακωχής στη Λωρίδα της Γάζας να κρέμεται από μια κλωστή, ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου συναντάται σήμερα με τον στενότερο σύμμαχό του, τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, σε συνομιλίες που αποκτούν ιδιαίτερο βάρος τόσο για τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή όσο και για τις εσωτερικές πολιτικές ισορροπίες των δύο ηγετών.
Η συνάντηση –η πέμπτη από την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο– πραγματοποιείται σε μια περίοδο κατά την οποία οι διαπραγματεύσεις για την έναρξη της λεγόμενης δεύτερης φάσης της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα βρίσκονται σε εμφανές αδιέξοδο.
Ανακωχή σε οριακό σημείο
Στο επίκεντρο των συνομιλιών θα βρεθεί η προσπάθεια των ΗΠΑ και των περιφερειακών μεσολαβητών να επιταχυνθεί η διαδικασία ώστε να τεθεί σε εφαρμογή η δεύτερη φάση της συμφωνίας, η οποία βασίζεται στο ειρηνευτικό σχέδιο του Αμερικανού προέδρου. Η κατάπαυση του πυρός μεταξύ του ισραηλινού στρατού και της Χαμάς, σε ισχύ από τις 10 Οκτωβρίου, παραμένει εξαιρετικά εύθραυστη, με τις δύο πλευρές να αλληλοκατηγορούνται για παραβιάσεις.
Η δεύτερη φάση προβλέπει τον αφοπλισμό της Χαμάς –κάτι που το παλαιστινιακό ισλαμιστικό κίνημα απορρίπτει–, τη σταδιακή απόσυρση των ισραηλινών στρατευμάτων από τη Λωρίδα της Γάζας, τον σχηματισμό μεταβατικών αρχών και την ανάπτυξη διεθνούς δύναμης σταθεροποίησης.
Το αγκάθι του τελευταίου ομήρου
Πριν καν ξεκινήσουν ουσιαστικά συνομιλίες για τη δεύτερη φάση, το Ισραήλ θέτει ως προϋπόθεση την επιστροφή του λειψάνου του τελευταίου ομήρου που παραμένει στα χέρια της Χαμάς. Από την πλευρά της, η οργάνωση υποστηρίζει ότι μέχρι στιγμής δεν έχει καταφέρει να το εντοπίσει, επιτείνοντας το κλίμα καχυποψίας και στασιμότητας.
Ο ισραηλινός ακτιβιστής για την ειρήνη και άτυπος μεσολαβητής Γκερσόν Μπάσκιν χαρακτηρίζει τη χρονική συγκυρία της συνάντησης «εξαιρετικά σημαντική», επισημαίνοντας ότι η καθυστέρηση της δεύτερης φάσης επιτρέπει στη Χαμάς να ανασυγκροτεί την παρουσία της. Όπως τονίζει, οι ΗΠΑ δεν επιθυμούν τη διαιώνιση αυτής της κατάστασης.
Η αμερικανική πίεση και το σχέδιο μεταβατικής διακυβέρνησης
Σύμφωνα με πληροφορίες από την Ουάσιγκτον, η αμερικανική πλευρά επιδιώκει να ανακοινωθεί το συντομότερο δυνατόν ο σχηματισμός παλαιστινιακής κυβέρνησης τεχνοκρατών, η οποία θα εποπτεύεται από διεθνή επιτροπή υπό την άμεση καθοδήγηση του Ντόναλντ Τραμπ, όπως προβλέπει το σχέδιο για τη μεταβατική φάση στη Γάζα.
Στο ίδιο πλαίσιο, ο Αμερικανός πρόεδρος φέρεται να επιδιώκει τη συγκρότηση νέας «επιτροπής ειρήνης», με στόχο την επίβλεψη της μεταβατικής κυβέρνησης, με πρώτη συνεδρίαση να προγραμματίζεται στο περιθώριο του φόρουμ του Νταβός τον Ιανουάριο.
Ιράν, Συρία και Χεζμπολάχ στο επίκεντρο
Πέρα από τη Γάζα, στο τραπέζι των συνομιλιών αναμένεται να βρεθούν και άλλα κρίσιμα γεωπολιτικά ζητήματα: το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, η κατάσταση στη Συρία και ο αφοπλισμός της Χεζμπολάχ στον Λίβανο.
Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου αναμένεται να δώσει ιδιαίτερη έμφαση στο Ιράν, προειδοποιώντας για την ανασυγκρότηση του πυρηνικού του προγράμματος και την αποκατάσταση των στρατιωτικών του δυνατοτήτων, ιδίως μέσω της παραγωγής βαλλιστικών πυραύλων. Υπενθυμίζεται ότι τον Ιούνιο Ισραήλ και Ιράν ενεπλάκησαν σε πόλεμο 12 ημερών, με τις ΗΠΑ να συμμετέχουν ενεργά, πλήττοντας καίριες ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις.
«Ολοκληρωτικός πόλεμος» και πολιτικοί υπολογισμοί
Η Τεχεράνη, διά στόματος του προέδρου Μασούντ Πεζεσκιάν, κατηγορεί ΗΠΑ, Ισραήλ και Ευρωπαίους ότι διεξάγουν «ολοκληρωτικό πόλεμο» εναντίον της Ισλαμικής Δημοκρατίας, ανεβάζοντας περαιτέρω τους τόνους.
Την ίδια στιγμή, αναλυτές εκτιμούν ότι η συνάντηση με τον Ντόναλντ Τραμπ προσφέρει στον Μπενιαμίν Νετανιάχου και μια πολιτική διέξοδο ενόψει των βουλευτικών εκλογών του φθινοπώρου του 2026. Όπως σημειώνει ο αναλυτής Γιόσι Μέκελμπεργκ, η στροφή της ατζέντας στο Ιράν μπορεί να λειτουργήσει ως αντιπερισπασμός από τις εσωτερικές πιέσεις και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο Ισραηλινός πρωθυπουργός.
Σε κάθε περίπτωση, η σημερινή συνάντηση στο Μαρ-α-Λάγκο αναμένεται να αποτελέσει κομβικό σημείο για τις εξελίξεις στη Γάζα, αλλά και για τη συνολική στρατηγική των ΗΠΑ και του Ισραήλ σε μια Μέση Ανατολή που παραμένει εξαιρετικά ασταθής.