Μήνυμα πλήρους πολιτικής και διπλωματικής στήριξης προς την Ουκρανία έστειλαν οι Ευρωπαίοι ηγέτες κατά την τηλεφωνική τους συνομιλία με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, λίγες ώρες πριν από την κρίσιμη συνάντησή του με τον Ντόναλντ Τραμπ στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ο Ουκρανός πρόεδρος, ο οποίος πραγματοποιεί ενδιάμεση στάση στον Καναδά, αναμένεται να γίνει δεκτός από τον Αμερικανό πρόεδρο στο Μαρ-α-Λάγκο, στη Φλόριντα, στις 20:00 ώρα Ελλάδας, έπειτα από μετάθεση δύο ωρών στο αρχικό πρόγραμμα.
Η συνάντηση πραγματοποιείται σε μια ιδιαίτερα φορτισμένη συγκυρία, με τον πόλεμο στην Ουκρανία να μαίνεται και τις διαπραγματεύσεις για ένα ενδεχόμενο ειρηνευτικό πλαίσιο να βρίσκονται σε κρίσιμο σημείο.
Ευρωπαίοι ηγέτες: «Πλήρης υποστήριξη» προς το Κίεβο
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι είχε προηγουμένως επαφές με Ευρωπαίους ηγέτες, οι οποίοι τον διαβεβαίωσαν για τη συνέχιση της στήριξής τους προς την Ουκρανία. Όπως δήλωσε ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς, οι Ευρωπαίοι εταίροι εξέφρασαν την «πλήρη υποστήριξή» τους τόσο στο διπλωματικό επίπεδο όσο και στο ζήτημα της εδαφικής ακεραιότητας της χώρας.
Την ίδια ώρα, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν υπογράμμισε ότι οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία θα πρέπει να διασφαλίζει την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας, στέλνοντας σαφές μήνυμα προς όλες τις πλευρές.
Στάση στον Καναδά και νέα οικονομική βοήθεια
Κατά τη στάση του στον Καναδά, ο Ουκρανός πρόεδρος εξασφάλισε νέα οικονομική στήριξη ύψους 2,5 δισ. καναδικών δολαρίων (περίπου 1,5 δισ. ευρώ), έπειτα από συνάντηση με τον Καναδό πρωθυπουργό Μαρκ Κάρνεϊ. Ο Ζελένσκι δήλωσε αισιόδοξος ότι η επικείμενη συνάντησή του με τον Ντόναλντ Τραμπ θα είναι «πολύ εποικοδομητική», τονίζοντας ότι βασική του προτεραιότητα παραμένουν οι εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία.
Η διπλή στάση Τραμπ και το αυστηρό πλαίσιο των συνομιλιών
Ο Ντόναλντ Τραμπ εμφανίζεται να εκπέμπει αντιφατικά μηνύματα. Από τη μία πλευρά δηλώνει ότι «πιστεύει πως θα πάει καλά» τόσο με τον Ζελένσκι όσο και με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, με τον οποίο προβλέπει συνάντηση στο προσεχές διάστημα. Από την άλλη, έχει ξεκαθαρίσει ότι ο Ουκρανός πρόεδρος «δεν θα έχει τίποτα μέχρι να το εγκρίνω εγώ», θέτοντας αυστηρούς όρους στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Η ιδιωτική κατοικία του Τραμπ στο Παλμ Μπιτς, όπου θα πραγματοποιηθεί η συνάντηση, έχει μετατραπεί σε άτυπο κέντρο διεθνών επαφών, με τον Αμερικανό πρόεδρο να δηλώνει χαρακτηριστικά ότι «όλος ο κόσμος έρχεται».
Το δύσκολο ζήτημα του εδαφικού και οι εγγυήσεις ασφαλείας
Στην καρδιά των συνομιλιών αναμένεται να βρεθεί το εδαφικό ζήτημα, με τον Ζελένσκι να καταθέτει νέες προτάσεις βασισμένες σε αναθεωρημένη εκδοχή του αμερικανικού σχεδίου για τον τερματισμό του πολέμου. Το έγγραφο των 20 σημείων προβλέπει το πάγωμα των θέσεων στο μέτωπο, χωρίς όμως να αποδέχεται τη ρωσική απαίτηση για απόσυρση των ουκρανικών δυνάμεων από περιοχές της ανατολικής Ουκρανίας.
Παράλληλα, το νέο κείμενο δεν περιλαμβάνει νομική δέσμευση μη ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, αίτημα που θεωρείται κομβικής σημασίας για το Κρεμλίνο. Εκτός από το Ντονμπάς, στο τραπέζι θα τεθεί και το ζήτημα του πυρηνικού σταθμού της Ζαπορίζια, καθώς και οι εγγυήσεις ασφαλείας που ζητά το Κίεβο από τη Δύση.
Κλιμάκωση στο πεδίο και ρωσικές προειδοποιήσεις
Λίγο πριν από τη συνάντηση στη Φλόριντα, η Ρωσία εξαπέλυσε μαζική επίθεση με drones και πυραύλους στο Κίεβο και την ευρύτερη περιοχή, προκαλώντας τον θάνατο δύο ανθρώπων και αφήνοντας περισσότερα από ένα εκατομμύριο νοικοκυριά χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα. Ο Ζελένσκι χαρακτήρισε την επίθεση «απάντηση της Ρωσίας στις προσπάθειες για ειρήνη».
Την ίδια ώρα, ο Βλαντίμιρ Πούτιν προειδοποίησε ότι αν το Κίεβο δεν επιδιώξει ειρηνική λύση, η Ρωσία θα επιτύχει τους στόχους της «στρατιωτικής επιχείρησης» με τη χρήση βίας, ενώ ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ κατηγόρησε την Ευρωπαϊκή Ένωση ως «κύριο εμπόδιο για την ειρήνη».
Σε αναμονή κρίσιμων αποφάσεων
Με τον Ντόναλντ Τραμπ να δηλώνει εμφανώς εκνευρισμένος από τη διάρκεια και τη δυσκολία των διαπραγματεύσεων και την Ευρώπη να επιμένει στη στήριξη της Ουκρανίας, η συνάντηση Ζελένσκι – Τραμπ στη Φλόριντα αναμένεται να αποτελέσει καθοριστικό σταθμό. Το αν θα ανοίξει τον δρόμο για μια πραγματική αποκλιμάκωση ή θα επιβεβαιώσει το αδιέξοδο, μένει να φανεί στις ώρες που ακολουθούν.