NewsEdit Αυτό που πριν από ενάμιση χρόνο θα προκαλούσε πολιτικό σεισμό στη Γαλλία, σήμερα συζητείται ανοιχτά στα επιτελεία και στα παρασκήνια της εξουσίας: η προοπτική μιας συνολικής συμμαχίας της γαλλικής Δεξιάς, από τη νεοφιλελεύθερη κεντροδεξιά έως τον ακροδεξιό Εθνικό Συναγερμό της Μαρίν Λεπέν. Η ιδέα έχει ήδη αποκτήσει όνομα – «ένωση της Δεξιάς» – και, ενόψει των προεδρικών εκλογών του 2027, παύει να θεωρείται αδιανόητη.
Την αναθέρμανση ενός μέχρι πρότινος τοξικού σεναρίου πυροδότησε ο Νικολά Σαρκοζί. Ο κατάδικος πρώην Πρόεδρος της Γαλλίας επανέφερε το θέμα στο προσκήνιο όταν δήλωσε ότι η Δεξιά οφείλει να ενώσει τις δυνάμεις της, αν θέλει να διεκδικήσει με αξιώσεις το Μέγαρο των Ηλυσίων.
Μέσα από τα απομνημονεύματά του, που γράφτηκαν κατά τη διάρκεια της φυλάκισής του μετά την καταδίκη για υπόθεση χρηματοδότησης της εκστρατείας του 2007, ζήτησε «το ευρύτερο δυνατό πνεύμα ενότητας». Λίγο αργότερα, σε δημόσιες δηλώσεις του, ήταν σαφής: χωρίς ένωση, η Δεξιά δεν μπορεί να κερδίσει.
Από το απόλυτο «όχι» στο ρήγμα των βεβαιοτήτων
Οι παρεμβάσεις Σαρκοζί τάραξαν τα αντανακλαστικά των Ρεπουμπλικάνων, του κόμματος που ιστορικά επικαλείται την κληρονομιά του Σαρλ ντε Γκολ. Για δεκαετίες, κάθε σκέψη συνεργασίας με την άκρα Δεξιά αντιμετωπιζόταν ως πολιτική και ηθική εκτροπή, λόγω της ιστορικής διαδρομής του κόμματος Λεπέν και των σχέσεών του με ακραίους κύκλους.
Η στάση αυτή είχε επιβεβαιωθεί και το 2017, όταν ο Φρανσουά Φιγιόν, μετά τον αποκλεισμό του από τον δεύτερο γύρο, κάλεσε τους ψηφοφόρους να ανακόψουν την άνοδο της Μαρίν Λεπέν, χαρακτηρίζοντας το κόμμα της φορέα βίας και μισαλλοδοξίας.
Διχασμένοι οι Ρεπουμπλικάνοι
Για αρκετά στελέχη, η γραμμή αυτή παραμένει αδιαπραγμάτευτη. Η Βαλερί Πεκρές έχει επανειλημμένα απορρίψει κάθε ιδέα σύμπλευσης με τον Εθνικό Συναγερμό. Ο Ζαν-Φρανσουά Κοπέ κατηγόρησε τον Σαρκοζί ότι προδίδει τις αρχές του γκωλικού χώρου, στηρίζοντας – έστω έμμεσα – τον νεαρό και δημοσκοπικά ισχυρό Ζορντάν Μπαρντελά, χαρακτηρίζοντας τη στρατηγική αυτή «εξαιρετικά επικίνδυνη».
Πίσω από τις κλειστές πόρτες αλλάζει το κλίμα
Ωστόσο, στο παρασκήνιο, οι αντιστάσεις υποχωρούν. Όλο και περισσότερα στελέχη των Ρεπουμπλικάνων παραδέχονται ότι το κόμμα τους βρίσκεται σε υπαρξιακή κρίση, καθώς το πολιτικό Κέντρο αποδυναμώνεται και η εκλογική τους επιρροή συρρικνώνεται.
Το γεγονός ότι ο Σαρκοζί δεν απομονώθηκε ή δεν τιμωρήθηκε κομματικά για τις δηλώσεις του θεωρείται ενδεικτικό της μετατόπισης. Πολλοί εκτιμούν πλέον ότι χωρίς μια συμφωνία με την Ακροδεξιά, οι Ρεπουμπλικάνοι κινδυνεύουν να μείνουν εκτός εξουσίας και κυβερνητικών ρόλων.
«Το κόμμα τελείωσε»
Η εσωτερική αποσύνθεση αποτυπώνεται και στη γλώσσα. Ο Ξαβιέ Μπερτράν μίλησε για «τελευταίο καρφί στο φέρετρο» των Ρεπουμπλικάνων, ενώ πρώην ηγετικό στέλεχος περιέγραψε το κόμμα ως πολιτικά «τελειωμένο». Η αίσθηση παρακμής ωθεί ολοένα και περισσότερους προς τον ρεαλισμό των συμμαχιών.
Τι πραγματικά κρύβεται πίσω από τη στροφή Σαρκοζί
Παρά τη δημόσια ρητορική περί ενότητας, ελάχιστοι στο εσωτερικό της Δεξιάς πιστεύουν ότι η στάση Σαρκοζί υπαγορεύεται από ιδεολογική μεταστροφή. Ο ίδιος, άλλωστε, στο παρελθόν χλεύαζε ιδιωτικά τον Ζορντάν Μπαρντελά ως πολιτικά άπειρο.
Κάποιοι αποδίδουν τη στάση του σε προσωπική πικρία απέναντι στον Εμανουέλ Μακρόν, ιδίως μετά την αφαίρεση της Λεγεώνας της Τιμής λόγω της καταδίκης του. Άλλοι εκτιμούν ότι επιδιώκει πολιτική αποκατάσταση ή ακόμη και χάρη, θεωρώντας ότι μια μελλοντική προεδρία της Ακροδεξιάς θα ήταν πιο δεκτική. Υπάρχει και η ψυχολογική ερμηνεία: ένας πολιτικός που, παρά τη σκληρή εικόνα του, ανταποκρίνεται στην αναγνώριση και τη δημόσια υποστήριξη.
Πώς η Ακροδεξιά έγινε «κανονικότητα»
Η μετατόπιση αυτή δεν έγινε εν μία νυκτί. Για δεκαετίες, ακόμη και τοπικές συνεργασίες με το τότε Εθνικό Μέτωπο προκαλούσαν πανεθνική κατακραυγή, σε μια χώρα βαθιά σημαδεμένη από τη μνήμη της ναζιστικής κατοχής. Ο Ζαν-Μαρί Λεπέν προσωποποιούσε αυτό το ταμπού.
Μετά τον θάνατό του, η Μαρίν Λεπέν αναδιαμόρφωσε το κόμμα, το μετονόμασε σε Εθνικό Συναγερμό και το οδήγησε, μέσα σε λίγα χρόνια, στην κορυφή των δημοσκοπήσεων και σε πρωτοφανή κοινοβουλευτική ισχύ.
Ο Μπαρντελά και το άνοιγμα στην οικονομική ελίτ
Η ανάδειξη του Ζορντάν Μπαρντελά ως κεντρικού προσώπου και πιθανού προεδρικού υποψηφίου έχει ενισχύσει την εικόνα «εξομάλυνσης». Ο Εθνικός Συναγερμός επιχειρεί πλέον συστηματικό άνοιγμα προς τον επιχειρηματικό κόσμο, περιορίζοντας – τουλάχιστον επικοινωνιακά – τις πιο ακραίες οικονομικές θέσεις του παρελθόντος, αν και οι επιφυλάξεις παραμένουν.
Οι δημοσκοπήσεις σπρώχνουν προς τη σύμπλευση
Καθοριστικό ρόλο παίζει η κοινή γνώμη. Οι μετρήσεις δείχνουν ότι η πλειοψηφία των δεξιών ψηφοφόρων βλέπει θετικά μια εκλογική συμφωνία μεταξύ Ρεπουμπλικάνων και Εθνικού Συναγερμού. Το πολιτικό κόστος μιας τέτοιας συνεργασίας φαίνεται πλέον μικρότερο από το ρίσκο της εκλογικής ήττας.
Οι δημοτικές εκλογές ως πρόβα τζενεράλε
Οι επικείμενες δημοτικές εκλογές του Μαρτίου αναμένεται να λειτουργήσουν ως δοκιμαστικός σωλήνας. Σε πόλεις όπως η Ντιζόν και η Μασσαλία, οι ψίθυροι για άτυπες συνεννοήσεις πληθαίνουν, με το σκεπτικό ότι η διάσπαση της Δεξιάς ανοίγει τον δρόμο για νίκες της Αριστεράς.
Για πολλούς, οι κάλπες της τοπικής αυτοδιοίκησης θα δείξουν πόσο μακριά μπορεί να φτάσει η «ένωση της Δεξιάς» – και αν το μέχρι χθες αδιανόητο θα αποτελέσει τον κανόνα της γαλλικής πολιτικής σκηνής τα επόμενα χρόνια.