NewsEdit Μια χρονιά παγκόσμιων ανατροπών, πολέμων, τεχνολογικών αλμάτων και κοινωνικών εκρήξεων
Το 2025 καταγράφεται ήδη ως μια χρονιά υψηλής έντασης και ιστορικής καμπής. Η επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, οι εύθραυστες ισορροπίες στη Μέση Ανατολή, η συνεχιζόμενη αιματοχυσία στην Ουκρανία, αλλά και οι κοινωνικές εξεγέρσεις, η κλιματική κρίση και η εκρηκτική ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης συνέθεσαν ένα παγκόσμιο μωσαϊκό αστάθειας και μετάβασης.
Ακολουθούν τα δέκα γεγονότα που, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο (AFP), καθόρισαν το 2025 – εμπλουτισμένα με ανάλυση, διεθνές πλαίσιο και τις μακροπρόθεσμες συνέπειές τους.
Ντόναλντ Τραμπ: Η θορυβώδης επιστροφή στην εξουσία
Η ορκωμοσία του Ντόναλντ Τραμπ τον Ιανουάριο του 2025 σηματοδότησε μια από τις πιο πολωτικές επιστροφές ηγέτη στη σύγχρονη αμερικανική ιστορία. Με το δόγμα «America First» επαναδιατυπωμένο σε ακόμη πιο επιθετική μορφή, ο Ρεπουμπλικανός πρόεδρος κινήθηκε με καταιγιστικό ρυθμό: εκτελεστικά διατάγματα, επιθετικός προστατευτισμός, μαζικές απελάσεις μεταναστών χωρίς χαρτιά και δραστικές περικοπές σε ομοσπονδιακές υπηρεσίες που θεωρήθηκαν «εχθρικές» προς την ατζέντα του.
Η Δικαιοσύνη ανέκοψε μέρος των πρωτοβουλιών του, ωστόσο ο Τραμπ συνέχισε να πιέζει τα όρια της θεσμικής ισορροπίας. Στοχοποίησε πολιτικούς αντιπάλους, συγκρούστηκε ανοιχτά με μεγάλα μέσα ενημέρωσης και ανέπτυξε εθνοφρουρές σε πόλεις με δημοκρατικούς δημάρχους, προκαλώντας κατηγορίες για αυταρχισμό.
Στο διεθνές πεδίο, επιχείρησε να εμφανιστεί ως «διαπραγματευτής ειρήνης», από την Ουκρανία έως τη Μέση Ανατολή, με αμφίβολα αποτελέσματα. Στο εσωτερικό, όμως, η άνοδος του κόστους ζωής και η κόπωση των ψηφοφόρων άρχισαν να αποτυπώνονται στις δημοσκοπήσεις, δημιουργώντας ένα ρευστό πολιτικό σκηνικό ενόψει των ενδιάμεσων εκλογών του 2026.
Εύθραυστη εκεχειρία στη Γάζα
Δύο χρόνια μετά την έναρξη του πολέμου που ακολούθησε την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023, η Γάζα βρέθηκε το 2025 σε μια εύθραυστη ανάπαυλα. Υπό έντονες αμερικανικές πιέσεις, επιτεύχθηκε κατάπαυση του πυρός μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, ανοίγοντας έναν περιορισμένο ανθρωπιστικό διάδρομο.
Η μερική αποχώρηση ισραηλινών στρατευμάτων και η ανταλλαγή ομήρων με Παλαιστίνιους κρατούμενους δημιούργησαν στιγμιαία ελπίδα. Ωστόσο, ο ΟΗΕ και δεκάδες ΜΚΟ προειδοποίησαν ότι η ανθρωπιστική βοήθεια παραμένει δραματικά ανεπαρκής για έναν πληθυσμό που έχει βιώσει μαζικούς εκτοπισμούς και καταστροφή υποδομών.
Το πολιτικό μέλλον της Γάζας παραμένει θολό. Η δεύτερη φάση της εκεχειρίας, που προβλέπει αποστρατιωτικοποίηση, συναντά αντιστάσεις, ενώ οι παραβιάσεις της συμφωνίας συνεχίζονται. Παράλληλα, οι περιφερειακές εντάσεις κλιμακώθηκαν με ισραηλινά πλήγματα στον Λίβανο, αλλά και με τον σύντομο, πλην επικίνδυνο, πόλεμο Ισραήλ–Ιράν τον Ιούνιο, που επανέφερε τον φόβο γενικευμένης ανάφλεξης στη Μέση Ανατολή.
Επίπονες προσπάθειες για ειρήνη στην Ουκρανία
Ο πόλεμος στην Ουκρανία εισήλθε το 2025 στον τέταρτο χρόνο του, με την κόπωση να είναι εμφανής αλλά την ειρήνη να παραμένει άπιαστη. Η επιστροφή Τραμπ δημιούργησε προσδοκίες για διαπραγματεύσεις, όμως οι αντιφατικές δηλώσεις του Αμερικανού προέδρου, άλλοτε επικριτικές προς το Κίεβο και άλλοτε επιεικείς προς τη Μόσχα, μπέρδεψαν το τοπίο.
Οι απευθείας συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη και η σύνοδος Τραμπ–Πούτιν στην Αλάσκα δεν απέδωσαν καρπούς. Αντίθετα, το φθινόπωρο η Ουάσινγκτον επέβαλε νέες κυρώσεις στον ρωσικό ενεργειακό τομέα, εντείνοντας την οικονομική πίεση.
Στο πεδίο των μαχών, η Ρωσία συνέχισε αργή αλλά σταθερή προέλαση στο ανατολικό μέτωπο, ενώ η Ουκρανία απάντησε με πλήγματα σε ρωσικές ενεργειακές εγκαταστάσεις. Οι διεθνείς διαπραγματεύσεις του Δεκεμβρίου άφησαν ανοιχτό ένα παράθυρο προόδου, χωρίς όμως να επιλύουν το κρίσιμο ζήτημα των κατεχόμενων ουκρανικών εδαφών.
Παγκόσμιος εμπορικός πόλεμος
Το 2025 αναβίωσε τους εφιάλτες του εμπορικού πολέμου. Ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε κύματα δασμών σε εισαγόμενα προϊόντα, με στόχο –όπως είπε– τη διόρθωση «άδικων» εμπορικών σχέσεων. Χάλυβας, αλουμίνιο, χαλκός αλλά και καταναλωτικά αγαθά βρέθηκαν στο στόχαστρο.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Κίνα απάντησαν με αντίμετρα, προκαλώντας αναταράξεις στις αγορές. Οι διαπραγματεύσεις οδήγησαν τελικά σε μερικές συμφωνίες και μια εύθραυστη εκεχειρία, ιδιαίτερα με το Πεκίνο, προς τα τέλη Οκτωβρίου. Ωστόσο, οι σχέσεις με τον Καναδά επιδεινώθηκαν, ενώ η παγκόσμια οικονομία βίωσε μήνες αβεβαιότητας.
Υπό την πίεση της ακρίβειας, ο Τραμπ αναγκάστηκε να άρει δασμούς σε βασικά τρόφιμα, αποκαλύπτοντας τα όρια του προστατευτισμού σε μια παγκοσμιοποιημένη οικονομία.
Ένας νέος πάπας: Ο Λέων ΙΔ’
Η εκλογή του Ρόμπερτ Φράνσις Πρέβοστ ως Πάπα Λέοντα ΙΔ’ αποτέλεσε ιστορική στιγμή για την Καθολική Εκκλησία. Πρώτος Αμερικανός ποντίφικας, με πολυετή εμπειρία στο Περού, ανέλαβε σε μια περίοδο έντονων εσωτερικών ζυμώσεων.
Ο Λέων ΙΔ’ συνέχισε τη γραμμή Φραγκίσκου στην κοινωνική δικαιοσύνη, δίνοντας έμφαση στους φτωχούς, τους μετανάστες και την οικολογία. Παράλληλα, επιχείρησε να κατευνάσει τους συντηρητικούς, επαναφέροντας παραδοσιακές λειτουργίες και θέτοντας φρένο σε μεταρρυθμίσεις γύρω από τον ρόλο των γυναικών και τα ζητήματα φύλου.
Η παποσύνη του ξεκίνησε ως προσπάθεια ισορροπίας σε μια Εκκλησία διχασμένη ανάμεσα στην παράδοση και τον εκσυγχρονισμό.
Εξεγέρσεις της γενιάς Ζ
Από τη Λατινική Αμερική έως την Αφρική και την Ασία, το 2025 σημαδεύτηκε από την πολιτική αφύπνιση της γενιάς Ζ. Νέοι κάτω των 30 ετών βγήκαν στους δρόμους διαμαρτυρόμενοι για την ακρίβεια, τη διαφθορά, την καταστολή και τους περιορισμούς στην ψηφιακή ελευθερία.
Στο Περού, στο Μαρόκο, στο Νεπάλ και στη Μαδαγασκάρη, οι κινητοποιήσεις οδήγησαν ακόμη και σε πτώσεις κυβερνήσεων. Σε άλλες χώρες, όπως η Τανζανία, πνίγηκαν στο αίμα. Η πειρατική σημαία του One Piece μετατράπηκε σε διεθνές σύμβολο αντίστασης, αποτυπώνοντας τη δύναμη της pop κουλτούρας ως πολιτικού εργαλείου.
Κολοσσιαίες επενδύσεις στην τεχνητή νοημοσύνη
Το 2025 ήταν η χρονιά της απόλυτης επιτάχυνσης της τεχνητής νοημοσύνης. Οι παγκόσμιες δαπάνες άγγιξαν τα 1,5 τρισ. δολάρια, με τις αγορές να μιλούν για μια νέα βιομηχανική επανάσταση.
Η εκτόξευση της Nvidia και άλλων τεχνολογικών κολοσσών προκάλεσε ανησυχίες για φούσκα, ενώ οι κοινωνικές επιπτώσεις –απολύσεις, παραπληροφόρηση, νομικές συγκρούσεις για πνευματικά δικαιώματα– έγιναν όλο και πιο ορατές. Η συζήτηση για ρύθμιση της AI πέρασε στο επίκεντρο της πολιτικής ατζέντας σε ΗΠΑ και Ευρώπη.
Θεαματική διάρρηξη στο Λούβρο
Η κινηματογραφική ληστεία του Λούβρου τον Οκτώβριο συγκλόνισε τον κόσμο. Σε μόλις οκτώ λεπτά, κοσμήματα αξίας 88 εκατ. ευρώ εξαφανίστηκαν, εκθέτοντας σοβαρά κενά ασφαλείας στο διασημότερο μουσείο του πλανήτη.
Η υπόθεση ανέδειξε τη μαύρη αγορά έργων τέχνης και άνοιξε συζήτηση για την προστασία της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.
Αμερικανικά πλήγματα στην Καραϊβική και στον Ειρηνικό
Οι στρατιωτικές επιχειρήσεις των ΗΠΑ κατά ύποπτων σκαφών για διακίνηση ναρκωτικών προκάλεσαν διεθνή αντιδράσεις. Με περίπου 100 νεκρούς, η νομιμότητα των επιχειρήσεων αμφισβητήθηκε έντονα.
Η Βενεζουέλα κατήγγειλε σχέδιο αποσταθεροποίησης, ενώ η Ουάσινγκτον κλιμάκωσε την πίεση στον Νικολάς Μαδούρο, προσφέροντας αμοιβή για τη σύλληψή του και επιβάλλοντας αποκλεισμό πετρελαϊκών φορτίων.
Ρεκόρ ακραίων καιρικών φαινομένων
Το 2025 επιβεβαίωσε με τον πιο δραματικό τρόπο την κλιματική κρίση. Κυκλώνες, πλημμύρες, πυρκαγιές και καταιγίδες προκάλεσαν χιλιάδες θύματα και τεράστιες καταστροφές.
Από την Καραϊβική έως τη Νοτιοανατολική Ασία και την Ευρώπη, τα ακραία φαινόμενα έγιναν ο νέος κανόνας. Οι επιστήμονες προειδοποίησαν ότι χωρίς δραστική μείωση των εκπομπών, τέτοιες χρονιές θα πάψουν να θεωρούνται «εξαιρετικές».
Το 2025 δεν ήταν απλώς μια ακόμη δύσκολη χρονιά. Ήταν ένας καθρέφτης ενός κόσμου σε μετάβαση, όπου η πολιτική αστάθεια, η τεχνολογική έκρηξη και η κλιματική απειλή συνυπάρχουν, προαναγγέλλοντας ακόμη πιο κρίσιμες αποφάσεις για το μέλλον της ανθρωπότητας.