NewsEdit Πολλά και κρίσιμα είναι τα ερωτήματα που εγείρονται γύρω από τα αίτια της συντριβής του Falcon 50 στην Τουρκία, δυστύχημα που στοίχισε τη ζωή σε οκτώ ανθρώπους, μεταξύ των οποίων και ο Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου της Λιβύης, στρατηγός Μοχάμεντ Αλί Άχμεντ αλ-Χαντάντ.
Το γεγονός, το οποίο επιβεβαιώθηκε από τις τουρκικές Αρχές πολύ νωρίτερα από την επίσημη ενημέρωση της Τρίπολης, προκάλεσε ισχυρούς πολιτικούς και στρατιωτικούς κραδασμούς στη διχασμένη χώρα της Βόρειας Αφρικής, επαναφέροντας στο προσκήνιο όχι μόνο το ζήτημα των αιτίων της τραγωδίας αλλά και τον ρόλο της Τουρκίας στη λιβυκή εξίσωση ασφαλείας.
Τα πρώτα δεδομένα και ο ρόλος των «μαύρων κουτιών»
Διεθνή μέσα ενημέρωσης κάνουν λόγο για πιθανή μηχανική βλάβη, χωρίς ωστόσο να αποκλείουν άλλα σενάρια. Ο Τούρκος υπουργός Εσωτερικών Αλί Γιερλικαγιά ανακοίνωσε ότι έχουν ήδη εντοπιστεί και τα δύο μαύρα κουτιά του αεροσκάφους, ο καταγραφέας φωνής του κόκπιτ και ο καταγραφέας πτήσης, με την ανάλυση των δεδομένων να βρίσκεται σε εξέλιξη.
Σύμφωνα με τον ίδιο, το πεδίο των συντριμμιών εκτείνεται σε ακτίνα τριών χιλιομέτρων, ενώ στις έρευνες συμμετέχουν εκατοντάδες διασώστες, δεκάδες οχήματα, αεροσκάφη και drones με θερμικές και νυχτερινές κάμερες. Παράλληλα, τέσσερις εισαγγελείς έχουν αναλάβει τη δικαστική διερεύνηση της υπόθεσης, υπό τον συντονισμό αναπληρωτή εισαγγελέα.
Πολιτικός σεισμός στη Λιβύη και μήνυμα Χαφτάρ
Η απώλεια του αλ-Χαντάντ έρχεται σε μια εξαιρετικά ευαίσθητη συγκυρία για τη Λιβύη. Ο πρωθυπουργός της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας, Αμπντούλ Χαμίντ Ντμπειμπά, χαρακτήρισε τον εκλιπόντα στρατηγό «στύλο των ενόπλων δυνάμεων», τονίζοντας ότι ο θάνατός του πλήττει τη σταθερότητα της χώρας.
Από την Ανατολική Λιβύη, ωστόσο, ο στρατάρχης Χαλίφα Χαφτάρ έσπευσε να στείλει συλλυπητήρια, συνοδεύοντάς τα με αιχμές κατά της «διεφθαρμένης ηγεσίας» της Τρίπολης. Η παρέμβαση αυτή ερμηνεύεται από αναλυτές ως σαφές πολιτικό μήνυμα σε μια στιγμή όπου το ζήτημα της στρατιωτικής ηγεσίας παραμένει ανοιχτό και αμφισβητούμενο.
Η τουρκική εμπλοκή και το ερώτημα του χρονισμού
Ιδιαίτερη βαρύτητα αποκτά το γεγονός ότι η συντριβή σημειώθηκε μόλις λίγες ημέρες μετά την ανανέωση της στρατιωτικής συμφωνίας Λιβύης – Τουρκίας. Ο αλ-Χαντάντ βρισκόταν στην Άγκυρα για υψηλού επιπέδου συνομιλίες με Τούρκους αξιωματούχους, σε μια επίσκεψη που υπογράμμισε το αυξανόμενο στρατιωτικό αποτύπωμα της Τουρκίας στη Λιβύη.
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι επαφές επικεντρώθηκαν στην παράταση της αποστολής τουρκικών στρατευμάτων για ακόμη δύο χρόνια και στον συντονισμό κοινών επιχειρήσεων, εξέλιξη που έχει ήδη προκαλέσει αντιδράσεις από χώρες όπως η Αίγυπτος, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Ρωσία.
Ανατολική Μεσόγειος και σενάρια πέραν του ατυχήματος
Τουρκικά μέσα ενημέρωσης και αναλυτές δεν κρύβουν τις υπόνοιές τους για τη χρονική σύμπτωση του δυστυχήματος με τη διεξαγωγή της τριμερούς Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ. Στο Sözcü TV, ο δημοσιογράφος Γιλμάζ Οζντίλ συνέδεσε ανοιχτά το περιστατικό με τις γεωπολιτικές ισορροπίες στην Ανατολική Μεσόγειο, επισημαίνοντας ότι η Λιβύη αποτελεί τον τελευταίο στρατηγικό εταίρο της Τουρκίας στην περιοχή.
Την ίδια στιγμή, απόστρατος Τούρκος πιλότος υπογράμμισε ότι τα επαγγελματικά τζετ θεωρούνται εξαιρετικά αξιόπιστα, εκτιμώντας ότι η πιθανότητα ολικής μηχανικής βλάβης είναι χαμηλή, με βάση τα μέχρι στιγμής στοιχεία και τις επικοινωνίες των πιλότων λίγο πριν την πτώση.
Εσωτερικές τριβές και αβέβαιο αύριο
Δημοσιεύματα του τουρκικού Τύπου αναφέρουν ότι, στο περιθώριο της επίσκεψης στην Άγκυρα, είχαν συζητηθεί σενάρια για τον διορισμό νέου αρχιστρατήγου στη Λιβύη, ενώ δεν έλειψαν και οι διαφωνίες μεταξύ λιβυκής και τουρκικής πλευράς. Σύμφωνα με ίδιες πηγές, ο αλ-Χαντάντ φερόταν να αντιτίθεται στη μακροχρόνια παρουσία ξένων στρατευμάτων στη χώρα του, γεγονός που αποκαλύπτει ρήγματα στο εσωτερικό της λιβυκής στρατιωτικής ηγεσίας.
Τα επόμενα βήματα και το στοίχημα της σταθερότητας
Όλα πλέον στρέφονται στα δεδομένα των μαύρων κουτιών, που αναμένεται να ρίξουν φως στα πραγματικά αίτια της συντριβής. Παρά τις σκιές και τα σενάρια, Τούρκοι αναλυτές εκτιμούν ότι το δυστύχημα δύσκολα θα ανατρέψει τη στρατηγική παρουσία της Άγκυρας στη Λιβύη. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν, «η Τουρκία αποτελεί πλέον μόνιμο παράγοντα στο πεδίο της ασφάλειας στη Λιβύη – και αυτό δύσκολα θα αλλάξει».
Το ερώτημα, ωστόσο, παραμένει: θα πρόκειται τελικά για ένα τραγικό ατύχημα ή για ένα γεγονός με βαθύτερες γεωπολιτικές προεκτάσεις, σε μια περιοχή όπου τίποτα δεν θεωρείται απλώς τυχαίο.