Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν έχει ενημερωθεί πλήρως για τις επαφές που είχαν απεσταλμένοι του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, με ρώσους αξιωματούχους σχετικά με τις αμερικανικές προτάσεις για μια πιθανή ειρηνευτική συμφωνία με την Ουκρανία, ανακοίνωσε σήμερα το Κρεμλίνο. Σύμφωνα με τη Μόσχα, η ρωσική πλευρά βρίσκεται πλέον στη φάση διαμόρφωσης της επίσημης θέσης της, η οποία θα διατυπωθεί μέσω των υφιστάμενων διπλωματικών διαύλων.
Η εξέλιξη αυτή έρχεται σε μια κρίσιμη χρονική συγκυρία, καθώς η Ουάσινγκτον επιχειρεί να προωθήσει ένα αναθεωρημένο σχέδιο ειρήνης, την ώρα που το μέτωπο παραμένει παγωμένο και οι πολιτικές πιέσεις –τόσο εντός όσο και εκτός Ουκρανίας– αυξάνονται.
Οι επαφές στο Μαϊάμι και ο ρόλος Ντμίτριεφ
Όπως δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, ο ειδικός απεσταλμένος Κίριλ Ντμίτριεφ ενημέρωσε τον Βλαντίμιρ Πούτιν για το πρόσφατο ταξίδι του στο Μαϊάμι, όπου είχε επαφές με απεσταλμένους του Ντόναλντ Τραμπ. Οι συνομιλίες αυτές αφορούσαν τις αμερικανικές ιδέες και προτάσεις για μια πιθανή διευθέτηση του πολέμου στην Ουκρανία.
Ο Πεσκόφ απέφυγε να δώσει οποιαδήποτε λεπτομέρεια για το περιεχόμενο των εγγράφων ή για την αρχική ρωσική αντίδραση, υπογραμμίζοντας ότι το Κρεμλίνο δεν πρόκειται να διαπραγματεύεται ή να σχολιάζει μέσω των μέσων ενημέρωσης. «Όλες οι κύριες παράμετροι της θέσης της ρωσικής πλευράς είναι γνωστές στους συναδέλφους μας από τις Ηνωμένες Πολιτείες», σημείωσε χαρακτηριστικά.
«Δεν διαπραγματευόμαστε μέσω ΜΜΕ»
Η στάση αυτή εντάσσεται στη διαχρονική τακτική της Μόσχας να κρατά χαμηλούς τόνους δημοσίως, διατηρώντας ασάφεια ως προς τις πραγματικές της προθέσεις. Ο Πεσκόφ τόνισε ότι η Ρωσία «σκοπεύει τώρα να διατυπώσει τη θέση της στη βάση των πληροφοριών που έλαβε ο αρχηγός του κράτους» και ότι οι επαφές με τις ΗΠΑ θα συνεχιστούν «στο πολύ κοντινό μέλλον» μέσω των υπαρχόντων καναλιών επικοινωνίας.
Η επιλογή αυτή αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο είτε για μια προσεκτικά διατυπωμένη απάντηση που θα κρατά περιθώρια ελιγμών είτε για μια πιο σκληρή απόρριψη βασικών πτυχών του αμερικανικού σχεδίου.
Οι όροι Πούτιν για ειρήνη
Τις τελευταίες εβδομάδες, ο Βλαντίμιρ Πούτιν έχει επαναλάβει δημόσια τους βασικούς όρους που θέτει η Μόσχα για τον τερματισμό του πολέμου. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται η παραχώρηση από την Ουκρανία περίπου 5.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων στο Ντονμπάς, τα οποία εξακολουθεί να ελέγχει το Κίεβο, καθώς και η επίσημη αποκήρυξη από την ουκρανική πλευρά της πρόθεσής της να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.
Οι απαιτήσεις αυτές θεωρούνται από την Ουκρανία και τους δυτικούς συμμάχους της ως απαράδεκτες, καθώς συνεπάγονται τόσο εδαφικές απώλειες όσο και στρατηγικό περιορισμό της ουκρανικής κυριαρχίας.
Ο Τραμπ, ο «ειρηνοποιός» και οι ευρωπαϊκές ανησυχίες
Ο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος έχει δηλώσει κατ’ επανάληψη ότι επιθυμεί να τον θυμάται η ιστορία ως ειρηνοποιό, έχει παραδεχθεί ότι ο τερματισμός του πολέμου στην Ουκρανία αποτελεί τον πιο δύσκολο στόχο εξωτερικής πολιτικής της προεδρίας του. Ο πόλεμος αυτός παραμένει ο πιο φονικός στην Ευρώπη μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, με τεράστιο ανθρώπινο και οικονομικό κόστος.
Την ίδια ώρα, η Ουκρανία και αρκετοί Ευρωπαίοι σύμμαχοί της εκφράζουν έντονες ανησυχίες ότι μια ενδεχόμενη συμφωνία υπό αμερικανική αιγίδα θα μπορούσε να οδηγήσει σε «ξεπούλημα» ουκρανικών συμφερόντων, αφήνοντας παράλληλα την Ευρώπη να επωμιστεί το κύριο βάρος της οικονομικής και στρατιωτικής στήριξης μιας κατεστραμμένης χώρας.
Η θέση του Ζελένσκι και τα ανοιχτά αγκάθια
Στο Κίεβο, ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι επιβεβαίωσε ότι οι συνομιλίες μεταξύ ουκρανικής και αμερικανικής αντιπροσωπείας στο Μαϊάμι έφεραν τις δύο πλευρές πιο κοντά στην οριστικοποίηση ενός σχεδίου 20 σημείων. Ωστόσο, παραδέχθηκε ότι παραμένουν σοβαρές διαφωνίες σε δύο καίρια ζητήματα: την απαίτηση παραχώρησης εδαφών στο Ντονμπάς και το μέλλον του πυρηνικού σταθμού της Ζαπορίζια, ο οποίος βρίσκεται υπό ρωσικό έλεγχο.
Οι δύο αυτές εκκρεμότητες θεωρούνται καθοριστικές για την τύχη κάθε ειρηνευτικής πρωτοβουλίας, καθώς συνδέονται άμεσα τόσο με την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας όσο και με την ενεργειακή και πυρηνική ασφάλεια της περιοχής.
Το επόμενο βήμα
Με τη Μόσχα να δηλώνει ότι «θα διατυπώσει τώρα τη θέση της» και την Ουάσινγκτον να αναμένει επίσημη απάντηση, το επόμενο διάστημα αναμένεται κρίσιμο. Είτε θα ανοίξει ο δρόμος για ουσιαστικές διαπραγματεύσεις σε επίπεδο ηγετών είτε οι διαφορές θα αποδειχθούν αγεφύρωτες, παρατείνοντας έναν πόλεμο που ήδη έχει διαμορφώσει νέα γεωπολιτικά δεδομένα στην Ευρώπη και πέραν αυτής.