Παρά τις εντεινόμενες διπλωματικές προσπάθειες για τον τερματισμό του πολέμου, οι αμερικανικές υπηρεσίες Πληροφοριών εξακολουθούν να εκτιμούν ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν δεν έχει εγκαταλείψει τον στρατηγικό του στόχο: την κατάληψη του συνόλου της Ουκρανίας, αλλά και την επαναφορά ρωσικής επιρροής σε περιοχές της Ευρώπης που ανήκαν στη Σοβιετική Ένωση. Αυτό προκύπτει από εκθέσεις που επικαλείται το Reuters, με βάση μαρτυρίες έξι πηγών με γνώση του περιεχομένου τους.
Οι εκτιμήσεις αυτές έρχονται σε ευθεία αντίθεση με το αφήγημα του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και των διαπραγματευτών της Ουάσινγκτον, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι ο Πούτιν επιδιώκει τον τερματισμό του πολέμου, καθώς και με τις δημόσιες διαβεβαιώσεις του Κρεμλίνου ότι η Ρωσία δεν αποτελεί απειλή για την Ευρώπη.
Σταθερά συμπεράσματα από το 2022 έως σήμερα
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, τα συμπεράσματα των αμερικανικών υπηρεσιών Πληροφοριών παραμένουν σε μεγάλο βαθμό αμετάβλητα από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία το 2022. Η πιο πρόσφατη σχετική έκθεση φέρεται να χρονολογείται στα τέλη Σεπτεμβρίου.
Οι αξιολογήσεις αυτές ευθυγραμμίζονται με τις ανησυχίες Ευρωπαίων ηγετών και ευρωπαϊκών υπηρεσιών ασφαλείας, οι οποίοι θεωρούν ότι ο Ρώσος πρόεδρος εξακολουθεί να εποφθαλμιά όχι μόνο το σύνολο της Ουκρανίας, αλλά και εδάφη πρώην σοβιετικών δημοκρατιών, ορισμένες εκ των οποίων είναι πλέον μέλη του ΝΑΤΟ.
«Ο Πούτιν θέλει περισσότερα»
Τη θέση αυτή επιβεβαιώνει και ο Δημοκρατικός βουλευτής Μάικ Κουίγκλι, μέλος της Επιτροπής Πληροφοριών της Βουλής των Αντιπροσώπων. «Οι πληροφορίες πάντα έδειχναν ότι ο Πούτιν θέλει περισσότερα», δήλωσε στο Reuters, προσθέτοντας ότι οι ευρωπαϊκές χώρες, και ιδιαίτερα η Πολωνία και τα κράτη της Βαλτικής, είναι απολύτως πεπεισμένες πως θα βρεθούν στο στόχαστρο σε περίπτωση ρωσικής επέκτασης.
Σήμερα, η Ρωσία ελέγχει περίπου το 20% του ουκρανικού εδάφους, ενώ ο Πούτιν έχει ανακοινώσει την προσάρτηση των επαρχιών Λουχάνσκ, Ντονέτσκ, Χερσώνα και Ζαπορίζια, καθώς και της Κριμαίας.
Η πίεση Τραμπ και οι αντιδράσεις του Κιέβου
Την ίδια ώρα, ο Ντόναλντ Τραμπ πιέζει το Κίεβο να αποσύρει τις ουκρανικές δυνάμεις από τα μικρά τμήματα των επαρχιών Ντονέτσκ και Λουχάνσκ που εξακολουθούν να ελέγχουν, στο πλαίσιο της ειρηνευτικής πρότασης των ΗΠΑ. Πρόκειται για απαίτηση που ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, όπως και η πλειονότητα της ουκρανικής κοινωνίας, απορρίπτουν κατηγορηματικά.
Αξιωματούχος του Λευκού Οίκου υποστήριξε πάντως ότι «η ομάδα του προέδρου έχει σημειώσει τρομερή πρόοδο προς τον τερματισμό του πολέμου», σημειώνοντας ότι μια συμφωνία «είναι πιο κοντά από ποτέ».
Αντιφατικά μηνύματα από τις ΗΠΑ
Σε αυτό το περίπλοκο τοπίο, η διευθύντρια των Υπηρεσιών Εθνικών Πληροφοριών των ΗΠΑ, Τάλσι Γκάμπαρντ, έγραψε σε ανάρτησή της στο X ότι, σύμφωνα με τις αμερικανικές αξιολογήσεις, η Ρωσία «επιδιώκει να αποφύγει έναν ευρύτερο πόλεμο με την Ευρώπη». Παράλληλα, εκτίμησε ότι η Μόσχα δεν διαθέτει επί του παρόντος τη στρατιωτική ικανότητα να κατακτήσει και να διατηρήσει τον έλεγχο ολόκληρης της Ουκρανίας.
Η δήλωση αυτή προσθέτει ένα ακόμη επίπεδο ασάφειας στις αμερικανικές θέσεις, ενισχύοντας την εικόνα αντικρουόμενων εκτιμήσεων στο εσωτερικό της Ουάσινγκτον.
Η απάντηση του Κρεμλίνου
Από τη Μόσχα, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ αμφισβήτησε την αξιοπιστία των πηγών του Reuters, τονίζοντας ότι, εφόσον το τηλεγράφημα είναι ακριβές, τότε τα συμπεράσματα των αμερικανικών υπηρεσιών Πληροφοριών είναι «λανθασμένα». «Δεν είναι σε καμία περίπτωση αλήθεια», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Εγγυήσεις ασφαλείας και ανοιχτά αγκάθια
Οι διαπραγματευτές του Τραμπ, Τζάρεντ Κούσνερ και Στιβ Γουίτκοφ, επεξεργάζονται εδώ και εβδομάδες ένα αμερικανικό ειρηνευτικό σχέδιο 20 σημείων, σε συνομιλίες με Ουκρανούς, Ρώσους και Ευρωπαίους αξιωματούχους. Αν και γίνεται λόγος για πρόοδο, οι διαφωνίες στα εδαφικά ζητήματα παραμένουν έντονες.
Σύμφωνα με πηγές και διπλωμάτες, οι εγγυήσεις ασφαλείας που προτείνει η Ουάσινγκτον προς το Κίεβο συνδέονται –κατά ορισμένες εκτιμήσεις– με την αποδοχή εδαφικών παραχωρήσεων, κάτι που άλλοι αξιωματούχοι διαψεύδουν, σημειώνοντας ότι εξετάζονται εναλλακτικά σενάρια.
Το σχέδιο προβλέπει, μεταξύ άλλων, ανάπτυξη κυρίως ευρωπαϊκής δύναμης ασφαλείας σε γειτονικές χώρες και στην Ουκρανία, μακριά από τη γραμμή του μετώπου, περιορισμό των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων και παροχή αμερικανικής υποστήριξης σε πληροφορίες και εναέριες περιπολίες, με την τελική έγκριση να ανήκει στο Κογκρέσο.
Αβεβαιότητα για τις προθέσεις του Πούτιν
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει εκφράσει επιφυλάξεις, δηλώνοντας ότι δεν είναι σαφές «τι ακριβώς θα κάνουν αυτές οι εγγυήσεις ασφαλείας». Την ίδια στιγμή, παραμένει αμφίβολο αν ο Πούτιν θα αποδεχθεί οποιοδήποτε σχήμα περιλαμβάνει ξένες δυνάμεις, κάτι που έχει απορρίψει επανειλημμένα στο παρελθόν.
Παρότι ο Ρώσος πρόεδρος δηλώνει ανοικτός σε συζητήσεις, επιμένει ότι πρέπει να ικανοποιηθούν οι όροι της Μόσχας, την ώρα που οι ρωσικές δυνάμεις συνεχίζουν την προέλασή τους. Όπως παραδέχονται και αξιωματούχοι της κυβέρνησης Τραμπ, δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο ο Πούτιν να μην αποδεχθεί τίποτα λιγότερο από τον αρχικό του στόχο.
Χαρακτηριστική είναι και η τοποθέτηση του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο: «Δεν ξέρω αν ο Πούτιν θέλει να καταλήξει σε συμφωνία ή να καταλάβει το σύνολο της χώρας. Είναι δύο πράγματα που έχει δηλώσει δημοσίως».