Σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας έξω από το υπουργείο Εθνικής Άμυνας προχώρησαν το πρωί της Παρασκευής φοιτητές, υποψήφιοι διδάκτορες και νέοι επιστήμονες, εκφράζοντας την έντονη αντίθεσή τους στο νέο νομοσχέδιο για τις Ένοπλες Δυνάμεις, το οποίο φέρνει εκτεταμένες αλλαγές στη στρατιωτική θητεία και, ειδικότερα, στο καθεστώς των αναβολών για σπουδές.
Οι φοιτητικοί σύλλογοι ζητούν την άμεση απόσυρση συγκεκριμένων διατάξεων, τις οποίες χαρακτηρίζουν «αδικαιολόγητα σκληρές και αποδιοργανωτικές για τη φοιτητική ζωή», προειδοποιώντας ότι θα οδηγήσουν σε μαζικές διακοπές σπουδών και σε σοβαρά εμπόδια για την ακαδημαϊκή και επαγγελματική πορεία χιλιάδων νέων.
Στρατιωτική θητεία: Τι αλλάζει στις αναβολές σπουδών
Το νομοσχέδιο με τίτλο «Χάρτης Μετάβασης των Ενόπλων Δυνάμεων στη Νέα Εποχή» προβλέπει αυστηρούς περιορισμούς στις αναβολές στράτευσης για λόγους σπουδών. Συγκεκριμένα, οι φοιτητές θα μπορούν πλέον να αναβάλλουν τη θητεία τους μόνο έως τα ν+2 έτη σπουδών, γεγονός που μεταφράζεται σε κατάταξη περίπου στο 25ο έτος της ηλικίας τους.
Για τους αποφοίτους Ιατρικής προβλέπεται αναβολή έως τα 33 έτη, ενώ για τους υποψήφιους διδάκτορες το ανώτατο όριο μειώνεται στο 30ό έτος. Οι φοιτητές και οι νέοι ερευνητές προειδοποιούν ότι οι αλλαγές αυτές υπονομεύουν την ολοκλήρωση απαιτητικών κύκλων σπουδών και την επιστημονική εξειδίκευση, ειδικά σε τομείς υψηλής κατάρτισης.
Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί και το γεγονός ότι όσοι κατατάσσονται θα υποχρεώνονται σε πλήρη διακοπή σπουδών, χωρίς δυνατότητα συμμετοχής στις εξεταστικές περιόδους, γεγονός που, όπως σημειώνουν οι σύλλογοι, οδηγεί σε καθυστερήσεις ή ακόμη και εγκατάλειψη σπουδών.
Περιορισμοί σε άδειες και φοιτητική στήριξη
Πέρα από τις αναβολές, το νέο πλαίσιο περιορίζει τις φοιτητικές άδειες για όσους υπηρετούν, ενώ επηρεάζει και το φοιτητικό στεγαστικό επίδομα. Οι διαδηλωτές κάνουν λόγο για πρόσθετα οικονομικά και κοινωνικά εμπόδια, ειδικά για φοιτητές από χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα ή για όσους σπουδάζουν μακριά από τον τόπο κατοικίας τους.
Νέο μοντέλο στρατιωτικής θητείας και εκπαίδευσης
Το νομοσχέδιο εισάγει συνολική αναδιάρθρωση της θητείας, με τέσσερις περιόδους κατάταξης ετησίως – Φεβρουάριο, Μάιο, Αύγουστο και Νοέμβριο. Η αρχική κατάταξη θα γίνεται στον Στρατό Ξηράς, με περιορισμένες δυνατότητες μετάταξης στο Πολεμικό Ναυτικό και την Πολεμική Αεροπορία.
Η βασική εκπαίδευση θα διαρκεί δέκα εβδομάδες και θα περιλαμβάνει τεχνολογικές δεξιότητες, όπως χρήση drones και εξομοιωτών, αλλά και οριζόντιες δεξιότητες, όπως Πρώτες Βοήθειες και Πολιτική Προστασία. Ακολουθεί ειδική εκπαίδευση τεσσάρων εβδομάδων για 31 βασικές ειδικότητες και 21 πρόσθετες δεξιότητες, μέσω των Κέντρων Διά Βίου Μάθησης, και στη συνέχεια δωδεκά εβδομάδων επιχειρησιακή τοποθέτηση σε μονάδες υψηλής ετοιμότητας.
Σύμφωνα με το σχέδιο, όσοι επιλέξουν 9μηνη θητεία, μετά τους έξι πρώτους μήνες, θα υπηρετούν υποχρεωτικά στην παραμεθόριο, ενώ η 12μηνη θητεία θα πραγματοποιείται κοντά στον τόπο συμφερόντων τους. Παράλληλα, ανοίγει η δυνατότητα κατάταξης αμέσως μετά τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, με θητεία εννέα μηνών.
Αυστηρότερο πλαίσιο για ειδικές αναβολές και εξαγορά θητείας
Το νομοσχέδιο προβλέπει επίσης αυστηροποίηση στις ειδικές αναβολές. Οι ψυχιατρικές αναβολές θα χορηγούνται πλέον με αυστηρά κριτήρια και για μέγιστη συνολική διάρκεια πέντε ετών. Οι αναβολές για κατοίκους εξωτερικού περιορίζονται σε όσους ζούσαν στο εξωτερικό από τα 16 έως τα 19 έτη, με έλεγχο ανά τριετία.
Όσον αφορά την εξαγορά της θητείας, αυτή θα είναι δυνατή από το 40ό έτος της ηλικίας και θα κοστίζει 500 ευρώ για κάθε μήνα θητείας που απομένει.
«Να ακουστεί η φωνή των νέων»
Η κινητοποίηση έξω από το υπουργείο Εθνικής Άμυνας αναμένεται να συγκεντρώσει μεγάλο αριθμό φοιτητών και νέων επιστημόνων, οι οποίοι δηλώνουν αποφασισμένοι να συνεχίσουν τις αντιδράσεις τους. Όπως τονίζουν, οι προωθούμενες αλλαγές οδηγούν σε πρόωρη κατάταξη, περιορίζουν τη φοιτητική στήριξη και θέτουν σε κίνδυνο την ακαδημαϊκή συνέχεια, ζητώντας ουσιαστικό διάλογο και αναθεώρηση των επίμαχων διατάξεων.