NewsEdit Ισχυρό πολιτικό μήνυμα προς τις Βρυξέλλες έστειλαν χθες χιλιάδες Ευρωπαίοι αγρότες, που κατέκλυσαν το ευρωπαϊκό τετράγωνο διαμαρτυρόμενοι για την προτεινόμενη μεταρρύθμιση του προϋπολογισμού της Κομισιόν και τις αλλαγές που απειλούν, όπως καταγγέλλουν, τον πυρήνα της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ).
Στο επίκεντρο των αντιδράσεων βρέθηκαν οι σχεδιαζόμενες περικοπές στις επιδοτήσεις, η δημιουργία «ενιαίου ταμείου» που αποδυναμώνει την ΚΑΠ, οι αμφιλεγόμενες εμπορικές συμφωνίες – με αιχμή τη Mercosur – αλλά και το σύνθετο πλέγμα αγροτικών κανόνων που, σύμφωνα με τους παραγωγούς, απαιτεί ουσιαστική και όχι προσχηματική απλούστευση.
Περίπου 10.000 αγρότες και τρακτέρ στο ευρωπαϊκό τετράγωνο
Περίπου 10.000 αγρότες από όλα τα κράτη μέλη της Ε.Ε., μαζί με δεκάδες τρακτέρ, συγκεντρώθηκαν κοντά στους χώρους όπου συνεδρίαζαν οι ευρωπαίοι ηγέτες. Πανό με συνθήματα όπως «Το σχέδιο της von der Leyen λιμοκτονεί την Ευρώπη» και «Το τέλος μας = η πείνα σας» αποτύπωναν την ένταση και την αγωνία του αγροτικού κόσμου.
Η πορεία εξελίχθηκε αρχικά ειρηνικά, ωστόσο μπροστά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σημειώθηκαν επεισόδια όταν νεαροί διαδηλωτές πέταξαν πατάτες και άλλα αντικείμενα προς τις αστυνομικές δυνάμεις, οι οποίες απάντησαν με χρήση δακρυγόνων και αντλιών νερού. Αν και η κύρια διαδήλωση ολοκληρώθηκε πριν τις 3 μ.μ., μικρής κλίμακας συγκρούσεις συνεχίστηκαν για αρκετές ακόμη ώρες.
Συναντήσεις χωρίς δεσμεύσεις και ανοιχτούς λογαριασμούς
Στο περιθώριο της συνόδου κορυφής της Ε.Ε., εκπρόσωποι αγροτών και συνεταιρισμών της Copa-Cogeca συναντήθηκαν με την πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα και τον επίτροπο Γεωργίας Κρίστοφ Χάνσεν. Δεν υπήρξαν επίσημες ανακοινώσεις, με τη φον ντερ Λάιεν να περιορίζεται σε ανάρτηση στα κοινωνικά δίκτυα, όπου υποσχέθηκε «ισχυρή, διαρκή υποστήριξη» των αγροτών μέσω του προϋπολογισμού της Ε.Ε.
Από την πλευρά των αγροτικών οργανώσεων, ωστόσο, τονίστηκε ότι δεν δόθηκαν απαντήσεις στα βασικά αιτήματα και πως η συζήτηση θα συνεχιστεί. Ακολούθησε νέα συνάντηση με ευρύτερη συμμετοχή επιτρόπων, μεταξύ των οποίων ο αρμόδιος για τον προϋπολογισμό Πιοτρ Σεραφίν, ο επίτροπος Εμπορίου Μάρος Σέφτσοβιτς και η επίτροπος Περιβάλλοντος Γιέσικα Ρόσβαλ.
Α. Κόστα και φον ντερ Λάιεν για Mercosur: Μήνυμα στους αγρότες: «Η Ευρώπη σας ακούει» – «Συμφωνία για μικρή αναβολή της υπογραφής»
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα, μετά το τέλος της Συνόδου Κορυφής, έστειλε το δικό του μήνυμα στους αγρότες και αναφέρθηκε στις διαδηλώσεις που πραγματοποίησαν σήμερα στο κέντρο του Βελγίου, δηλώνοντας ότι «θέλω να τους πω πως η Ευρώπη είναι στο πλευρό σας. Η Ευρώπη θα συνεχίσει να σας στηρίζει, διότι όλοι γύρω από το τραπέζι του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αναγνωρίζουν τη στρατηγική σημασία της γεωργίας».
Αναφερόμενος στις ανησυχίες τους, τόνισε ότι «η προστασία των Ευρωπαίων αγροτών και της επισιτιστικής ασφάλειας αποτελεί θεμελιώδη στόχο της Ένωσης και θα αντιμετωπιστεί στις επικείμενες διαπραγματεύσεις για τον προϋπολογισμό».
Σε ό,τι αφορά τη μη επίτευξη συμφωνίας για την υπογραφή της συμφωνίας ΕΕ-Mercosur (Αργεντινή, Βραζιλία, Ουρουγουάη, Παραγουάη), ο Αντόνιο Κόστα επισήμανε ότι οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αποτελούν ένα πολύ καλό σημείο εκκίνησης για τη συζήτηση και ότι «οι εργασίες πρέπει τώρα να συνεχιστούν σε αυτή τη βάση». Όπως ανέφερε, ο χρόνος «είναι κρίσιμης σημασίας» και «πρέπει να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις για την επίτευξη συμφωνίας».
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία προσερχόμενη στη Σύνοδο Κορυφής είχε υπογραμμίσει τη σημασία μιας συμφωνίας, τις πρώτες πρωινές ώρες και μετά την ολοκλήρωση της Συνόδου δήλωσε ότι «χρειαζόμαστε μερικές επιπλέον εβδομάδες για να αντιμετωπίσουμε ορισμένα ζητήματα με τα κράτη μέλη και έχουμε έρθει σε επαφή με τους εταίρους μας στη Mercosur, συμφωνώντας σε μια μικρή αναβολή της υπογραφής».
ΚΑΠ μετά το 2027: μικρές παραχωρήσεις, μεγάλες αντιδράσεις
Η πρόταση της Κομισιόν της 16ης Ιουλίου για την ΚΑΠ μετά το 2027 έχει προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων τόσο στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όσο και στον αγροτικό κόσμο. Παρά τις πρόσφατες αναφορές της προέδρου της Επιτροπής σε «μικρές παραχωρήσεις», δεν έχει κατατεθεί επίσημη τροποποίηση της βασικής πρότασης, με τις αλλαγές να παραπέμπονται σε ενδεχόμενες τροπολογίες των ευρωβουλευτών.
Οι φορείς των Ευρωπαίων αγροτών απορρίπτουν τις παρεμβάσεις αυτές ως «αισθητικές αλλαγές», εκτιμώντας ότι δεν απαντούν στις ουσιαστικές ανησυχίες για τις περικοπές των αγροτικών ενισχύσεων και την αποδυνάμωση της κοινής πολιτικής μέσω του ενιαίου ταμείου.
Πράσινο φως για απλούστευση της ΚΑΠ εν μέσω αναταραχής
Την ίδια ώρα που οι Βρυξέλλες δονούνταν από τις αγροτικές κινητοποιήσεις, το Συμβούλιο της Ε.Ε. έδωσε το οριστικό πράσινο φως στη λεγόμενη δέσμη απλούστευσης της ΚΑΠ «Omnibus III», που είχε προτείνει η Επιτροπή τον Μάιο του 2025. Στόχος, σύμφωνα με τις Βρυξέλλες, είναι η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής γεωργίας μέσω της μείωσης της γραφειοκρατίας, της στήριξης των μικρών και νεοεισερχόμενων αγροτών, της ενθάρρυνσης της καινοτομίας και της αύξησης της παραγωγικότητας.
Η Επιτροπή εκτιμά ότι τα μέτρα μπορούν να οδηγήσουν σε ετήσια εξοικονόμηση έως 1,6 δισ. ευρώ για τους αγρότες και πάνω από 200 εκατ. ευρώ για τις εθνικές διοικήσεις.
Τι προβλέπουν τα μέτρα απλούστευσης
Μεταξύ άλλων, η αναθεωρημένη νομοθεσία προβλέπει ελάφρυνση του διοικητικού φόρτου, αύξηση των πληρωμών προς τους μικρούς αγρότες, απλοποίηση των κανόνων αιρεσιμότητας – ιδιαίτερα για τις βιολογικές εκμεταλλεύσεις – μείωση των επιτόπιων ελέγχων και κατάργηση της ετήσιας έγκρισης απόδοσης.
Παράλληλα, δίνεται η δυνατότητα στα κράτη μέλη να χορηγούν έκτακτες πληρωμές σε ενεργούς αγρότες που πλήττονται από φυσικές καταστροφές ή ακραία κλιματικά φαινόμενα, ενώ αυξάνονται οι προκαταβολικές άμεσες πληρωμές και ενισχύονται τα εργαλεία διαχείρισης κινδύνου.
Mercosur: το αγκάθι των εμπορικών συμφωνιών
Κεντρικό σημείο της διαμαρτυρίας αποτέλεσε και η εμπορική πολιτική της Ε.Ε., με αιχμή την επικείμενη επικύρωση της συμφωνίας Ε.Ε.–Mercosur. Οι αγρότες καταγγέλλουν ότι καλούνται να ανταγωνιστούν παραγωγούς τρίτων χωρών στην ίδια αγορά, με διαφορετικά και συχνά χαμηλότερα περιβαλλοντικά και κοινωνικά πρότυπα.
Παρά τη συμφωνία των ευρωπαϊκών θεσμών σε μέτρα διασφάλισης για την προστασία της γεωργίας από διαταραχές της αγοράς, ο αγροτικός κόσμος δηλώνει ότι δεν πείθεται. Το ζήτημα απασχολεί έντονα και την Ελλάδα, με τους Έλληνες αγρότες να έχουν θέσει το θέμα στην κυβέρνηση χωρίς, όπως επισημαίνουν, σαφείς απαντήσεις για τη διαπραγματευτική στάση της χώρας και τους κινδύνους από εισαγωγές κρέατος, σιτηρών και ζωοτροφών.
Πολιτικές πιέσεις και ανοιχτό μέτωπο
Ιδιαίτερη σημασία αποδίδεται πλέον στη στάση της Γαλλίας και της Ιταλίας, που πιέζουν για αναβολή ή καθυστέρηση της έγκρισης της συμφωνίας Mercosur. Πολωνία και Ουγγαρία δηλώνουν ανοιχτά αντίθετες, ενώ Ιρλανδία, Βέλγιο και Αυστρία εκφράζουν σοβαρές επιφυλάξεις.
Την ίδια στιγμή, ο Βραζιλιάνος πρόεδρος Λούλα ντα Σίλβα προειδοποίησε ότι ενδέχεται να αποχωρήσει πλήρως από τη συμφωνία αν δεν οριστικοποιηθεί έως το τέλος του έτους, προσθέτοντας νέα πίεση σε ένα ήδη εκρηκτικό ευρωπαϊκό σκηνικό.
Το αγροτικό μέτωπο στις Βρυξέλλες παραμένει ανοιχτό, με τους παραγωγούς να ξεκαθαρίζουν ότι οι κινητοποιήσεις δεν θα σταματήσουν αν δεν υπάρξουν ουσιαστικές αλλαγές που να διασφαλίζουν το μέλλον της ευρωπαϊκής γεωργίας και της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής.