Μία ημέρα πριν συμπληρώσει τα 85α γενέθλιά του, έφυγε από τη ζωή ο Édouard Karali, γνωστός παγκοσμίως με το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο Edika, αφήνοντας πίσω του ένα τεράστιο και απολύτως αναγνωρίσιμο αποτύπωμα στον κόσμο των κόμικς.
Ο θάνατός του, στις 16 Δεκεμβρίου 2025, καθιστά φτωχότερη τη διεθνή σκηνή της γελοιογραφίας και της σάτιρας, που ο ίδιος υπηρέτησε με ακραία ελευθερία και πηγαίο παραλογισμό.
Ο άνθρωπος που αποθέωσε το παράλογο
Ο Edika υπήρξε ένας από τους αδιαμφισβήτητους μετρ του absurd χιούμορ. Τα σκίτσα του, σκόπιμα άσχημα, υπερβολικά και εμμονικά, λειτουργούσαν ως όχημα για σουρεαλιστικές ιστορίες χωρίς αρχή, μέση και –κυρίως– τέλος. Πολυλογάδες ατάκες, μετα-αναφορές και αφηγηματικές εκτροπές συνέθεταν ένα σύμπαν όπου η λογική υποχωρούσε μπροστά στην απόλαυση της απόλυτης ασυναρτησίας.
Από την Αίγυπτο στο Fluide Glacial
Γεννημένος στην Αίγυπτο στις 17 Δεκεμβρίου 1940, ο Karali εργάστηκε αρχικά στη διαφημιστική βιομηχανία, ενώ έζησε και στον Λίβανο πριν εγκατασταθεί στη Γαλλία. Εκεί, η ανακάλυψη ενός τεύχους του Fluide Glacial –του ιστορικού περιοδικού που ίδρυσε ο Gotlib– στάθηκε καθοριστική. Η απόλυτη ελευθερία έκφρασης και το αναιδές χιούμορ του περιοδικού τον κέρδισαν αμέσως.
Ακολούθησαν συνεργασίες με τα περιοδικά Pilote, Charlie Mensuel και Psikopat, πριν ξεκινήσει η μακρόχρονη και εμβληματική του παρουσία στο Fluide Glacial, όπου εξελίχθηκε σε έναν από τους βασικούς πυλώνες του.
Μπρόνσκι, Κλαρκ Γκέιμπ και η μικροαστική παράνοια
Κεντρικές φιγούρες στο έργο του υπήρξαν ο «κλασικός» Γάλλος μικροαστός Μπρόνσκι Πρόκο, η οικογένειά του και ο θρυλικός γάτος Κλαρκ Γκέιμπ (ηχητικό λογοπαίγνιο με τον Clark Gable), ένα ζώο που δεν μιλούσε αλλά συμπεριφερόταν σαν άνθρωπος. Μέσα από αυτούς τους χαρακτήρες, ο Edika φλέρταρε συχνά με την πρόκληση, το χονδροειδές και το πορνογραφικό χιούμορ, χωρίς όμως να χάνει ποτέ την αφηγηματική του πρωτοτυπία.
Ένας δημιουργός με διεθνή ακτινοβολία
Το έργο του Edika μεταφράστηκε και κυκλοφόρησε σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες: στα αγγλικά, ισπανικά, ιταλικά, γερμανικά, σκανδιναβικές γλώσσες, αλλά και στα ελληνικά, μέσα από περιοδικά όπως το Βαβέλ και το Παρα Πέντε, καθώς και σε αυτοτελείς συλλογές. Στην Ελλάδα, το κοινό των κόμικς τον γνώρισε ως έναν δημιουργό που δεν έμοιαζε με κανέναν άλλον.
Η κληρονομιά ενός ανυπότακτου καλλιτέχνη
Ο Edika δεν ενδιαφέρθηκε ποτέ να γίνει «εύπεπτος». Το έργο του παρέμενε επίμονα ακραίο, συχνά ακατανόητο, αλλά πάντα ειλικρινές απέναντι στη δική του αισθητική και κοσμοθεωρία. Με τον θάνατό του, ο κόσμος των κόμικς αποχαιρετά έναν καλλιτέχνη που απέδειξε ότι το παράλογο μπορεί να είναι βαθιά πολιτικό, απελευθερωτικό και –τελικά– διαχρονικό.