Ολοένα και περισσότερα επιστημονικά δεδομένα ενισχύουν την άποψη ότι η υγεία του στόματος δεν αφορά μόνο τα δόντια και τα ούλα, αλλά συνδέεται άμεσα με την καρδιά. Η ουλίτιδα και η περιοδοντίτιδα φαίνεται να σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο σοβαρών καρδιαγγειακών επεισοδίων, όπως η καρδιακή προσβολή, το εγκεφαλικό επεισόδιο, η κολπική μαρμαρυγή και η καρδιακή ανεπάρκεια.
Αυτό επισημαίνεται σε νέα επιστημονική δήλωση της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας (American Heart Association), που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Circulation, επικαιροποιώντας προηγούμενη αντίστοιχη τοποθέτηση του 2012.
Μια «σιωπηλή» αλλά εκτεταμένη νόσος
Η περιοδοντική νόσος είναι εξαιρετικά διαδεδομένη. Υπολογίζεται ότι επηρεάζει πάνω από το 40% των ενηλίκων άνω των 30 ετών στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το αρχικό στάδιο είναι η ουλίτιδα, μια φλεγμονή των ούλων που, αν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να εξελιχθεί σε περιοδοντίτιδα.
Στα πιο προχωρημένα στάδια, η περιοδοντίτιδα προκαλεί εκτεταμένες βλάβες στα οστά που στηρίζουν τα δόντια, οδηγώντας ακόμη και σε απώλεια δοντιών. Η νόσος εμφανίζεται συχνότερα σε άτομα με κακή στοματική υγιεινή, αλλά και σε όσους έχουν παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακές παθήσεις, όπως υπέρταση, παχυσαρκία, σακχαρώδη διαβήτη και κάπνισμα.
Η σύνδεση με την αθηροσκληρωτική καρδιαγγειακή νόσο
Η νέα επιστημονική δήλωση εστιάζει στη σχέση της περιοδοντίτιδας με την αθηροσκληρωτική καρδιαγγειακή νόσο (ASCVD), την κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως. Η ASCVD προκαλείται από τη συσσώρευση αθηρωματικής πλάκας στις αρτηρίες και περιλαμβάνει παθήσεις όπως η στεφανιαία νόσος, το εγκεφαλικό επεισόδιο, η περιφερική αρτηριακή νόσος και το ανεύρυσμα αορτής.
Παρότι οι δύο παθήσεις μοιράζονται κοινούς παράγοντες κινδύνου, τα νέα δεδομένα δείχνουν ότι η σχέση τους δεν εξαντλείται εκεί. Αντίθετα, φαίνεται να υπάρχει ανεξάρτητη συσχέτιση, γεγονός που ενισχύει την υπόθεση ότι η περιοδοντική νόσος μπορεί να συμβάλλει άμεσα στην επιδείνωση της καρδιαγγειακής υγείας.
Πώς «επικοινωνούν» στόμα και καρδιά
Οι επιστήμονες περιγράφουν πιθανούς βιολογικούς μηχανισμούς που εξηγούν αυτή τη σύνδεση. Από τη μία πλευρά, βακτήρια από τα φλεγμονώδη ούλα μπορούν να περάσουν στην κυκλοφορία του αίματος, προκαλώντας αγγειακές λοιμώξεις. Από την άλλη, η χρόνια περιοδοντική νόσος συνδέεται με επίμονη συστηματική φλεγμονή, έναν βασικό παράγοντα που συμβάλλει στην ανάπτυξη και εξέλιξη της αθηροσκλήρωσης.
«Το στόμα και η καρδιά σας συνδέονται», τονίζει ο Άντριου Τραν, παιδοκαρδιολόγος και επικεφαλής της συγγραφικής ομάδας της δήλωσης. Όπως εξηγεί, η ουλίτιδα και η κακή στοματική υγιεινή επιτρέπουν στα βακτήρια να εισέλθουν στο αίμα, προκαλώντας φλεγμονή που μπορεί να βλάψει τα αιμοφόρα αγγεία και να αυξήσει τον καρδιαγγειακό κίνδυνο.
Μπορεί η στοματική φροντίδα να προστατεύσει την καρδιά;
Οι ειδικοί είναι προσεκτικοί: δεν υπάρχουν ακόμη άμεσες αποδείξεις ότι η περιοδοντική θεραπεία από μόνη της προλαμβάνει τις καρδιαγγειακές παθήσεις. Ωστόσο, υπάρχουν ενδείξεις ότι οι παρεμβάσεις που μειώνουν τη φλεγμονή συμβάλλουν στην καλύτερη πρόληψη και διαχείριση της ASCVD.
Ιδιαίτερα άτομα με έναν ή περισσότερους παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο θεωρείται ότι μπορούν να ωφεληθούν από τακτικούς οδοντιατρικούς ελέγχους και στοχευμένη περιοδοντική φροντίδα, στο πλαίσιο μιας συνολικής στρατηγικής πρόληψης.
Το βούρτσισμα ως παράγοντας πρόληψης
Ενδεικτικά είναι και τα ευρήματα προηγούμενων μελετών, σύμφωνα με τα οποία το συχνότερο βούρτσισμα των δοντιών συνδέεται με χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης αθηροσκληρωτικής καρδιαγγειακής νόσου μέσα σε μια δεκαετία. Ο κίνδυνος υπολογίστηκε στο 13,7% για άτομα που βουρτσίζουν τα δόντια τους μία φορά την ημέρα ή λιγότερο, έναντι 7,35% για όσους βουρτσίζουν τρεις ή περισσότερες φορές ημερησίως, ενώ καταγράφονται και χαμηλότεροι δείκτες φλεγμονής.
Όπως συνοψίζει ο Άντριου Τραν, «το βούρτσισμα, το οδοντικό νήμα και οι τακτικοί οδοντιατρικοί έλεγχοι δεν αφορούν μόνο ένα υγιές χαμόγελο – αποτελούν σημαντικό μέρος της προστασίας της καρδιάς».