NewsEdit Η Αυστραλία έγινε σήμερα η πρώτη χώρα παγκοσμίως που επιβάλλει γενικευμένο μπλοκάρισμα σε ανήλικους κάτω των 16 ετών σε δέκα μεγάλες πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης.
TikTok, Instagram, Facebook, YouTube και άλλες εφαρμογές υποχρεώνονται πλέον να αποκλείσουν περίπου ένα εκατομμύριο νεαρούς χρήστες, με την κυβέρνηση να απειλεί με εξαιρετικά υψηλά πρόστιμα όσες εταιρείες δεν συμμορφωθούν.
Οι ώρες πριν από τα μεσάνυχτα ήταν ένα ψηφιακό κύμα αποχαιρετισμών. Εκατοντάδες χιλιάδες έφηβοι –και αρκετοί ενήλικες– γέμισαν τα timelines με μηνύματα θλίψης, χιούμορ και απογοήτευσης για την υποχρεωτική τους «έξοδο» από πλατφόρμες που για πολλούς αποτελούσαν κεντρικό χώρο κοινωνικοποίησης, δημιουργίας και ψυχαγωγίας.
Αντίστροφη μέτρηση με χιούμορ και δάκρυα
Στο TikTok, όπου μόνο εκεί έχουν ήδη απενεργοποιηθεί 200.000 λογαριασμοί, τα τελευταία λεπτά θύμιζαν τελετή λήξης. Βίντεο με αντίστροφα χρονόμετρα, μουσική της Αντέλ και μηνύματα «ήρθε το τέλος» πλημμύρισαν την πλατφόρμα.
«Θα μου λείψετε πάρα πολύ και κυρίως το κωμικό περιεχόμενο», έγραψε ένας χρήστης, προσθέτοντας ότι δεν γνωρίζει καν αν ο λογαριασμός του θα υπάρχει όταν φτάσει τα 16. Άλλοι επέλεξαν πιο δραματική γλώσσα. «Αντίο, θα σας δω όταν περάσει», έγραφαν, υπονοώντας μια περίοδο ψηφιακής εξορίας.
Ο 29χρονος σκιτσογράφος Τζος Πάρτινγκτον, μία από τις πολλές ενήλικες παρουσίες που επηρεάζονται έμμεσα, αποχαιρέτησε τους 75.000 ακολούθους του στο TikTok λέγοντας: «Θα μου λείψετε παιδιά». Η κοινότητά του, όπως και πολλές άλλες, περιλαμβάνει σημαντικό αριθμό εφήβων που πλέον δεν θα έχουν πρόσβαση στο περιεχόμενό του.
Το Reddit σε κατάσταση πένθους
Ιδιαίτερα έντονα ήταν τα συναισθήματα στο Reddit και το r/teenagers, μια από τις μεγαλύτερες ψηφιακές κοινότητες εφήβων στον κόσμο. Εκεί, οι αποχαιρετισμοί ήταν συχνά πιο προσωπικοί, με μια ωμή απεικόνιση μοναξιάς και φόβου.
«Ως 13χρονος αυτιστικός είμαι συντετριμμένος», έγραψε ένας χρήστης. Άλλος ανέφερε πως η playlist των 1.400 τραγουδιών του στο YouTube θα χαθεί, μαζί με τον τελευταίο χώρο όπου είχε φίλους: «Θα είμαι απολύτως μόνος μου για τα επόμενα τρία χρόνια».
Το γεγονός ότι για πολλούς νέους οι πλατφόρμες ήταν κάτι παραπάνω από ψυχαγωγία –ήταν δίκτυα υποστήριξης– εξηγεί και το βάθος της αντίδρασης.
Μετακίνηση σε εναλλακτικά μέσα
Μέσα στην αναστάτωση, αρκετοί δημιουργοί περιεχομένου και χρήστες προέτρεψαν τους ακολούθους τους να μετακινηθούν σε νέες εφαρμογές που δεν καλύπτονται από τον νόμο. Ονόματα όπως Yope, Lemon8 και Coverstar άρχισαν να εμφανίζονται μαζικά, αν και είναι αμφίβολο αν μπορούν να υποκαταστήσουν το μέγεθος και την κοινωνική δυναμική των μεγάλων πλατφορμών.
Πολιτική αντιπαράθεση για το μέτρο
Η αντίδραση στράφηκε και προς τον πρωθυπουργό Άντονι Αλμπανέζι. Μέσα σε μία ημέρα έχασε 6.000 ακολούθους από TikTok και Instagram, καθώς πολλοί έφηβοι τον κατηγόρησαν ότι πλήττει τις δικές τους ψηφιακές ζωές ενώ οι ίδιοι δεν έχουν δικαίωμα ψήφου.
«Περιμένετε μέχρι να μπορούμε να ψηφίζουμε», σχολίασε ένας έφηβος στο TikTok του πρωθυπουργού, σε μια φράση που συνοψίζει το πολιτικό υπόβαθρο της οργής.
Δεν συμφωνούν όλοι
Παρά τη γενικευμένη δυσαρέσκεια, υπήρχαν και νεανικές φωνές που υποστήριξαν την απόφαση. «Η απαγόρευση είναι προφανώς για το καλό μας. Το μόνο που κάνουμε είναι να καθόμαστε με τις ώρες μπροστά σε μια οθόνη», έγραψε ένας έφηβος χρήστης.
Η άποψη αυτή, αν και μειοψηφική, δεν είναι αμελητέα. Υπάρχει σήμερα ένα υπαρκτό ρεύμα νέων που αναγνωρίζουν τις επιπτώσεις του υπερβολικού χρόνου οθόνης στην ψυχική υγεία, στη συγκέντρωση και στον ύπνο, και βλέπουν την κρατική παρέμβαση ως μια αναγκαστική ώθηση προς πιο υγιείς συνήθειες.
Η μεγάλη εικόνα
Η απαγόρευση ανοίγει μια παγκόσμια συζήτηση που θα επηρεάσει πολλές χώρες. Από τη μία βρίσκεται το επιχείρημα της προστασίας των ανηλίκων από αλγοριθμικές πρακτικές που προάγουν εθισμό, παραπληροφόρηση και επιβλαβές περιεχόμενο. Από την άλλη, χιλιάδες νέοι στην Αυστραλία δείχνουν ότι οι πλατφόρμες δεν είναι μόνο επικίνδυνες· είναι και χώροι έκφρασης, δημιουργίας, κοινωνικότητας και στήριξης.
Η απόφαση της κυβέρνησης μπορεί να θεωρηθεί είτε πρόδρομος μιας διεθνούς τάσης ρύθμισης των social media είτε μια υπερβολικά αυστηρή αντίδραση που στερεί από τους νέους πολύτιμες μορφές επικοινωνίας. Αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι η Αυστραλία έγινε από σήμερα το εργαστήριο ενός ψηφιακού μέλλοντος στο οποίο κράτος, γονείς, έφηβοι και κολοσσοί της τεχνολογίας θα χρειαστεί να επαναδιαπραγματευτούν τον τρόπο με τον οποίο συνυπάρχουν.