Στο εδώλιο του δικαστηρίου, όπου δικάζονται για πλημμελήματα οι εμπλεκόμενοι στις υποκλοπές, εμφανίστηκε ο πρώην πρόεδρος της Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ), Χρήστος Ράμμος, για να καταθέσει ως μάρτυρας.
Η δημόσια εμφάνιση του μάρτυρα ανέδειξε για πρώτη φορά τα όρια και τα προσκόμματα που αντιμετώπισε η Αρχή κατά την έρευνα για τις παράνομες παρακολουθήσεις, χαρακτηρίζοντας τους ελέγχους που διενεργήθηκαν «κενό γράμμα».
Η αρχική καταγγελία και η διερεύνησή της
Ο κ. Ράμμος περιέγραψε το χρονικό των καταγγελιών: η πρώτη υποβλήθηκε τον Αύγουστο του 2020 από τον δημοσιογράφο Θανάση Κουκάκη. «Όταν πήραμε την καταγγελία, κάναμε τους ελέγχους και διαπιστώσαμε ότι υπήρξε μια διάταξη άρσης του απορρήτου», σημείωσε ο μάρτυρας. Στη συνέχεια, υπήρξαν και καταγγελίες από τον πρόεδρο του ΠαΣοΚ, Νίκο Ανδρουλάκη, για τις οποίες η ΑΔΑΕ διενήργησε έλεγχο παρά τις αρχικές οδηγίες να μην το πράξει, καθώς το κακόβουλο λογισμικό Predator θεωρούνταν άλλο ζήτημα.
Προσκόμματα στην έρευνα της ΕΥΠ και του ΚΕΤΥΑΚ
Η κατάθεση του κ. Ράμμου αποκάλυψε τις δυσκολίες που αντιμετώπισε η ΑΔΑΕ στους ελέγχους της ΕΥΠ και του Κέντρου Τεχνολογικής Υποστήριξης, Ανάπτυξης και Καινοτομίας (ΚΕΤΥΑΚ). Όπως εξήγησε, η Αρχή μπορούσε να ελέγξει μόνο τις διατάξεις για την άρση του απορρήτου, χωρίς πρόσβαση στους φακέλους που αφορούσαν τους λόγους των παρακολουθήσεων, ενώ στο ΚΕΤΥΑΚ «έλεγξαν μόνον όσα τους έδειξαν».
Ο διάλογος με το δικαστήριο ανέδειξε αδυναμίες της διαδικασίας: δεν ελέγχθηκαν όλα τα κτίρια, ούτε υπολογιστές που επικοινωνούσαν με την ΕΥΠ, γεγονός που, όπως σημείωσε ο εισαγγελέας, σήμαινε ότι «θα μπορούσατε να βρείτε 1.002 πράγματα αν είχατε μπει και στο δεύτερο κτίριο».
Νομικά και θεσμικά εμπόδια
Ο μάρτυρας αναφέρθηκε επίσης στη γνωμοδότηση του τότε Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Ισίδωρου Ντογιάκου, σύμφωνα με την οποία η ΑΔΑΕ δεν είχε αρμοδιότητα να ελέγχει αιτήματα πολιτών που αφορούσαν την εθνική ασφάλεια. «Ηταν παρέμβαση στην Αρχή. Υπήρχε ταλάντευση στην Ολομέλεια τότε», κατέθεσε ο κ. Ράμμος, προσθέτοντας ότι οι αντιδράσεις συχνά επηρέαζαν την αποτελεσματικότητα των ελέγχων.
Επιπλέον, η επιβολή προστίμου στην ΕΥΠ αναβλήθηκε λόγω αλλαγής της ολομέλειας των μελών της ΑΔΑΕ, χωρίς να υπάρχει η απαιτούμενη πλειοψηφία, ενώ ο μάρτυρας παραδέχθηκε ότι η έρευνα δεν αποκλείει τίποτα, δεδομένης της συνεργασίας με μυστικές υπηρεσίες.
Σημαντικά ευρήματα αλλά περιορισμένη αξιοποίηση
Η ΑΔΑΕ εντόπισε, σύμφωνα με τον μάρτυρα, την πιστωτική κάρτα από την οποία «αγοράστηκαν» τα μολυσμένα μηνύματα που εστάλησαν, μεταξύ άλλων, στον Νίκο Ανδρουλάκη. Ωστόσο, το στοιχείο αυτό δεν αξιοποιήθηκε για να διαλευκανθεί περαιτέρω η υπόθεση. Παράλληλα, ο κ. Ράμμος τόνισε ότι η Αρχή έκανε συγχρονισμένες κινήσεις με άλλες αρχές, αλλά οι περιορισμοί της αρμοδιότητας και οι τεχνικές δυσκολίες των διαδικτυακών εφαρμογών περιόρισαν την έρευνα.
Στοχοποίηση και δημόσιες αντιδράσεις
Ο πρώην πρόεδρος της ΑΔΑΕ αναφέρθηκε και στη στοχοποίηση του, υπογραμμίζοντας ότι είχε δεχθεί χαρακτηρισμούς όπως «delivery boy του ΣΥΡΙΖΑ» και «προδότης». «Δεν είναι δολοφονία χαρακτήρα;», σημείωσε, περιγράφοντας τη δημόσια σύγκρουση με τον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου και την ενημέρωση του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, η οποία προκάλεσε έντονες αντιδράσεις.
Η κατάθεση του Χρήστου Ράμμου φέρνει στο φως τις δυσκολίες μιας Αρχής που επιχειρεί να λειτουργήσει σε ένα θολό και θεσμικά περιορισμένο πλαίσιο, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για σαφέστερους κανόνες και αποτελεσματικότερη εποπτεία σε θέματα που αφορούν την προστασία του απορρήτου των επικοινωνιών.