NewsEdit Η σχέση της Ευρώπης με τον Ντόναλντ Τραμπ έχει εξελιχθεί σε μια άσκηση υψηλής διπλωματίας χωρίς σταθερούς κανόνες. Είναι σύμμαχος; Κατά στιγμές. Είναι απειλή; Συχνά. Είναι όμως, σε κάθε περίπτωση, ο ηγέτης που επιβάλλει τους δικούς του όρους στο γεωπολιτικό παιχνίδι.
Η απρόβλεπτη συμπεριφορά του, οι παρορμητικές αποφάσεις και η στρατηγική αποστασιοποίησης των ΗΠΑ από την ευρωπαϊκή ασφάλεια έχουν μετατρέψει τον Αμερικανό πρόεδρο στον καθοριστικό παράγοντα των ευρωπαϊκών εξελίξεων.
Αυτό ακριβώς αποτυπώνει με ωμό ρεαλισμό η ετήσια λίστα του Politico με τους 28 ισχυρότερους ανθρώπους στην ευρωπαϊκή πολιτική για το 2025. Στην κορυφή, χωρίς καμία αμφιβολία, βρίσκεται ο Ντόναλντ Τραμπ. Κανένας άλλος δεν επηρέασε περισσότερο τις ισορροπίες, τις αποφάσεις και τους φόβους της Ευρώπης τη χρονιά που πέρασε.
Ο Ντόναλντ Τραμπ ως καταλύτης ανασφάλειας και ανατροπών
Η προεδρία Τραμπ λειτουργεί ως μόνιμος παράγοντας αστάθειας. Η αμφισβήτηση της αμερικανικής δέσμευσης στο ΝΑΤΟ, οι πιέσεις για αυξημένες αμυντικές δαπάνες από τους Ευρωπαίους, οι αιφνιδιαστικές τοποθετήσεις για την Ουκρανία και οι εμπορικοί εκβιασμοί συνθέτουν ένα περιβάλλον διαρκούς ανησυχίας.
Η Ευρώπη καλείται να επαναπροσδιορίσει τη στρατηγική της αυτονομία, γνωρίζοντας πως οι αποφάσεις στην Ουάσινγκτον μπορούν να ανατρέψουν από τη μία μέρα στην άλλη τα δεδομένα στην άμυνα, στην οικονομία και στη γεωπολιτική ισορροπία. Το αποτέλεσμα είναι ένα νέο δόγμα ευρωπαϊκής «αυτονομίας από ανάγκη», που όμως ακόμη βρίσκεται σε εμβρυακή κατάσταση.
Μέττε Φρέντρικσεν: Από την ιδεολογία στον σκληρό ρεαλισμό
Στη δεύτερη θέση της λίστας του Politico βρίσκεται η 48χρονη πρωθυπουργός της Δανίας, Μέττε Φρέντρικσεν. Από το 2019, όταν ανέλαβε τα καθήκοντά της ως η νεότερη πρωθυπουργός στην ιστορία της χώρας της, έχει βρεθεί αντιμέτωπη με αλλεπάλληλες κρίσεις: πανδημία, ενεργειακή αστάθεια, πόλεμο στην Ουκρανία και μεταβολές στο ευρωπαϊκό τοπίο ασφάλειας.
Από πολιτικός που κάποτε χαρακτηριζόταν ως «αριστερή ιδεαλίστρια», έχει μετατραπεί σε μια από τις πιο ρεαλίστριες ηγέτιδες της Ευρώπης. Στήριξε αποφασιστικά τον επανεξοπλισμό, πρωτοστάτησε στη σκληρή γραμμή απέναντι στη Ρωσία και έθεσε ως προτεραιότητα την εθνική ασφάλεια, ακόμη και με πολιτικό κόστος.
Φρίντριχ Μερτς: Ο άνθρωπος που σπάει τα γερμανικά ταμπού
Στην τρίτη θέση κατατάσσεται ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς, ο πολιτικός που ανατρέπει όσα θεωρούνταν αδιαπραγμάτευτα στη μεταπολεμική Γερμανία. Για δεκαετίες συμβόλιζε τον δημοσιονομικό συντηρητισμό, τους ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς και την απόλυτη εμπιστοσύνη στην αμερικανική ομπρέλα ασφαλείας.
Σήμερα, με την οικονομία να πιέζεται και τον πόλεμο να μαίνεται στην καρδιά της Ευρώπης, ο Μερτς αλλάζει ριζικά πορεία. Υιοθετεί πολιτική γενναίων δαπανών, ускорύνει τον επανεξοπλισμό και διακηρύσσει ότι το Βερολίνο και η Ευρώπη οφείλουν να σταθούν στα δικά τους πόδια. Η Γερμανία μετατρέπεται, έπειτα από δεκαετίες, σε στρατιωτικό παίκτη με μεγάλες φιλοδοξίες.
Μαρίν Λε Πεν: Η επιστροφή της «τραυματισμένης» ακροδεξιάς
Τέταρτη στη λίστα έρχεται η Μαρίν Λε Πεν, σε μια από τις πιο δραματικές φάσεις της πολιτικής της διαδρομής. Η καταδίκη της τον Μάρτιο του 2025 για κατάχρηση ευρωπαϊκών κονδυλίων και η πενταετής απαγόρευση συμμετοχής σε δημόσια αξιώματα δεν την έθεσαν εκτός παιχνιδιού.
Αντίθετα, η Λε Πεν παραμένει πρωταγωνιστής. Ήδη συνέβαλε στην πτώση της γαλλικής κυβέρνησης τον Σεπτέμβριο, ενώ ασκεί ασφυκτική πίεση στον Εμανουέλ Μακρόν να διαλύσει την Εθνοσυνέλευση και να προκηρύξει πρόωρες εκλογές. Ποντάρει πολιτικά στην απόφαση του Εφετείου τον Ιανουάριο, ελπίζοντας σε δικαίωση που θα ανοίξει ξανά τον δρόμο προς την εξουσία.
Βλαντίμιρ Πούτιν: Ο εξωτερικός παράγοντας αποσταθεροποίησης
Την πρώτη πεντάδα κλείνει ο Βλαντίμιρ Πούτιν, ο οποίος διαμορφώνει την Ευρώπη όχι από τα κέντρα αποφάσεων, αλλά από τα σύνορά της. Τέσσερα σχεδόν χρόνια μετά την πλήρη εισβολή στην Ουκρανία, ο 73χρονος Ρώσος πρόεδρος έχει επεκτείνει το πεδίο της σύγκρουσης με υβριδικές επιθέσεις, drones και στρατιωτικές προκλήσεις.
Με τον Ντόναλντ Τραμπ να δείχνει διάθεση σταδιακής αποδέσμευσης των ΗΠΑ από το ουκρανικό μέτωπο, ο Πούτιν εντείνει τις πιέσεις προς τη Δυτική Ευρώπη. Ρωσικής προέλευσης drones έχουν προκαλέσει κλείσιμο αεροδρομίων στην Κοπεγχάγη και στο Όσλο, ενώ έχουν πετάξει πάνω από στρατιωτικές εγκαταστάσεις στη Γερμανία. Παράλληλα, το Παρίσι κατηγορεί ανοιχτά τη Μόσχα για οργανωμένες προσπάθειες πολιτικής αποσταθεροποίησης.
Οι 28 που κινούν τα νήματα της Ευρώπης
Η λίστα του Politico περιλαμβάνει, πέρα από τους πέντε πρώτους, ένα ευρύ φάσμα ηγετών και παραγόντων εξουσίας: από τον Ναϊτζελ Φάρατζ και την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, μέχρι τον Μαρκ Ρούτε στο ΝΑΤΟ, την Τζόρτζια Μελόνι, τον Κιρ Στάρμερ, τον Βίκτορ Όρμπαν, τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, αλλά και ισχυρούς οικονομικούς και θεσμικούς παίκτες όπως ο Μάριο Ντράγκι και ο CEO της UniCredit Αντρέα Ορσέλ.
Η σύνθεση της λίστας αποτυπώνει την πολυεπίπεδη κρίση της Ευρώπης: πόλεμος, ακροδεξιά, οικονομική αβεβαιότητα, ενεργειακή ασφάλεια, τεχνολογία και θεσμικές συγκρούσεις συνυπάρχουν σε ένα ρευστό σκηνικό.
Οι δέκα που έρχονται: Το πολιτικό αύριο της Ευρώπης
Παράλληλα με τους ήδη ισχυρούς, το Politico αναδεικνύει και δέκα προσωπικότητες που θεωρούνται οι αυριανοί διαμορφωτές του ευρωπαϊκού παιχνιδιού. Στη λίστα περιλαμβάνονται εισαγγελείς, ευρωβουλευτές, τεχνοκράτες, δήμαρχοι και αντικαθεστωτικοί πολιτικοί.
Ξεχωρίζει η παρουσία της Ελληνίδας Ευρωπαίας Εισαγγελέα Πόπης Παπανδρέου, του δημάρχου της Βουδαπέστης Γκέργκελι Καρακσόνι, της Ιρλανδής Επιτρόπου Προστασίας Δεδομένων Νίαμ Σουίνι, αλλά και του Ούλριχ Σίγκμουντ, κύριου υποψηφίου του AfD στη Σαξονία. Πρόκειται για πρόσωπα που, είτε από θεσμικές θέσεις είτε από την πολιτική αντιπολίτευση, επηρεάζουν ήδη τις εξελίξεις «από κάτω προς τα πάνω».
Η Ευρώπη σε καμπή ιστορικών αποφάσεων
Το μήνυμα της φετινής λίστας είναι σαφές: η Ευρώπη βρίσκεται σε ιστορική καμπή. Ανάμεσα σε έναν απρόβλεπτο Αμερικανό πρόεδρο, έναν αναθεωρητικό Ρώσο ηγέτη, την άνοδο της ακροδεξιάς και τις εσωτερικές οικονομικές πιέσεις, η ήπειρος καλείται να αποφασίσει αν θα μετατραπεί σε γεωπολιτικό υποκείμενο ή θα παραμείνει θεατής των μεγάλων εξελίξεων.
Το 2025 δεν είναι απλώς μια ακόμη χρονιά επιρροής. Είναι το εργαστήρι όπου δοκιμάζεται το μέλλον της ίδιας της ευρωπαϊκής ιδέας.
Η λίστα του Politico με τα πρόσωπα που είχαν τη μεγαλύτερη επιρροή στην Ευρώπη το 2025:
1. Ντόναλντ Τραμπ (Πρόεδρος των ΗΠΑ)
2. Μέττε Φρέντρικσεν (Πρωθυπουργός της Δανίας)
3. Φρίντριχ Μερτς (Καγκελάριος της Γερμανίας)
4. Μαρίν Λε Πεν (Επικεφαλής της γαλλικής ακροδεξιάς)
5. Βλαντίμιρ Πούτιν (Πρόεδρος της Ρωσίας)
6. Ναίτζελ Φάρατζ (Αρχηγός του Kόμματος Ανεξαρτησίας του Ηνωμένου Βασιλείου)
7. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν (Πρόεδρος της Κομισιόν)
8. Μαρκ Ρούτε (Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ)
9. Τζόρτζια Μελόνι (Πρωθυπουργός της Ιταλίας)
10. Κιρ Στάρμερ (Πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου)
11. Μάνφρεντ Βέμπερ (Πρώην επικεφαλής του ΕΛΚ)
12.Βίκτορ Όρμπαν (Πρωθυπουργός της Ουγγαρίας)
13. Αλεξάντερ Στουμπ (Πρόεδρος της Φινλανδίας)
14. Βολοντίμιρ Ζελένσκι (Πρόεδρος της Ουκρανίας)
15. Γκαμπριέλ Ζουκμάν (Γάλλος οικονομολόγος)
16. Κάγια Κάλας (Επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ)
17. Τερέζα Ριμπέρα (Αντιπρόεδρος της Κομισιόν)
18. Ντάνιελ Εκ (Σουηδός δισεκατομμυριούχος, συνιδρυτής του Spotify)
19. Εμανουέλ Μακρόν (Πρόεδρος της Γαλλίας)
20. Μάριο Ντράγκι (Πρώην πρωθυπουργός και προέδρος της ΕΚΤ)
21. Αντρέι Μπάμπις (Πρωθυπουργός της Τσεχίας)
22. Αλέξους Γκρίνκεβιτς (Διοικητής των αμερικανικών δυνάμεων στην Ευρώπη)
23. Κάρολ Ναβρότσκι (Πρόεδρος της Πολωνίας)
24. Χάιντι Ράιχινεκ (Γερμανική Αριστερά)
25. Αντρέα Ορσέλ (CEO της UniCredit)
26. Ρίμα Χασάν (Μέλος της ομάδας της Αριστεράς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο)
27. Ρομπ Γέτεν (Νικητής στις ολλανδικές εκλογές)
28. Τζάνι Ινφαντίνο (Πρόεδρος της FIFA)
Καθώς η Ευρώπη αντιμετωπίζει τον πόλεμο και την πίεση από εχθρικές υπερδυνάμεις, θα ήταν εύκολο να παραβλεφθούν οι αργά αναπτυσσόμενες τάσεις που αναδιαμορφώνουν την ήπειρο από μέσα.
Φέτος, στο πλαίσιο της ετήσιας εξέτασης της επιρροής στην Ευρώπη, το Politico αναδεικνύει επίσης, προσωπικότητες που ανατρέπουν την καθιερωμένη τάξη και θέτουν τα θεμέλια του πολιτικού τοπίου του αύριο. Από ανθεκτικούς εισαγγελείς έως αδιάλλακτους νομοθέτες, αυτά είναι τα 10 πρόσωπα που θα συζητηθούν στο μέλλον.
Τοπ 10 προσωπικοτήτων με μελλοντική επιρροή
1. Αλεξάνδρα Γκιζ (Γερμανίδα ευρωβουλευτής)
2. Γκέργκελι Καρακσόνι (Δήμαρχος Βουδαπέστης)
3. Νίαμ Σουίνει ( Ιρλανδή Επίτροπος προστασίας δεδομένων)
4. Πάμπλο Ερνάντες ντε Κος (Μέλος της ΕΚΤ)
5. Πόπη Παπανδρέου (Ελληνίδα Ευρωπαία Εισαγγελέας)
6. Σάρα Κναφό (Μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Γαλλία)
7. Σέμεν Κρίβονος (Διευθυντής του Εθνικού Γραφείου Καταπολέμησης της Διαφθοράς, Ουκρανία)
8. Σίγκφριντ Μουρεσάν (Μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, κύριος εισηγητής για τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ)
9. Σιμόν Μορντιού (Σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής, Ευρωπαϊκή Επιτροπή)
10. Ούλριχ Σίγκμουντ (Κύριος υποψήφιος του AfD στις εκλογές της Σαξονίας)