NewsEdit Το Δημοψήφισμα της 8ης Δεκεμβρίου 1974 αποτελεί ορόσημο στην ελληνική σύγχρονη ιστορία, σημείο οριστικής μετάβασης από την πολιτική αστάθεια και τη δικτατορία στη δημοκρατική ομαλότητα. Μετά από επτά χρόνια στρατιωτικής δικτατορίας (1967-1974), η Ελλάδα βρέθηκε αντιμέτωπη με την ανάγκη να αποφασίσει το μέλλον της πολιτειακής της μορφής.
Η επταετής δικτατορία των συνταγματαρχών είχε αφήσει βαθιά ίχνη στην ελληνική κοινωνία. Οι εκκαθαρίσεις, η λογοκρισία, η καταστολή των πολιτικών ελευθεριών και η αποτυχία στην Κύπρο με την εισβολή της Τουρκίας το 1974 δημιούργησαν ένα κλίμα αβεβαιότητας και απογοήτευσης. Η αποκατάσταση της δημοκρατίας έμοιαζε πλέον επιτακτική.
Μετά την πτώση της χούντας, η χώρα οδηγήθηκε σε προσωρινή κυβέρνηση υπό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, με στόχο την πολιτική σταθεροποίηση και την προετοιμασία για ελεύθερες εκλογές. Ένα από τα πρώτα μεγάλα ερωτήματα που έπρεπε να απαντήσει ο ελληνικός λαός ήταν η μορφή του πολιτεύματος: θα επανερχόταν η μοναρχία ή θα εγκαθιδρυόταν η δημοκρατία;
Η διαδικασία του δημοψηφίσματος
Το δημοψήφισμα διεξήχθη στις 8 Δεκεμβρίου 1974, με ερώτημα ξεκάθαρο: «Θέλετε βασιλευόμενη ή προεδρευόμενη δημοκρατία;». Η εκστρατεία ενημέρωσης ήταν έντονη, με πολιτικά κόμματα, οργανώσεις και προσωπικότητες να παίρνουν θέση. Η ελληνική κοινωνία, κουρασμένη από την πολιτική αβεβαιότητα και τα τραύματα της δικτατορίας, αντιμετώπιζε τη διαδικασία με μεγάλο ενδιαφέρον, αλλά και έντονη αγωνία.
Το αποτέλεσμα
Το αποτέλεσμα ήταν συντριπτικό υπέρ της δημοκρατίας: περίπου 69% των ψηφοφόρων απέρριψε τη βασιλευόμενη μορφή, ενώ το διόλου ευκαταφρόνητο 31% υποστήριξε την επιστροφή της μοναρχίας. Η συμμετοχή ήταν υψηλή, πάνω από 75%, γεγονός που καταδεικνύει τη βαθιά σημασία που απέδωσε ο λαός στην απόφασή του. Η Ελλάδα, έτσι, επισημοποίησε την κατάργηση της βασιλείας και την εδραίωση της Προεδρευόμενης Δημοκρατίας.
Οι πολιτικές και κοινωνικές επιπτώσεις
Η νίκη της δημοκρατίας δεν ήταν μόνο πολιτική αλλά και συμβολική. Σηματοδότησε την οριστική απομάκρυνση από τις παλιές ελίτ και την επιβεβαίωση της κυριαρχίας του λαού. Άνοιξε τον δρόμο για σταθερή δημοκρατική ανάπτυξη, προετοίμασε το έδαφος για την ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα και ενίσχυσε την εμπιστοσύνη των πολιτών στις εκλογικές διαδικασίες.
Παράλληλα, το δημοψήφισμα καθόρισε και τη μετέπειτα πολιτική κουλτούρα της χώρας. Η απόρριψη της βασιλείας περιόρισε τη δυνατότητα επιστροφής σε απολυταρχικές πρακτικές και ενίσχυσε τη δημοκρατική συνείδηση των Ελλήνων. Ταυτόχρονα, η διαδικασία αυτή αποτέλεσε μάθημα πολιτικής συμμετοχής, καθώς οι πολίτες συνειδητοποίησαν τη δύναμη της ψήφου τους σε κρίσιμες στιγμές της ιστορίας.
Συμπέρασμα
Το Δημοψήφισμα της 8ης Δεκεμβρίου 1974 δεν ήταν απλώς μια πολιτική διαδικασία· ήταν η αποφασιστική στιγμή που η Ελλάδα είπε «ναι» στη δημοκρατία και «όχι» στη μοναρχία, βάζοντας τέλος σε μια μακρά περίοδο ανασφάλειας και διχασμού. Η επιλογή αυτή καθόρισε τη σύγχρονη πορεία της χώρας και παραμένει σημείο αναφοράς για την αξία της ελεύθερης επιλογής και της λαϊκής κυριαρχίας.