NewsEdit Ο Ευάγγελος Βενιζέλος, μιλώντας στο συνέδριο με άξονα τη μεταβαλλόμενη γεωπολιτική πραγματικότητα στην Ανατολική Μεσόγειο, έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην πρόταση της ελληνικής κυβέρνησης για Πενταμερή Διάσκεψη. Τη χαρακτήρισε σημαντική πρωτοβουλία ανεξαρτήτως της τελικής έκβασής της, γιατί για πρώτη φορά –όπως σημείωσε– η Αθήνα στέλνει το μήνυμα πως δεν επιθυμεί πρωτοβουλίες που αποκλείουν την Τουρκία.
Υπογράμμισε ότι ο διάλογος Ελλάδας–Τουρκίας πρέπει να διατηρηθεί ανοιχτός, όχι μόνο συνολικά αλλά και στα επιμέρους: από τις διερευνητικές επαφές για υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ μέχρι τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης και τη θετική ατζέντα. Παράλληλα, επέμεινε ότι τα κρίσιμα ζητήματα λύνονται πάντα σε διμερές επίπεδο και όχι σε ευρύτερες πολυμερείς διαδικασίες, με μοναδική εξαίρεση ορισμένες τριμερείς διαπραγματεύσεις. Ξεκαθάρισε επίσης ότι η Πενταμερής αφορά αποκλειστικά την Ανατολική Μεσόγειο και δεν επεκτείνεται στο Αιγαίο.
Στο εσωτερικό επίπεδο κάλεσε σε έναν πιο νηφάλιο δημόσιο διάλογο, μακριά από στερεότυπα και υπερβολές, με αυτό που ονόμασε «πατριωτικό ρεαλισμό».
Ευρωπαϊκή άμυνα ή ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία;
Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών στάθηκε επίσης στην ευρύτερη συζήτηση περί ευρωπαϊκής αυτονομίας και κοινής άμυνας, εκτιμώντας ότι συχνά διογκώνεται υπέρμετρα. Κατά την άποψή του, η Ευρώπη δεν συζητά τόσο μια ενιαία αμυντική αρχιτεκτονική όσο την ανάπτυξη της αμυντικής της βιομηχανίας.
Προειδοποίησε ότι η υποτίμηση της σημασίας της ευρωατλαντικής συνεργασίας μπορεί να υπονομεύσει ένα θεμελιώδες κεκτημένο του μεταπολεμικού συστήματος. Εάν τεθεί δίλημμα ανάμεσα στις ΗΠΑ και την ευρωπαϊκή αυτονομία, είπε, οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες θα επιλέξουν την πρώτη.
Η ανάγκη για εθνική συνεννόηση και ο ρόλος της ΕΕ
Η Άννα Διαμαντοπούλου, στην παρέμβασή της, μίλησε για την ανάγκη διαμόρφωσης ενός εθνικού μετώπου και μιας κοινής γραμμής κατανόησης σε μια περίοδο γεωπολιτικών ανακατατάξεων. Για την Πενταμερή, τόνισε ότι κάθε πρωτοβουλία είναι θετική, αλλά υποχρεωτικά πρέπει να εξεταστεί με πληρότητα: με καταγραφή όλων των ευκαιριών αλλά και των κινδύνων της.
Έθεσε ως προϋπόθεση ότι μια τέτοια περιφερειακή συνδιάσκεψη πρέπει να περιλαμβάνει και την Ευρωπαϊκή Ένωση, επισημαίνοντας ότι προς το παρόν η Ευρώπη δεν έχει έναν ξεκάθαρο και δυναμικό ρόλο στην περιοχή.
Η στρατηγική αβεβαιότητα των ΗΠΑ και ο παράγοντας Τραμπ
Αναφερόμενη στις σχέσεις με τις ΗΠΑ, η πρώην Επίτροπος χαρακτήρισε «μεγάλο λάθος» την ιδέα ότι η Ελλάδα μπορεί να αγνοήσει την Ευρώπη και να στραφεί μονομερώς προς την Ουάσιγκτον. Υπογράμμισε ότι η αμερικανική στρατηγική έχει παρουσιάσει έντονες μεταβολές και ότι η πολιτική Τραμπ αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα αβεβαιότητας για ζητήματα που αγγίζουν άμεσα τα ελληνικά συμφέροντα.
Έθεσε το ερώτημα πόσο ασφαλές μπορεί να θεωρηθεί ένα πλαίσιο όπου οι ΗΠΑ δεν δείχνουν πάντα σταθερή προσήλωση στον σεβασμό των συνόρων, προσθέτοντας ότι για μια χώρα όπως η Ελλάδα αυτό είναι κρίσιμο.
Μια συζήτηση που μόλις ανοίγει
Οι τοποθετήσεις Βενιζέλου και Διαμαντοπούλου συνομιλούν με τις εξελίξεις σε μια περιοχή που βρίσκεται σε συνεχή δυναμική μεταβολή. Η πενταμερής πρωτοβουλία, οι Ελληνοτουρκικές σχέσεις, ο ρόλος της ΕΕ και η αβεβαιότητα του διεθνούς περιβάλλοντος συνθέτουν ένα πεδίο όπου η Αθήνα καλείται να κινηθεί με προσοχή, ευελιξία και στρατηγικό βάθος.