Μέι Γουέστ: Η αδάμαστη θεά του ερωτισμού που νίκησε τον πουριτανισμό και έγινε μύθος

Η γυναίκα που τόλμησε να αναμετρηθεί με μια εποχή

Υπήρξε από τις λίγες προσωπικότητες του αμερικανικού θεάματος που όχι μόνο βρέθηκαν στο επίκεντρο του θαυμασμού, αλλά και στο μάτι του κυκλώνα. Η Μέι Γουέστ δεν ήταν απλώς μια εκθαμβωτική σταρ. Δεν ήταν απλώς η ξανθιά που αναστάτωσε γενιές ανδρών με το βλέμμα και την περπατησιά της. Ήταν η φωνή που δεν φοβήθηκε να ακουστεί. Ήταν η γυναίκα που γκρέμισε τα στερεότυπα μιας πουριτανικής κοινωνίας και ταυτόχρονα δημιούργησε έναν νέο τύπο θηλυκότητας, ελεύθερο, τολμηρό και ακαταμάχητο.

Εκείνο το μοναδικό μείγμα αθυρόστομου χιούμορ, ερωτισμού, ανεξαρτησίας και θεατρικότητας την έκανε έναν από τους πιο αυτόφωτους μύθους της αμερικανικής κουλτούρας. Οι γυναίκες τη λάτρεψαν γιατί έδειχνε έναν δρόμο απελευθέρωσης. Οι άνδρες την λάτρεψαν γιατί απλώς δεν μπορούσαν να της αντισταθούν. Και το Χόλιγουντ, όσο κι αν προσπάθησε να την περιορίσει, κατέληξε να παραδοθεί στη μαγνητική της παρουσία.

Από το Μπρούκλιν στη σκηνή η Τίλι, ο ντετέκτιβ και το μωρό που προοριζόταν για τα φώτα

Η Μαίρη Τζέιν Γουέστ γεννήθηκε το 1893 στο Μπρούκλιν. Κόρη μιας Γερμανίδας μετανάστριας και ενός Σκοτσέζου πρώην πυγμάχου που έγινε ντετέκτιβ, μεγάλωσε σε ένα περιβάλλον όπου η αυτοπεποίθηση και η αποφασιστικότητα ήταν απαραίτητα συστατικά. Η μητέρα της, η Τίλι, διέκρινε αμέσως το χάρισμα της μικρής και στάθηκε η πιο δυνατή της σύμμαχος.

Στην ηλικία των πέντε ετών η μέλλουσα σταρ ανέβηκε για πρώτη φορά στη σκηνή σε μια εκκλησιαστική εκδήλωση. Δύο χρόνια αργότερα εμφανιζόταν ήδη σε ερασιτεχνικές παραστάσεις, κερδίζοντας διαγωνισμούς με τη ζωντάνια και την άνεση που είχε μπροστά στο κοινό. Το 1907, μόλις στα 14 της, έκανε επαγγελματικό ντεμπούτο στο βοντβίλ με το ψευδώνυμο Baby Mae. Ένα παιδί φτιαγμένο για το θέατρο, για το χειροκρότημα και για μια ζωή που θα γινόταν θρύλος.

Το Μπρόντγουεϊ, οι πρώτες συγκρούσεις και η γέννηση μιας επαναστάτριας

Στα 18 της εμφανίστηκε για πρώτη φορά στο Μπρόντγουεϊ. Παρότι η παράσταση δεν πήγε καλά, οι κριτικοί διέκριναν μια διαφορετική δύναμη στο κορίτσι που ξεχώριζε ακόμη και μέσα σε μια αποτυχία. Λίγο αργότερα συμμετείχε σε ταινίες της εποχής, υποδυόμενη ακόμη και ένα «μωρό βρικόλακα», αποδεικνύοντας ότι δεν φοβόταν τίποτα.

Η πραγματική όμως σύγκρουση με την πουριτανική Αμερική ξεκίνησε όταν άρχισε να γράφει τα δικά της έργα. Με το θεατρικό Sex, όπου είχε την υπογραφή της ως Τζέιν Μαστ, η Γουέστ έσπασε τα ταμπού, μίλησε για την επιθυμία χωρίς φόβο, ύψωσε το ανάστημά της απέναντι σε κάθε μορφή λογοκρισίας. Το κοινό την αγκάλιασε, οι θρησκευτικές οργανώσεις όχι. Συνελήφθη για διαφθορά των ηθών, καταδικάστηκε σε φυλάκιση δέκα ημερών και βγήκε από το κελί της με σιγουριά ότι η καταδίκη θα την έκανε ακόμη πιο διάσημη. Είχε δίκιο.

Η Γουέστ απέναντι στον συντηρητισμό ένα μυαλό πιο μπροστά από την εποχή του

Όταν προσπάθησε να ανεβάσει το έργο The Drag, που πραγματευόταν την ομοφυλοφιλία, ήρθε αντιμέτωπη με ακόμη πιο ισχυρές αντιδράσεις. Ήταν χρόνια πριν το κοινό διεκδικήσει δικαιώματα, χρόνια πριν η αμερικανική κοινωνία αρχίσει έστω και δειλά να αναγνωρίζει τη διαφορετικότητα. Για τη Γουέστ, όμως, η υποστήριξη των ομοφυλοφίλων και η προώθηση της γυναικείας ελευθερίας ήταν αυτονόητες αξίες.

Δεν ήταν όμως μια φεμινίστρια που ταίριαζε στα καλούπια. Η διάσημη φράση της «Χωρίς άντρες ποιος θα σου ανεβάζει το φερμουάρ» ήταν ταυτόχρονα πρόκληση, χιούμορ, μια έξυπνη υπενθύμιση ότι η επιθυμία μπορεί να συνυπάρχει με την ανεξαρτησία. Η Μέι Γουέστ δεν δίδαξε τον φεμινισμό της θεωρίας. Δίδαξε τον φεμινισμό της πράξης.

Η εκτόξευση Το Diamond Lil, η Paramount και η κατάκτηση του Χόλιγουντ

Το 1928 ήρθε η μεγάλη θεατρική της επιτυχία, το Diamond Lil. Ένα έργο που θα την ακολουθούσε για όλη της τη ζωή, ένα alter ego που θα γινόταν η βάση της κινηματογραφικής περσόνας της. Η Γουέστ ήταν πλέον μια καθιερωμένη δύναμη, μια καλλιτέχνις που δεν μπορούσε κανείς να αγνοήσει.

Το 1932 υπέγραψε συμβόλαιο με την Paramount. Ήταν 39 ετών, σε μια εποχή που το Χόλιγουντ τελείωνε τις καριέρες γυναικών πριν καν πατήσουν τα τριάντα. Εκείνη όμως δεν υπέκυψε. Στο Night After Night κατέλαβε τη σκηνή με μερικές μόνο ατάκες. Στο She Done Him Wrong, δίπλα στον Κάρι Γκραντ, έγινε φαινόμενο. Η ταινία προτάθηκε για Όσκαρ και η ατάκα που απηύθυνε στον συμπρωταγωνιστή της έμεινε στην ιστορία ως μια από τις πιο τολμηρές της εποχής.

Το σώμα που έγινε σύμβολο και ο μύθος που φούντωσε

Η Μέι Γουέστ δεν έγινε θρύλος μόνο για τις ταινίες ή τις ατάκες της. Έγινε θρύλος γιατί είχε επίγνωση της δύναμής της. Το κορμί της ενέπνευσε ακόμη και το χαρακτηριστικό μπουκάλι της Coca-Cola. Ο Σαλβαντόρ Νταλί δημιούργησε το διάσημο Mae West’s Lips Sofa, ένα σουρεαλιστικό έργο που μετέτρεπε τα χαρακτηριστικά της σε αντικείμενα καθημερινότητας. Ήταν η απόλυτη επιβεβαίωση του ερωτισμού της και της επιδραστικότητάς της πάνω στην τέχνη.

Στο Χόλιγουντ η στάση της απέναντι στα σεξουαλικά υπονοούμενα και η ικανότητά της να ξεφεύγει από τη λογοκρισία έκαναν τη φήμη της ακόμη πιο ισχυρή. Τη θεωρούσαν επικίνδυνη. Η ίδια απολάμβανε τον χαρακτηρισμό. Είχε καταφέρει κάτι σπάνιο: να είναι μια γυναίκα που δεν την καθόριζε καμία εξουσία.

Η προσωπική ζωή ένας θεσμός που δεν την άγγιξε

Η Μέι Γουέστ παντρεύτηκε μόλις μία φορά, πολύ μικρή. Ο Φρανκ Γουάλας ήταν ένας ηθοποιός του βοντβίλ που σύντομα έμεινε πίσω από την ταχύτητα με την οποία εκείνη εξελισσόταν. Το διαζύγιο ήταν αναπόφευκτο και ακριβό. Ήταν όμως και η πρώτη της πράξη ανεξαρτησίας.

Οι σχέσεις της ήταν πολλές και έντονες, με πιο σημαντική εκείνη με τον Όουντι Μάντεν, τον ιδιοκτήτη του θρυλικού Cotton Club. Ποτέ δεν έκρυψε την ελευθερία της ούτε προσπάθησε να ταιριάξει με τα κοινωνικά στερεότυπα. Για εκείνη ο γάμος ήταν «ένας θεσμός για τον οποίο δεν ήταν έτοιμη».

Εξήντα χρόνια δημιουργίας μια ζωή που δεν σταμάτησε ποτέ

Παρότι γύρισε μόλις δώδεκα ταινίες, η επιρροή της ήταν δυσανάλογα μεγάλη. Η καριέρα της δεν περιορίστηκε στην οθόνη. Έγραψε, σκηνοθέτησε, τραγούδησε, έκανε περιοδείες, έπαιξε σε θεατρικές αναβιώσεις, παρέμεινε στο προσκήνιο για πάνω από έξι δεκαετίες. Πολλοί αποκάλεσαν τη δράση της ανυπότακτη. Εκείνη απλώς έζησε όπως ήθελε.

Το τέλος ενός μύθου που δεν έσβησε

Η Μέι Γουέστ πέθανε στις 22 Νοεμβρίου 1980, πριν από σαράντα πέντε χρόνια. Ένα ατύχημα αποκάλυψε ότι είχε υποστεί εγκεφαλικό επεισόδιο. Έφυγε αφήνοντας πίσω της μια κληρονομιά που δεν περιορίζεται σε ρόλους, ατάκες ή εικόνες. Άφησε έναν τρόπο ζωής. Ένα υπόδειγμα θάρρους. Μια υπόσχεση ελευθερίας.

Η δική της ομολογία για τη ζωή ίσως είναι και η πιο εύστοχη αποτίμηση: «Ξεκίνησα Χιονάτη, αλλά λερώθηκα».
Κι αυτό το «λερώθηκα» δεν ήταν παραδοχή. Ήταν δήλωση νίκης.

Η αιώνια λάμψη της Μέι Γουέστ

Σήμερα, σε μια εποχή που η συζήτηση για τη γυναικεία αυτονόμηση και τη σεξουαλική απελευθέρωση έχει λάβει νέες διαστάσεις, η Μέι Γουέστ μοιάζει πιο σύγχρονη από ποτέ. Το πνεύμα της, το χιούμορ της, η δύναμή της να αντιστέκεται σε κάθε είδους καταπίεση εξακολουθούν να εμπνέουν. Όχι μόνο καλλιτέχνες, όχι μόνο γυναίκες, αλλά κάθε άνθρωπο που πιστεύει ότι η ζωή δεν πρέπει να ζυγίζεται με τις απαγορεύσεις μιας κοινωνίας που φοβάται την επιθυμία.

Η Μέι Γουέστ δεν ήταν απλώς μια σταρ. Ήταν μια γυναίκα που έζησε όπως ήθελε, μίλησε όπως ήθελε και έδειξε ότι ο ερωτισμός δεν είναι αδυναμία, αλλά δύναμη. Μια δύναμη που, όταν συνδυάζεται με ευφυΐα και αυτοπεποίθηση, μπορεί να αλλάξει ολόκληρες εποχές.

Κι αυτό είναι που την κάνει, ακόμη και σήμερα, αθάνατη.