Στις 22 Νοεμβρίου 1963, λίγο μετά τις 12:30 το μεσημέρι, η προεδρική αυτοκινητοπομπή διέσχιζε την Dealey Plaza στο Ντάλας. Ο 35ος πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι, χαμογελούσε και χαιρετούσε το πλήθος, έχοντας δίπλα του την Τζάκι και μπροστά του τον κυβερνήτη του Τέξας, Τζον Κόναλι. Κανείς δεν θα μπορούσε να φανταστεί ότι μέσα σε λιγότερο από δέκα δευτερόλεπτα, η χώρα θα βυθιζόταν σε μια τραγωδία που θα σημάδευε μια ολόκληρη εποχή.
Ανάμεσα στο πλήθος βρισκόταν ο Αβραάμ Ζαπρούντερ, ο οποίος κατέγραφε με την ερασιτεχνική του κάμερα τις δραματικές στιγμές που θα γίνονταν ένα από τα πιο διάσημα ντοκουμέντα στην ιστορία: το περίφημο Φιλμ Ζαπρούντερ.
Τα τρία καθοριστικά πυρά
Στο φιλμ αποτυπώνονται λεπτό προς λεπτό οι κινήσεις του δράστη και οι επιπτώσεις των τριών πυροβολισμών:
Η πρώτη σφαίρα φαίνεται να χάνει τον στόχο της και να εξοστρακίζεται στο κράσπεδο, χωρίς να τραυματίσει τον πρόεδρο.
Λίγα δευτερόλεπτα αργότερα, η δεύτερη σφαίρα χτυπά τον Κένεντι στην πλάτη και βγαίνει από τον λαιμό του, πριν καταλήξει στον κυβερνήτη Κόναλι.
Τρίτη και τελευταία, η θανατηφόρα βολή συντρίβει το δεξί μέρος του κρανίου του προέδρου, προκαλώντας την απόλυτη φρίκη στους παριστάμενους.
Η Τζάκι Κένεντι, σοκαρισμένη, σκύβει πάνω από τον σύζυγό της και κινείται προς το πίσω μέρος της λιμουζίνας, ενώ πράκτορες της ασφάλειας προσπαθούν απεγνωσμένα να παρέμβουν. Η αυτοκινητοπομπή κατευθύνεται στο νοσοκομείο Parkland. Στις 13:00, ο Κένεντι ανακοινώνεται νεκρός.
Ο ύποπτος και η δεύτερη δολοφονία που άναψε φωτιές
Ο Λι Χάρβεϊ Όσβαλντ, πρώην πεζοναύτης και εργαζόμενος στο Texas School Book Depository, συλλαμβάνεται λίγες ώρες μετά. Η αστυνομία τον παρουσιάζει ως τον μοναδικό δράστη.
Δύο ημέρες αργότερα, όμως, η υπόθεση σκοτεινιάζει ακόμη περισσότερο. Ο Τζακ Ρούμπι, ιδιοκτήτης νυχτερινού κέντρου με γνωστές επαφές στον υπόκοσμο, δολοφονεί τον Όσβαλντ μέσα στο αστυνομικό τμήμα του Ντάλας. Η εικόνα μεταδίδεται ζωντανά σε όλο τον κόσμο και πυροδοτεί άμεσα κύμα υποψιών. Ποιος ήταν ο πραγματικός στόχος του Ρούμπι; Και ποιος είχε συμφέρον να σιωπήσει ο βασικός ύποπτος;
Οι μυστηριώδεις θάνατοι που ενίσχυσαν την καχυποψία
Η δεκαετία που ακολούθησε γέννησε μια σειρά από παράξενα περιστατικά. Δημοσιογράφοι, αστυνομικοί, μάρτυρες, άνθρωποι του υποκόσμου και πρόσωπα που είχαν υλικό ή γνώση για τα γεγονότα πέθαιναν συχνά με ανεξήγητο τρόπο. Πυροβολισμοί, τροχαία, αιφνίδιες καρδιακές προσβολές, φερόμενες αυτοκτονίες.
Το περιοδικό ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ το 1977 παρουσίασε έναν εντυπωσιακό κατάλογο τέτοιων θανάτων, σημειώνοντας ότι ο αριθμός και η φύση τους ξεπερνούσαν τη λογική σύμπτωση. Ανάμεσα σε αυτούς, η δημοσιογράφος Ντόροθυ Κιλγκάλλεν, που είχε δηλώσει ότι θα έκανε αποκαλύψεις· ο Λη Μπόουερς, αυτόπτης μάρτυρας με κρίσιμες παρατηρήσεις· και πρόσωπα της Μαφίας που επρόκειτο να καταθέσουν σε επιτροπές.
Οι συχνές συμπτώσεις και οι βίαιοι θάνατοι δημιούργησαν ένα πέπλο μυστηρίου που ποτέ δεν διαλύθηκε πλήρως.
Οι επτά θεωρίες συνωμοσίας που κυριάρχησαν
Παρά το πόρισμα της Επιτροπής Γουόρεν που επιμένει στη δράση ενός και μόνο δράστη, οι θεωρίες συνωμοσίας δεν έπαψαν ποτέ να τροφοδοτούν τη δημόσια συζήτηση. Μεταξύ των πιο δημοφιλών είναι:
Εμπλοκή της CIA
Η άποψη ότι στελέχη της CIA ή ο ίδιος ο Όσβαλντ ως πιθανός πράκτορας σκότωσαν τον Κένεντι σε αντίποινα για το φιάσκο του Κόλπου των Χοίρων.
Η Μαφία
Η πιθανή εκδίκηση της Μαφίας για την επιθετική πολιτική των Κένεντι εναντίον του οργανωμένου εγκλήματος. Οι σχέσεις του Ρούμπι με τον υπόκοσμο ενίσχυσαν τις υποψίες.
Ο αντιπρόεδρος Λίντον Τζόνσον
Σενάρια που τον θέλουν να επωφελείται πολιτικά, είτε για να προστατεύσει συμφέροντα του Τέξας είτε για να εξασφαλίσει τη θέση του.
Η KGB
Η εκδοχή ότι οι Σοβιετικοί επιχείρησαν αντίποινα για την κρίση των πυραύλων.
Το FBI
Πιθανά κίνητρα του διευθυντή Χούβερ, ο οποίος συγκρούστηκε επανειλημμένα με τους Κένεντι.
Ο Φιντέλ Κάστρο
Θεωρία αντιποίνων για τις αμερικανικές επιχειρήσεις και τις απόπειρες ανατροπής του κουβανικού καθεστώτος.
Ακροδεξιοί Κουβανοί εξόριστοι
Οργισμένοι με την κυβέρνηση Κένεντι για την αποτυχία του Κόλπου των Χοίρων και τη στάση έναντι του Κάστρο.
Γιατί οι απαντήσεις παραμένουν θολές
Έξι δεκαετίες μετά, τίποτα δεν μοιάζει οριστικό. Το επίσημο πόρισμα δεν έπεισε ποτέ ένα μεγάλο μέρος της αμερικανικής και παγκόσμιας κοινής γνώμης. Το Φιλμ Ζαπρούντερ, οι αλλεπάλληλες ανεξήγητες συμπτώσεις και η ίδια η γεωπολιτική πραγματικότητα της εποχής τροφοδοτούν ακόμη τους μύθους και τις αμφιβολίες.
Η δολοφονία του Κένεντι δεν είναι μια απλή υπόθεση. Είναι μια ιστορία όπου η πολιτική, οι μυστικές υπηρεσίες, η Μαφία, ο Ψυχρός Πόλεμος και η αμερικανική κοινωνία της δεκαετίας του ’60 μπλέκονται σε ένα κουβάρι που παραμένει σε μεγάλο βαθμό άλυτο.
Και ίσως αυτός να είναι ο λόγος που εξακολουθεί να γοητεύει, να προβληματίζει και να προκαλεί συζητήσεις. Γιατί η αλήθεια, όσο κι αν φωτίστηκε, συνεχίζει να κρύβεται στις σκιές.