NewsEdit Ο ισραηλινός στρατός προχώρησε στην αποπομπή τριών στρατηγών που κατείχαν κρίσιμες θέσεις την 7η Οκτωβρίου 2023, ημέρα της φονικής επίθεσης της Χαμάς στη Νότια Ισραηλινή Περιφέρεια.
Η απόφαση, που ανακοινώθηκε το βράδυ της Κυριακής, αφορά τον στρατηγό Ααρών Χαλίβα, τότε επικεφαλής της υπηρεσίας Πληροφοριών, τον στρατηγό Οντέντ Μπασιούκ, επικεφαλής επιχειρήσεων την ίδια περίοδο, και τον στρατηγό Γιαρόν Φίνκελμαν, διοικητή του Νότιου Τομέα. Οι τρεις ανώτατοι αξιωματικοί τίθενται εκτός εφεδρείας και, πρακτικά, εκτός στρατεύματος.
Προσωπική ευθύνη και πολιτικό βάρος
Στην ανακοίνωσή του, το Γενικό Επιτελείο τόνισε πως οι τρεις στρατηγοί φέρουν «προσωπική ευθύνη» για την αδυναμία του στρατού να προβλέψει και να αναχαιτίσει την επίθεση της Χαμάς, η οποία οδήγησε σε μία από τις σοβαρότερες κρίσεις ασφαλείας στην ιστορία του Ισραήλ. Η απόφαση τοποθετείται σε ένα ήδη ταραγμένο πολιτικοστρατιωτικό περιβάλλον, όπου το ζήτημα των ευθυνών παραμένει ένα από τα πιο φορτισμένα θέματα δημόσιας συζήτησης.
Ο στρατηγός Χαλίβα ήταν ο πρώτος που παραιτήθηκε το 2024, αναγνωρίζοντας το μερίδιο ευθύνης του. Ακολούθησε ο στρατηγός Φίνκελμαν. Ο στρατηγός Μπασιούκ είχε ήδη συνταξιοδοτηθεί μετά τον πόλεμο των δώδεκα ημερών μεταξύ Ισραήλ και Ιράν. Η ανακοίνωση του στρατού τυπικά επικυρώνει την οριστική τους απομάκρυνση.
Η έκθεση που αποκάλυψε συστημικές αδυναμίες
Οι αποφάσεις του στρατού βασίστηκαν στην έκθεση ειδικής επιτροπής που δημοσιεύθηκε στις αρχές του μήνα και σηματοδότησε την ολοκλήρωση των ερευνών για τα γεγονότα της 7ης Οκτωβρίου. Η έκθεση εντόπισε «μακροχρόνια συστημική και οργανωτική αποτυχία», ένα συμπέρασμα που αγγίζει όχι μόνο πρόσωπα αλλά και τον ίδιο τον τρόπο που λειτουργεί ο στρατιωτικός μηχανισμός.
Κεντρικό εύρημα ήταν η «αποτυχία αντίληψης» σχετικά με τη δυναμική στη Λωρίδα της Γάζας και τις επιχειρησιακές δυνατότητες της Χαμάς. Η επιτροπή μίλησε για χάσμα ανάμεσα στις πληροφορίες που υπήρχαν και στον τρόπο που αυτές ερμηνεύονταν. Η υπηρεσία Πληροφοριών, παρά την «εξαιρετική ποιότητα» των δεδομένων που διέθετε, δεν κατάφερε να σημάνει συναγερμό.
Η νύχτα που αποκάλυψε τα πάντα
Η έκθεση κατέδειξε σοβαρές αδυναμίες στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων τη νύχτα της επίθεσης. Οι ευθύνες, σύμφωνα με το κείμενο, αγγίζουν το γενικό επιτελείο, τη διεύθυνση επιχειρήσεων, τη διεύθυνση Πληροφοριών, τη Νότια Διοίκηση, αλλά και την Πολεμική Αεροπορία και το Πολεμικό Ναυτικό. Το εύρος των διαπιστώσεων υπογραμμίζει ότι η κρίση δεν ήταν αποτέλεσμα μεμονωμένων λαθών, αλλά ενός συσσωρευμένου επιχειρησιακού εφησυχασμού.
Νέες πειθαρχικές κυρώσεις και η προσπάθεια ανασυγκρότησης
Πέρα από τις αποπομπές των τριών στρατηγών, ο στρατός ανακοίνωσε πειθαρχικά μέτρα εις βάρος του αρχηγού της Πολεμικής Αεροπορίας στρατηγού Τομέρ Μπαρ και του επικεφαλής του Πολεμικού Ναυτικού, αντιναυάρχου Νταβίντ Σάαρ Σάλμα. Επιπλέον, κυρώσεις προβλέπονται για ακόμη τέσσερις στρατηγούς και τέσσερις ανώτερους αξιωματικούς.
Η κίνηση αυτή αποσκοπεί σε μια θεσμική κάθαρση, με στόχο την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης της ισραηλινής κοινωνίας προς τις ένοπλες δυνάμεις. Ωστόσο, το πολιτικό και στρατηγικό αποτύπωμα της 7ης Οκτωβρίου συνεχίζει να καθορίζει τη δημόσια συζήτηση στο Ισραήλ, με την αναζήτηση ευθυνών να συνδέεται άρρηκτα με τις προκλήσεις της επόμενης ημέρας.
Η ευρύτερη σημασία για την ισραηλινή άμυνα
Η υπόθεση αναδεικνύει τις δυσκολίες προσαρμογής ενός στρατού υψηλής τεχνολογίας σε μια απειλή που εξελίσσεται ραγδαία. Παράλληλα, φέρνει στην επιφάνεια το διαχρονικό ζήτημα των σχέσεων πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας, αλλά και τις πιέσεις που δέχεται το Ισραήλ σε ένα πολλαπλά ασταθές γεωπολιτικό περιβάλλον.
Το ζητούμενο για τη στρατιωτική ηγεσία από εδώ και πέρα είναι εάν οι αλλαγές θα μεταφραστούν σε ένα πραγματικά ανανεωμένο δόγμα ασφάλειας ή αν οι θεσμικές πληγές της 7ης Οκτωβρίου θα παραμείνουν ανοιχτές για περισσότερο.