Σε μια απομονωμένη ακτή στη δυτική πλευρά του Καναδά, μια λύκαινα έκανε κάτι που μέχρι σήμερα θεωρούνταν αδιανόητο για το είδος της: ανέσυρε από τον πυθμένα μια παγίδα για καβούρια για να φτάσει στο δόλωμα. Η σκηνή καταγράφηκε από κάμερες που είχαν τοποθετήσει ερευνητές στη Βρετανική Κολομβία και άφησε άφωνη την επιστημονική ομάδα που παρακολουθούσε το υλικό.
Η «χορογραφία» της εξυπνάδας
Το βίντεο δείχνει τη λύκαινα να εντοπίζει μια σημαδούρα κοντά στην ακτή, να πιάνει το σχοινί με τα δόντια της και να τραβά σταθερά την παγίδα στην επιφάνεια. Μόλις η παγίδα προβάλλει έξω από το νερό, η λύκαινα αφαιρεί προσεκτικά ένα μικρό κύπελλο με δόλωμα από το εσωτερικό της.
«Δεν πίστευα στα μάτια μου», δηλώνει ο Κάιλ Αρτέλ, περιβαλλοντικός βιολόγος στο State University της Νέας Υόρκης, περιγράφοντας τη συμπεριφορά της ως «επιμελώς χορογραφημένη» και εκπληκτικά μεθοδική.
Ενδεχόμενη χρήση εργαλείων – μια πρωτιά για τους λύκους;
Η ανακάλυψη, που δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Ecology and Evolution, ίσως αποτελεί την πρώτη τεκμηριωμένη περίπτωση «εν δυνάμει χρήσης εργαλείων» από άγριους λύκους. Αν και η έννοια της χρήσης εργαλείων συχνά συσχετίζεται με πρωτεύοντα θηλαστικά ή κοράκια, η συγκεκριμένη συμπεριφορά δείχνει ότι οι θαλάσσιοι λύκοι της περιοχής ενδέχεται να έχουν αναπτύξει πολύ πιο περίπλοκες γνωστικές ικανότητες από όσες πιστεύαμε μέχρι σήμερα.
Το μυστήριο των κατεστραμμένων παγίδων
Οι ερευνητές είχαν αρχικά τοποθετήσει τις κάμερες για να καταλάβουν γιατί παγίδες για πράσινους καβούριους —ένα εισβάλλον χωροκατακτητικό είδος που επιχειρείται να ελεγχθεί— εντοπίζονταν συχνά μετακινημένες στην όχθη και με τα δολώματα αφαιρεμένα. Η πρώτη υποψία ήταν κάποιο θαλάσσιο αρπακτικό, όπως μια ενυδρίδα ή μια φώκια.
Η εικόνα της λύκαινας που πλησιάζει με αυτοπεποίθηση, εντοπίζει τη σημαδούρα και ανασύρει την παγίδα έλυσε το μυστήριο με τρόπο που οι ειδικοί δεν περίμεναν.
Ένας λύκος που μαθαίνει και εξελίσσεται
Οι ερευνητές εκτιμούν ότι η λύκαινα απέκτησε τη δεξιότητα μέσα από δοκιμές και λάθη, επενδύοντας χρόνο στην παρατήρηση και τον πειραματισμό. Η περιοχή, αραιοκατοικημένη και μακριά από ανθρώπινες παρεμβάσεις, προσφέρει στα ζώα ένα σπάνιο περιθώριο εξερεύνησης χωρίς άμεσους κινδύνους — στοιχείο που ίσως συνέβαλε στην ανάπτυξη αυτής της συμπεριφοράς.
Η βιοποικιλότητα που δεν σταματά να εκπλήσσει
Η καταγραφή δεν αποτελεί μόνο απάντηση στο γιατί οι παγίδες καταστρέφονταν, αλλά και ένα παράθυρο σε έναν υπόκοσμο συμπεριφορών που ενδεχομένως δεν έχουμε ακόμη παρατηρήσει. Η συνεργασία των επιστημόνων με το Πρώτο Έθνος των Χάιλτσακ, που γνωρίζει σε βάθος την τοπική πανίδα, αποδεικνύεται καθοριστική για την κατανόηση των θαλάσσιων λύκων — ενός πληθυσμού που εξελίσσεται με τρόπους που μόλις τώρα αρχίζουμε να αντιλαμβανόμαστε.
Μια λύκαινα, μια σημαδούρα και μια παγίδα καβουριών: μια σκηνή που μοιάζει απλή, αλλά ίσως αποδειχθεί καθοριστική για το πώς αντιλαμβανόμαστε την ευφυΐα των άγριων ζώων.