NewsEdit Η Ουκρανία εισέρχεται σε μια περίοδο έντονης διπλωματικής και πολιτικής αναταραχής, καθώς ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι επιβεβαίωσε ότι θα διαπραγματευτεί με τον Ντόναλντ Τραμπ επί της αμερικανικής ειρηνευτικής πρότασης που ζητά από το Κίεβο να αποδεχθεί οδυνηρές παραχωρήσεις με στόχο τον τερματισμό της ρωσικής εισβολής.
Το προσχέδιο, που σύμφωνα με τις πληροφορίες έχει συνταχθεί από Αμερικανούς και Ρώσους αξιωματούχους – χωρίς να έχει υπάρξει προηγούμενη διαβούλευση με το Κίεβο ή με ευρωπαϊκές κυβερνήσεις – έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις στην Ουκρανία και ανησυχία στις Βρυξέλλες.
Το αμερικανικό σχέδιο και η θέση της ουκρανικής προεδρίας
Το γραφείο του Ζελένσκι ανακοίνωσε την Πέμπτη ότι ο Ουκρανός πρόεδρος έλαβε το προσχέδιο και θα συνομιλήσει με τον Τραμπ μέσα στις επόμενες ημέρες σχετικά με τις «διπλωματικές ευκαιρίες» και τα «βασικά σημεία που απαιτούνται για την επίτευξη ειρήνης». «Συμφωνήσαμε να εργαστούμε πάνω στα σημεία του σχεδίου ώστε να οδηγήσει σε ένα αξιοπρεπές τέλος του πολέμου», ανέφερε η προεδρία.
Πίσω από τη μετρημένη αυτή διατύπωση επικρατεί έντονη αμηχανία στο Κίεβο. Ανώτεροι Ουκρανοί αξιωματούχοι χαρακτήρισαν το σχέδιο «παράλογο» και «προκλητικό», επιμένοντας ότι οι όροι του δεν διασφαλίζουν την κυριαρχία της Ουκρανίας και ότι εξυπηρετούν τη ρωσική στρατηγική. Η ανακοίνωση του Ζελένσκι έγινε μάλιστα λίγο μετά τη συνάντησή του με υψηλόβαθμη αμερικανική στρατιωτική αντιπροσωπεία, που βρίσκεται στο Κίεβο για επιθεώρηση της κατάστασης στο μέτωπο και της ουκρανικής παραγωγής drones.
Τι προβλέπει το σχέδιο των 28 σημείων
Σύμφωνα με το Axios και ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές, το σχέδιο προβλέπει:
- Παραχώρηση του βόρειου τμήματος του Ντονμπάς, το οποίο ελέγχεται από την Ουκρανία, στη Ρωσία.
- Μείωση κατά 50% του ουκρανικού στρατού.
- Παράδοση των ουκρανικών όπλων μεγάλου βεληνεκούς, που χρησιμοποιούνται για επιθέσεις εντός ρωσικού εδάφους.
- Απαγόρευση παρουσίας ξένων στρατευμάτων στην Ουκρανία, κάτι που αποκλείει οποιαδήποτε ειρηνευτική δύναμη του Ηνωμένου Βασιλείου ή της Γαλλίας.
- Αμερικανικές εγγυήσεις ασφαλείας αόριστης μορφής.
- Επίσημο καθεστώς για τη ρωσική γλώσσα και τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία, σύμφωνα με παλαιό αίτημα του Κρεμλίνου.
Το σχέδιο, που φέρεται να έχει συνταχθεί από τον Κιρίλ Ντμιτρίεφ – στενό συνεργάτη του Βλαντίμιρ Πούτιν – και τον ειδικό απεσταλμένο του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, θυμίζει σε μεγάλο βαθμό τις απαιτήσεις της Μόσχας αμέσως μετά την εισβολή του 2022. «Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι το Κρεμλίνο είναι έτοιμο για σοβαρές διαπραγματεύσεις. Ο Πούτιν προσπαθεί απλώς να κερδίσει χρόνο και να αποφύγει τις αμερικανικές κυρώσεις», δήλωσε ο Ολεξάντρ Μερεζκό, πρόεδρος της επιτροπής εξωτερικής πολιτικής της ουκρανικής Βουλής.
Ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, Σεργκίι Κισλίτσια, μίλησε για «κλασική σοβιετικού τύπου επιχείρηση παραπληροφόρησης» με στόχο τη σύγχυση των συμμάχων της Ουκρανίας.
Ανησυχία στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες: «Δεν ενημερωθήκαμε»
Αξιωματούχοι στην ΕΕ επιβεβαίωσαν ότι ούτε οι Βρυξέλλες ούτε οι μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες είχαν ενημερωθεί για το σχέδιο. «Το μάθαμε όταν ανοίξαμε την τηλεόραση», είπε χαρακτηριστικά ένας Ευρωπαίος διπλωμάτης.
Οι Ευρωπαίοι υπουργοί Εξωτερικών, που συνεδρίασαν στις Βρυξέλλες, εξέφρασαν ανησυχία για το ενδεχόμενο οι ΗΠΑ να πιέσουν υπέρ μιας συμφωνίας που ενδέχεται να αποδυναμώσει την Ουκρανία. «Εμείς υποστηρίζουμε μια μακροχρόνια και δίκαιη ειρήνη. Για να λειτουργήσει οποιοδήποτε σχέδιο, χρειάζεται να εμπλακούν οι Ουκρανοί και οι Ευρωπαίοι», δήλωσε η Κάγια Κάλας, επαναλαμβάνοντας ότι η ΕΕ διατηρεί το «σχέδιο δύο σημείων»: αποδυνάμωση της Ρωσίας και ενίσχυση της Ουκρανίας.
Η ίδια πρόσθεσε ότι η πρόταση Ντμιτρίεφ–Γουίτκοφ «δεν προβλέπει καμία παραχώρηση από τη Ρωσία» και ότι η Μόσχα θα μπορούσε να είχε συμφωνήσει «εδώ και καιρό» σε άνευ όρων κατάπαυση του πυρός αν πραγματικά επιθυμούσε την ειρήνη.
Η Πολωνία υπήρξε εξίσου σαφής: «Η Ευρώπη είναι ο βασικός υποστηρικτής της Ουκρανίας και το δικό μας σύστημα ασφάλειας διακυβεύεται. Περιμένουμε να είμαστε μέρος της συζήτησης,» δήλωσε ο Ράντοσλαβ Σικόρσκι.
Περιορισμένη επιρροή της Ουάσιγκτον – Πολιτική θύελλα στο Κίεβο
Η προσπάθεια του Λευκού Οίκου έρχεται σε μια δύσκολη στιγμή για τον Ζελένσκι, ο οποίος βρίσκεται αντιμέτωπος με το μεγαλύτερο πολιτικό σκάνδαλο της θητείας του. Ο πρώην επιχειρηματικός του συνεργάτης Τιμούρ Μιντίτς και δύο υπουργοί κατηγορούνται για εμπλοκή σε μεγάλο κύκλωμα δωροδοκιών. Ακόμη και βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος ζητούν την απομάκρυνση του ισχυρού διευθυντή του προεδρικού γραφείου, Αντρίι Γερμάκ.
Δυτικοί διπλωμάτες εκτιμούν ότι το Κρεμλίνο επιχειρεί να εκμεταλλευτεί αυτή την ευπάθεια. «Ο Ντμιτρίεφ προώθησε το σχέδιο σε μια στιγμή που ο Ζελένσκι είναι πολιτικά αποδυναμωμένος. Οι Ρώσοι είναι ειδικοί στο να εκμεταλλεύονται τέτοιες συγκυρίες», σχολίασε ένας από αυτούς.
Η στρατιωτική πραγματικότητα: Νέα επίθεση, βαριές απώλειες
Οι διπλωματικές διεργασίες εξελίσσονται ενώ η Ρωσία εντείνει τις επιθέσεις της κατά της ουκρανικής ενεργειακής υποδομής. Την Τετάρτη, 26 άμαχοι – μεταξύ τους τρία παιδιά – σκοτώθηκαν σε πυραυλική επίθεση στην Τερνόπιλ. Μεγάλο μέρος της χώρας παραμένει βυθισμένο σε σκοτάδι, καθώς τα ρωσικά πλήγματα πλήττουν συστηματικά κρίσιμες υποδομές.
Οι επόμενες κινήσεις
Παρά τις αντιδράσεις, ο Ζελένσκι εμφανίζεται αποφασισμένος να εξετάσει το σχέδιο και να συνομιλήσει με τον Τραμπ. Στην Άγκυρα, όπου συναντήθηκε με τον Ταγίπ Ερντογάν, δήλωσε ότι η Ουκρανία παραμένει ανοικτή σε μια λύση που θα διασφαλίζει «δίκαιη ειρήνη».
Το επόμενο διάστημα θα αποδειχθεί κρίσιμο:
- Εάν η Ουάσιγκτον θα επιχειρήσει να πιέσει το Κίεβο προς έναν συμβιβασμό.
- Εάν η Ρωσία θα συνεχίσει την επιθετική της στρατηγική.
- Και εάν η Ευρώπη θα διεκδικήσει ουσιαστικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις.
Προς το παρόν, η Ουκρανία βρίσκεται αντιμέτωπη με μια πρόταση που, σύμφωνα με πολλούς αξιωματούχους της, δεν φέρνει την ειρήνη, αλλά «τη νομιμοποίηση της ήττας».