NewsEdit Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν στείλει σαφές μήνυμα στον Βολοντίμιρ Ζελένσκι: η Ουκρανία πρέπει να αποδεχθεί ένα ολοκληρωμένο σχέδιο ειρήνης που έχει ήδη εκπονηθεί στην Ουάσιγκτον και προβλέπει παραχώρηση εδαφών, μείωση των ενόπλων δυνάμεών της και παράδοση ορισμένων οπλικών συστημάτων.
Αυτό αναφέρουν πηγές με γνώση των συνομιλιών, τις οποίες επικαλείται το Reuters, σκιαγραφώντας μια νέα, ιδιαίτερα πιεστική φάση των δυτικών προσπαθειών για τον τερματισμό του πολέμου.
Ένα σχέδιο δύσκολων παραχωρήσεων
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, το αμερικανικό σχέδιο ζητά από την Ουκρανία να αποδεχθεί «συγκεκριμένα και δύσκολα βήματα», μεταξύ των οποίων η μείωση του μεγέθους του στρατού και η εγκατάλειψη ελέγχου σε ορισμένα κατεχόμενα εδάφη. Η Ουάσινγκτον, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, αναμένει από το Κίεβο να κάνει τις απαραίτητες παραχωρήσεις, ενώ η ενημέρωση προς τον Ουκρανό πρόεδρο έχει ήδη γίνει.
Παράλληλα, οι εξελίξεις συνδέονται με μια παράλληλη, διακριτική πρωτοβουλία που τρέχει το επιτελείο του Ντόναλντ Τραμπ. Όπως αποκαλύπτει το ΑXIOS, η ομάδα του Αμερικανού προέδρου εργάζεται σε ένα εκτενές, 28 σημείων σχέδιο, εμπνευσμένο από την πρόσφατη συμφωνία εκεχειρίας στη Γάζα, το οποίο διαμορφώνεται σε συνεννόηση με τη Μόσχα και βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο.
Ρωσική αισιοδοξία – Ευρωπαϊκός προβληματισμός
Ρώσος υψηλόβαθμος αξιωματούχος εμφανίζεται για πρώτη φορά «αισιόδοξος» για την έκβαση των συνομιλιών, δηλώνοντας ότι «η ρωσική θέση ακούγεται πραγματικά». Ωστόσο, παραμένει άγνωστο πώς θα αντιδράσει το Κίεβο – που επισήμως δεν αποδέχεται καμία παραχώρηση εδαφών – αλλά και πώς θα τοποθετηθούν οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι, οι οποίοι καλούνται πλέον να προσαρμοστούν σε μια ταχέως μεταβαλλόμενη διπλωματική πραγματικότητα.
Το υπό κατάρτιση κείμενο χωρίζεται σε τέσσερις μεγάλες ενότητες: ειρήνη στην Ουκρανία, εγγυήσεις ασφάλειας, συνολική ευρωπαϊκή ασφάλεια και το μέλλον των σχέσεων ΗΠΑ–Ρωσίας. Ωστόσο, τα «σκληρά» θέματα – κυρίως η τύχη των εδαφών της ανατολικής Ουκρανίας – παραμένουν ανοιχτά. Η Μόσχα έχει κερδίσει έδαφος στο πεδίο, όμως εξακολουθεί να απέχει από τις μαξιμαλιστικές της απαιτήσεις.
Το παρασκήνιο: Η «μυστική διπλωματία» Τραμπ
Στο διπλωματικό παρασκήνιο, καθοριστικό ρόλο παίζει ο ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ. Ο Γουίτκοφ έχει πραγματοποιήσει πολύωρες συσκέψεις με τον Ρώσο απεσταλμένο Κιρίλ Ντμίτριεφ, επικεφαλής του ρωσικού κρατικού επενδυτικού ταμείου και κρίσιμο πρόσωπο των διαπραγματεύσεων. Προγραμματισμένη συνάντηση με τον Ζελένσκι στην Τουρκία αναβλήθηκε, ωστόσο είχε προηγηθεί επαφή του με τον σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας της Ουκρανίας, Ρουστάμ Ουμέροφ, στο Μαϊάμι.
«Γνωρίζουμε ότι οι Αμερικανοί δουλεύουν πάνω σε κάτι», ανέφερε Ουκρανός αξιωματούχος, επιβεβαιώνοντας τα εντατικά αμερικανικά βήματα. Την ίδια ώρα, ο Λευκός Οίκος μεταφέρει πως ο Τραμπ θεωρεί ότι «ήρθε η ώρα να σταματήσει το αίμα και να υπάρξει συμφωνία».
Σύμφωνα με τον Ντμίτριεφ, η βάση του σχεδίου είναι οι αρχές που συμφωνήθηκαν μεταξύ Τραμπ και Πούτιν στην Αλάσκα τον Αύγουστο: ένα πλαίσιο που φιλοδοξεί να θέσει θεμέλια όχι μόνο για τη λήξη του πολέμου, αλλά και για μια νέα αρχιτεκτονική ευρωπαϊκής ασφάλειας.
Προετοιμασία για τη συνάντηση Τραμπ–Πούτιν
Στόχος της Ουάσιγκτον και της Μόσχας είναι να έχουν έτοιμο ένα πλήρες προσχέδιο πριν από την επόμενη κατ’ ιδίαν συνάντηση Τραμπ–Πούτιν, παρότι η σύνοδος της Βουδαπέστης φαίνεται προς το παρόν να έχει παγώσει.
Η ρωσική πλευρά ξεκαθαρίζει ότι το αμερικανικό σχέδιο δεν ταυτίζεται με το βρετανικό «μοντέλο Γάζας», το οποίο θεωρεί «μη ρεαλιστικό» επειδή δεν λαμβάνει υπόψη τις ρωσικές θέσεις. Την ίδια στιγμή, η Ουάσιγκτον έχει αρχίσει να ενημερώνει τους Ευρωπαίους εταίρους για τα βασικά σημεία, με τη διαβεβαίωση ότι το τελικό κείμενο θα διαμορφωθεί σύμφωνα με τις παρατηρήσεις Κιέβου και Βρυξελλών.
«Η χρονική συγκυρία είναι κατάλληλη»
«Η συγκυρία είναι κατάλληλη», δηλώνει Αμερικανός αξιωματούχος, σημειώνοντας ότι όλα τα μέρη θα πρέπει να επιδείξουν «πραγματισμό και ρεαλισμό» ώστε να καταστεί εφικτή η πιο σοβαρή προσπάθεια ειρήνευσης από την έναρξη της εισβολής το 2022.
Σε μια στιγμή που ο πόλεμος έχει εισέλθει σε φάση στρατηγικής φθοράς και οι διεθνείς συμμαχίες δοκιμάζονται, οι αμερικανορωσικές ζυμώσεις δημιουργούν ένα νέο τοπίο. Ένα τοπίο στο οποίο η Ουκρανία και η Ευρώπη καλούνται να απαντήσουν σε ένα θεμελιώδες ερώτημα: πόσο μακριά μπορούν – ή πρέπει – να φτάσουν οι παραχωρήσεις για να επιτευχθεί η ειρήνη;