Σειρά σοβαρών θεσμικών ερωτημάτων θέτει ο ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία με αφορμή την επίσκεψη του Βολοντίμιρ Ζελένσκι στην Αθήνα και τις συμφωνίες που, όπως υποστηρίζει, υπεγράφησαν «εν κρυπτώ» μεταξύ των κυβερνήσεων Ελλάδας και Ουκρανίας.
Το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης καλεί την κυβέρνηση να ενημερώσει άμεσα και πλήρως το Κοινοβούλιο, αμφισβητώντας τη διαδικασία και τη θεσμική διαχείριση της εξωτερικής πολιτικής.
«Η Ελλάδα έχει ιστορική υποχρέωση στη διαφάνεια»
Στην ανακοίνωσή του, ο ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ τονίζει ότι η χώρα οφείλει να τηρεί μια πολυδιάστατη, θεσμικά κατοχυρωμένη εξωτερική πολιτική, στηριγμένη στο διεθνές δίκαιο και στον κοινοβουλευτικό έλεγχο. Υποστηρίζει ότι η κυβέρνηση «λειτουργεί εκτός θεσμικού πλαισίου», επισημαίνοντας το προηγούμενο της «θεσμικής αστοχίας» κατά την εμφάνιση προσώπων μέσω τηλεδιάσκεψης στο ελληνικό Κοινοβούλιο το 2022, κατά την ομιλία Ζελένσκι.
Αυτό το ιστορικό, όπως αναφέρει, εντείνει την ανησυχία για τον τρόπο με τον οποίο η κυβέρνηση διαχειρίζεται τις σημερινές συμφωνίες.
Συμφωνίες χωρίς διαβούλευση;
Η επίσκεψη Ζελένσκι επαναφέρει, κατά τον ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ, το ίδιο μοτίβο «αδιαφάνειας»: συμφωνίες που αφορούν την ενέργεια και την ασφάλεια, αλλά χωρίς θεσμική διαβούλευση, χωρίς ενημέρωση των κομμάτων και χωρίς ουσιαστικό έλεγχο από τη Βουλή.
Το κόμμα κάνει λόγο για «υποβάθμιση των θεσμών» και για πρακτικές που «αποδυναμώνουν τη δημοκρατική λειτουργία», υπογραμμίζοντας πως μια σοβαρή εξωτερική πολιτική δεν μπορεί να ασκείται χωρίς σαφές θεσμικό υπόβαθρο.
Τρία καίρια ερωτήματα προς την κυβέρνηση
Η αξιωματική αντιπολίτευση θέτει ευθέως τρία βασικά ερωτήματα:
- Ποιο είναι το περιεχόμενο των συμφωνιών;
- Ποιες δεσμεύσεις και ποιο οικονομικό κόστος αναλαμβάνει η Ελλάδα;
- Πώς εντάσσονται στρατηγικά αυτές οι κινήσεις σε μια περίοδο ελληνοτουρκικής έντασης και οικονομικής πίεσης για τους πολίτες;
Σύμφωνα με τον ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ, η κυβέρνηση οφείλει να απαντήσει πριν δημιουργηθούν νέες συνθήκες αβεβαιότητας ή εκτεθεί διεθνώς η χώρα.
Στήριξη στην Ουκρανία, όχι στον «ατελείωτο πόλεμο»
Το κόμμα επαναλαμβάνει ότι στηρίζει τον ουκρανικό λαό απέναντι στη ρωσική εισβολή και τάσσεται υπέρ μιας δίκαιης ειρήνης. Ωστόσο, επισημαίνει τον κίνδυνο παράτασης ενός πολέμου που προκαλεί «όλο και περισσότερους νεκρούς, καταστροφή στην Ουκρανία και στρατιωτικοποίηση της Ευρώπης».
Σε αυτό το πλαίσιο, ζητά η Ελλάδα να αναλάβει ενεργό ρόλο στην προώθηση ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας ειρήνευσης, αντί «να πρωτοστατεί στη συνέχιση του πολέμου».
Απαίτηση για πλήρη δημοσιοποίηση των συμφωνιών
Ο ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ καταγγέλλει έλλειψη διαφάνειας, ιδίως σε ό,τι αφορά την αποστολή αμυντικού υλικού στην Ουκρανία, για την οποία δηλώνει πως είχε εξαρχής αντιτεθεί. Καλεί την κυβέρνηση να δώσει στη δημοσιότητα όλες τις συμφωνίες, να ενημερώσει αναλυτικά τη Βουλή και να επαναφέρει την εξωτερική πολιτική στη «θεσμική της τάξη».
«Η δημοκρατία δεν λειτουργεί με μυστικές διαδρομές»
Η ανακοίνωση κορυφώνεται με μια ευθεία πολιτική αιχμή: η εξωτερική πολιτική «δεν μπορεί να ασκείται ως ιδιωτικό προνόμιο του πρωθυπουργού». Ο ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ προειδοποιεί ότι η παράκαμψη των θεσμών εκθέτει τη χώρα και καλεί την κυβέρνηση να αναθεωρήσει άμεσα την τακτική της.
Το κόμμα καταλήγει ότι η δημοκρατία απαιτεί διαφάνεια, δημόσιο διάλογο και σεβασμό στο Σύνταγμα – στοιχεία που, όπως υποστηρίζει, απουσιάζουν από τον τρόπο με τον οποίο η κυβέρνηση διαχειρίζεται τις ελληνοουκρανικές συμφωνίες.
Το άρθρο αναδεικνύει την πολιτική αντιπαράθεση γύρω από την επίσκεψη Ζελένσκι αλλά και το ευρύτερο ερώτημα: πώς ασκείται η ελληνική εξωτερική πολιτική σε μια περίοδο κρίσεων, πολέμου και γεωπολιτικών ανακατατάξεων;