NewsEdit Σε μια περίοδο που η ένταση μεταξύ Ουάσιγκτον και Καράκας κορυφώνεται, ο πρόεδρος της Βενεζουέλας Νικολάς Μαδούρο απηύθυνε –μέσω δηλώσεών του στο CNN κατά τη διάρκεια συγκέντρωσης στο Καράκας– έκκληση «στον λαό των ΗΠΑ» να συνταχθεί με τη χώρα του «για την ειρήνη στην Αμερική». Το μήνυμά του ήρθε την ώρα που αμερικανικά πολεμικά πλοία και χιλιάδες στρατιώτες έχουν αναπτυχθεί στην Καραϊβική στο πλαίσιο μεγάλης στρατιωτικής επιχείρησης που, σύμφωνα με την Ουάσιγκτον, στοχεύει στη διακοπή της ροής ναρκωτικών προς τις ΗΠΑ.
Η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ υποστηρίζει ότι η στρατιωτική ενίσχυση αποτελεί μέρος της μάχης κατά των «ναρκοτρομοκρατικών οργανώσεων» που δρουν στη Νότια Αμερική. Το Καράκας, ωστόσο, βλέπει σε αυτή την ανάπτυξη αμερικανικών δυνάμεων μια προσπάθεια «αλλαγής καθεστώτος» με τη χρήση στρατιωτικής ισχύος.
«Όχι άλλοι άδικοι πόλεμοι»
Απαντώντας σε ερώτηση για το μήνυμά του προς τον Αμερικανό πρόεδρο, ο Μαδούρο επέλεξε να απαντήσει στα αγγλικά: «Yes to peace, yes to peace». Κάλεσε τον αμερικανικό λαό να απορρίψει «άλλους ατελείωτους και άδικους πολέμους», κάνοντας αναφορές στη Λιβύη και το Αφγανιστάν.
Δηλώνοντας ότι ο ίδιος «επικεντρώνεται στην ειρηνική διακυβέρνηση», απέφυγε να προβλέψει εάν οι ΗΠΑ θα προχωρήσουν σε επιθετική ενέργεια, αλλά κάλεσε τη νεολαία της χώρας να αντισταθεί στην «απειλή εισβολής».
Η μεγαλύτερη αμερικανική στρατιωτική παρουσία από το 1989
Οι ΗΠΑ έχουν μεταφέρει στην περιοχή περίπου 15.000 στρατιώτες και περισσότερα από 12 πολεμικά πλοία, μεταξύ των οποίων και το υπερσύγχρονο αεροπλανοφόρο USS Gerald R. Ford, το οποίο αναμένεται να φτάσει στα ύδατα της Βενεζουέλας εντός ημερών. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη αμερικανική στρατιωτική ανάπτυξη στη Λατινική Αμερική από την εισβολή στον Παναμά το 1989.
Ήδη οι αμερικανικές δυνάμεις έχουν πραγματοποιήσει τουλάχιστον 20 επιθέσεις εναντίον πλοίων που, κατά την Ουάσιγκτον, μετέφεραν ναρκωτικά, με αποτέλεσμα τον θάνατο περίπου 80 ανθρώπων. Το CNN μετέδωσε ότι ο Λευκός Οίκος εξετάζει σχέδια ακόμη και για πλήγματα σε εγκαταστάσεις διακίνησης κοκαΐνης εντός Βενεζουέλας, αν και το Κογκρέσο ενημερώθηκε ότι δεν υπάρχει επαρκής νομική βάση για τέτοιες επιχειρήσεις.
Κινητοποίηση στο Καράκας
Η απάντηση της Βενεζουέλας υπήρξε άμεση. Ο στρατός και οι πολιτοφυλακές κινητοποιήθηκαν σε όλη τη χώρα, πραγματοποιώντας ασκήσεις ετοιμότητας. Ο υπουργός Άμυνας Βλαντιμίρ Παντρίνιο Λόπες ανακοίνωσε διήμερη επιθεώρηση δυνάμεων ξηράς, αέρα, θάλασσας και πυραυλικών συστημάτων. Στρατιωτικά στελέχη εμφανίστηκαν στη κρατική τηλεόραση δίπλα σε ρωσικής κατασκευής αντιαεροπορικά συστήματα.
Την ίδια ώρα, σε κεντρικούς αυτοκινητοδρόμους τοποθετήθηκαν μεγάλα εμπόδια για να εμποδιστεί η πιθανή προώθηση τεθωρακισμένων. Παράλληλα, ο Μαδούρο επαναλαμβάνει ότι οι εθελοντικές πολιτοφυλακές αριθμούν «8 εκατομμύρια μέλη», ένας αριθμός που πολλοί αναλυτές αμφισβητούν ως προς την ακρίβεια και τη μαχητική τους επάρκεια.
Μια «επίδειξη δύναμης» με άγνωστη κατάληξη
Αναλυτές στη Δύση εκτιμούν ότι η ανάπτυξη του USS Ford αποτελεί μήνυμα πίεσης προς τον Μαδούρο. Η Elizabeth Dickinson του International Crisis Group τονίζει ότι η παρουσία του αεροπλανοφόρου «έχει προκαλέσει ανησυχία σε ολόκληρη την περιοχή», ενώ ο Μπράιαν Κλαρκ, πρώην πλοίαρχος του Πολεμικού Ναυτικού, θεωρεί ότι η Ουάσιγκτον «δεν θα το είχε στείλει αν δεν σκόπευε να το χρησιμοποιήσει».
Άλλοι παρατηρητές, όπως ο καθηγητής David Smilde, εκτιμούν πως η αμερικανική ανάπτυξη δυνάμεων δεν επαρκεί για μια πλήρη στρατιωτική εισβολή και λειτουργεί περισσότερο ως «αξιόπιστη απειλή» για αλλαγή καθεστώτος μέσω πίεσης.
Διπλωματικές και περιφερειακές αντιδράσεις
Οι κινήσεις των ΗΠΑ έχουν προκαλέσει αντιδράσεις στη Λατινική Αμερική αλλά και στο Κογκρέσο. Στην Κολομβία, ο πρόεδρος Γκουστάβο Πέτρο αντέδρασε αναστέλλοντας προσωρινά την ανταλλαγή πληροφοριών με τις ΗΠΑ, αν και λίγες ώρες αργότερα αναθεώρησε την απόφαση. Το Μεξικό, αντίθετα, ενίσχυσε τη συνεργασία του με την Ουάσιγκτον για την αναχαίτιση πλοίων που υποπτεύονται ότι μεταφέρουν ναρκωτικά σε διεθνή ύδατα κοντά στα παράλιά του.
Παράλληλα, οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων εκφράζουν ανησυχία για τις επιθέσεις σε σκάφη στην Καραϊβική και τον Ειρηνικό, που έχουν ήδη προκαλέσει δεκάδες θανάτους.
«Use it or lose it»
Σύμφωνα με ειδικούς, το USS Ford δεν μπορεί να παραμείνει επ’ αόριστον στην Καραϊβική, καθώς ενδέχεται να χρειαστεί σε άλλα μέτωπα, όπως στη Μέση Ανατολή. Το δίλημμα, όπως το περιγράφουν αναλυτές, είναι «χρησιμοποίησέ το ή άστο», μια πίεση που εντείνει τα ερωτήματα για το εάν η Ουάσιγκτον σκοπεύει να κλιμακώσει.
Την ώρα που οι ΗΠΑ διαμηνύουν πως στόχος της «Επιχείρησης Southern Spear» είναι αποκλειστικά η καταπολέμηση των ναρκωτικών, το Καράκας και μεγάλο μέρος της διεθνούς κοινότητας ανησυχούν για το ενδεχόμενο στρατιωτικών επιχειρήσεων που θα μπορούσαν να αλλάξουν δραματικά τις ισορροπίες στη Λατινική Αμερική.
Για την ώρα, το μόνο βέβαιο είναι ότι η Καραϊβική βρίσκεται στο επίκεντρο μιας επικίνδυνης αντιπαράθεσης, με το διεθνές ενδιαφέρον στραμμένο στις κινήσεις Ουάσιγκτον και Καράκας τις επόμενες εβδομάδες.