NewsEdit Μια σοβαρή, αλλά τελικά ελεγχόμενη βλάβη που προκάλεσαν διαστημικά σκουπίδια στην κάψουλα επιστροφής «Shenzhou-20» είχε ως αποτέλεσμα τρεις Κινέζοι αστροναύτες να παραμείνουν στο Διάστημα εννέα ημέρες περισσότερο από το προγραμματισμένο.
Η Κινεζική Υπηρεσία Επανδρωμένων Πτήσεων (CMSA) αποκάλυψε σήμερα για πρώτη φορά τις λεπτομέρειες του περιστατικού, το οποίο χαρακτηρίζεται εξαιρετικά ασυνήθιστο για ένα πρόγραμμα που μέχρι σήμερα λειτουργούσε με απόλυτη ακρίβεια.
Σύμφωνα με τη CMSA, η σύγκρουση με θραύσμα διαστημικών απορριμμάτων την περασμένη εβδομάδα προκάλεσε «μικροσκοπικές ρωγμές» σε ένα από τα παράθυρα της κάψουλας επιστροφής της αποστολής Shenzhou-20. Η ζημιά κρίθηκε μη επιδιορθώσιμη για ασφαλή επανδρωμένη επιστροφή, με αποτέλεσμα η κάψουλα να τεθεί εκτός χρήσης και να παραμείνει στην τροχιά για μελλοντικά πειράματα.
Επιστροφή με άλλη κάψουλα – Προσγείωση στην Εσωτερική Μογγολία
Το πλήρωμα, που είχε ολοκληρώσει μια εξάμηνη αποστολή στον κινεζικό διαστημικό σταθμό Tiangong, επρόκειτο να επιστρέψει στη Γη στις 5 Νοεμβρίου. Η ανακάλυψη της ρωγμής ανέτρεψε τον σχεδιασμό, επιβάλλοντας αναβολή της επανεισόδου και πολύπλοκες διαδικασίες ασφαλείας.
Τελικά, οι αστροναύτες αναχώρησαν από τον Tiangong με την κάψουλα Shenzhou-21, η οποία βρισκόταν προσδεδεμένη στον σταθμό για την «παράδοση-παραλαβή» μεταξύ των πληρωμάτων. Η προσγείωση πραγματοποιήθηκε με επιτυχία στο πεδίο προσγειώσεων Dongfeng, στη βόρεια Κίνα, στις 4:40 μ.μ. τοπική ώρα.
Η εννιαήμερη καθυστέρηση θεωρήθηκε από ειδικούς εξαιρετικά ασυνήθιστη, ιδιαίτερα για ένα πρόγραμμα που τον τελευταίο χρόνο είχε σημειώσει νέα ορόσημα, μεταξύ των οποίων και ο παγκόσμιος ρεκόρ διαστημικού περιπάτου.
Πονοκέφαλος για την CMSA: Τι γίνεται σε περίπτωση νέας ανάγκης;
Η αναγκαστική χρήση της Shenzhou-21 για την επιστροφή του απερχόμενου πληρώματος δημιουργεί τώρα ζήτημα ασφαλείας για το νέο πλήρωμα του Tiangong: δεν διαθέτει πλέον κάψουλα άμεσης εκκένωσης σε περίπτωση ανάγκης.
Σύμφωνα με τα πρωτόκολλα της Κίνας, σε τέτοιες περιπτώσεις εκτοξεύεται από τη Γη μια μη επανδρωμένη κάψουλα διάσωσης. Η CMSA ανακοίνωσε ότι η Shenzhou-22 θα εκτοξευθεί «εν ευθέτω χρόνω», χωρίς να δώσει ακριβές χρονοδιάγραμμα.
Η έλλειψη «οχήματος διαφυγής» θεωρείται ένα από τα πιο κρίσιμα ζητήματα σε επανδρωμένες αποστολές μακράς διάρκειας, καθώς η συνεχής παρουσία δύο κάψουλων στον Tiangong αποτελεί θεμελιώδη παράμετρο του προγράμματος Shenzhou.
Η αυξανόμενη απειλή των διαστημικών σκουπιδιών
Το περιστατικό αναδεικνύει με εμφατικό τρόπο το διαρκώς διογκούμενο πρόβλημα των διαστημικών σκουπιδιών, το οποίο επηρεάζει πλέον αδιακρίτως τις διαστημικές υπηρεσίες όλων των χωρών.
«Η πιθανότητα ζημιών σε διαστημόπλοια και διαστημικούς σταθμούς έχει αυξηθεί σημαντικά λόγω της απότομης αύξησης των απορριμμάτων σε τροχιά», δήλωσε στο Reuters ο Ιγκόρ Μαρίνιν της Ρωσικής Ακαδημίας Κοσμοναυτών.
Πρόκειται για το πρώτο γνωστό συμβάν που πλήττει αποστολή Shenzhou, ωστόσο παρόμοια περιστατικά έχουν καταγραφεί κατ’ επανάληψη στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS). Η κάψουλα Crew Dragon της SpaceX έχει κληθεί αρκετές φορές να κάνει ελιγμούς αποφυγής θραυσμάτων, ενώ ο ISS έχει μεταβάλει συνολικά δεκάδες φορές την τροχιά του για λόγους ασφάλειας.
Η κατάσταση επιδεινώνεται από την αργή αποσύνθεση παλαιών δορυφόρων, τις δυσλειτουργίες ενεργών συστημάτων και τις δοκιμές αντιαεροπορικών όπλων, που συχνά δημιουργούν χιλιάδες νέα θραύσματα. Πέρυσι, η διάλυση ενός παλιού ρωσικού δορυφόρου παρήγαγε τουλάχιστον 180 κομμάτια, ενώ ένα κινεζικό τμήμα πυραύλου φέρεται να κατακερματίστηκε σε σχεδόν 1.000 θραύσματα έπειτα από πιθανή σύγκρουση.
Το συμβάν της Shenzhou-20, παρά την ασφαλή κατάληξή του, αποτελεί ακόμη ένα προειδοποιητικό σήμα για τον κίνδυνο που συνιστούν τα διαστημικά απορρίμματα — έναν κίνδυνο που αυξάνεται όσο εντείνεται ο «συνωστισμός» σε τροχιά.