NewsEdit του Sylvain Courage*
Το νέο Σινικό Τείχος θα είναι ηλιακό. Στην καυτή έρημο Κουμπούκι της Μογγολίας, οι Κινέζοι εγκαθιστούν το ισχυρότερο φωτοβολταϊκό πάρκο στον κόσμο: έναν ωκεανό ηλιακών πάνελ μήκους 400 χιλιομέτρων και πλάτους 5 χιλιομέτρων. Ο σκοπός είναι η προμήθεια του Πεκίνου και των 21 εκατομμυρίων κατοίκων του με ενέργεια μέχρι το 2030.
Κρατικός βολονταρισμός, κολοσσιαίες επενδύσεις και τιτάνιες υποδομές: αυτός είναι ο «κινεζικός δρόμος» προς την ήπια ενέργεια, με στόχο να μειωθούν οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και να περιοριστεί η ανθρωπογενής θέρμανση της γης. «Η Κίνα προτίθεται να μειώσει κατά 7% με 10% τις εκπομπές της μέχρι το 2035», υπόσχεται ο Πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ, που θα εμφανιστεί στη σύνοδο COP30 ως παγκόσμιος ηγέτης της πράσινης ανάπτυξης.
Καμία σχέση με τον Πρόεδρο Τραμπ, που θεωρεί την κλιματική αλλαγή «μεγαλύτερη απάτη του κόσμου», απαλλάσσει τη χώρα του από την υποχρέωση να μειώσει τις εκπομπές και εξουσιοδοτεί τη βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου να κάνει εξορύξεις κατά βούληση. Το αφεντικό του ορυκτού πλανήτη δεν έστειλε κανέναν εκπρόσωπο στη σύνοδο. Και η μόνη εξαίρεση που κάνει στην άνευ ορίων εκμετάλλευση του μαύρου χρυσού είναι η επιβολή κυρώσεων στις εξαγωγές από τη Ρωσία του Πούτιν.
Σε αυτή τη γεωστρατηγική πραγματικότητα, τι μπορεί να κάνει η Ευρώπη; Είναι αλήθεια ότι το κινεζικό μοντέλο που συνδυάζει τις αρετές τούυ σχεδιασμού και του ανταγωνισμού γοητεύει όλο και περισσότερους ειδικούς και ιδρύματα. Το να συνταχθεί όμως κανείς πίσω από αυτόν τον κρατικό καπιταλισμό που πρασινίζει με ταχείς ρυθμούς θα ήταν τουλάχιστον επικίνδυνο. Ο κινεζικός δρόμος δεν είναι παρά το προσωπείο ενός πολιτικού αυταρχισμού που στηρίζεται σε έναν ολοκληρωτικό ψηφιακό κοινωνικό έλεγχο. Καλύπτει μια εξάρτηση από τον άνθρακα που θα συνεχιστεί για καιρό στη βαριά βιομηχανία. Και μοιάζει με όπλο μαζικής κυριαρχίας.
Τραγικό λάθος θα ήταν όμως και η υποταγή στην τραμπική αυτοκρατορία, που ωθεί στην κατανάλωση αμερικανικού LNG ως αντιστάθμισμα στο κλείσιμο των ρωσικών αγωγών. Για πόσον καιρό η μεγαλύτερη δύναμη του κόσμου θα είναι αιχμάλωτη του κλιματοσκεπτικισμού του Προέδρου της; Παρά τις περικοπές που έχει επιβάλει το κράτος στους ερευνητικούς προϋπολογισμούς, οι αμερικανικές επιχειρήσεις της clean tech συνεχίζουν τη μετάβαση. Η μισή παραγωγή ενέργειας της Καλιφόρνια, που είναι πρωτοπόρος στο πεδίο αυτό, είναι ήδη απαλλαγμένη από τον άνθρακα.
Παγιδευμένη ανάμεσα στα δύο αυτά στρατόπεδα, η Ευρώπη πρέπει να συνεχίσει την αυτόνομη γραμμή της. Πρέπει δηλαδή να διατηρήσει τη δέσμευσή της να φτάσει σε ουδετερότητα άνθρακα μέχρι το 2050, αντιστεκόμενη την ίδια στιγμή στην εισβολή ηλιακών πάνελ, αιολικών σταθμών, μπαταριών και ηλεκτρικών αυτοκινήτων made in China. Οι αυτοκινητιστικές βιομηχανίες, που φοβούνται ότι θα πρέπει να καταργήσουν 75.000 θέσεις εργασίας μέχρι το 2035, πιέζουν την Κομισιόν να επιβάλει φόρους στις εισαγωγές κινεζικών αυτοκινήτων ώστε να αναγκαστούν οι εταιρείες να παράγουν και να συναρμολογούν στη Γηραιά Ήπειρο. Εύκολο στα λόγια, δύσκολο στην πράξη. Η ολλανδική κυβέρνηση, που ανέκτησε τον έλεγχο της εταιρείας Nexperia η οποία προμηθεύει την ευρωπαϊκή αυτοκινητιστική βιομηχανία με το 49% των ηλεκτρονικών ανταλλακτικών, απειλήθηκε με εμπάργκο από το Πεκίνο. Η μάχη κατά του δράκου θα είναι σκληρή.
(*) Ο Σιλβέν Κουράζ είναι διευθυντής σύνταξης του Nouvel Observateur
(Πηγή: Nouvel Observateur)