NewsEdit Παρά τα σφοδρότερα μέχρι σήμερα ουκρανικά πλήγματα με μη επανδρωμένα αεροσκάφη εναντίον κρίσιμων ενεργειακών εγκαταστάσεων, η ρωσική βιομηχανία πετρελαίου αποδείχθηκε ανθεκτική. Σύμφωνα με στοιχεία και πηγές που επικαλείται το Reuters, η συνολική διύλιση πετρελαίου στη Ρωσία έχει μειωθεί μόλις κατά 3% από την αρχή του 2025, γεγονός που αποδίδεται στην αξιοποίηση πλεονάζουσας παραγωγικής δυναμικότητας από τα διυλιστήρια.
Οι επιθέσεις με drones, που εντάθηκαν σε βάθος εντός του ρωσικού εδάφους, είχαν στόχο να πλήξουν την καρδιά της ρωσικής ενεργειακής οικονομίας: τα διυλιστήρια, τις αποθήκες και τους αγωγούς που αποτελούν τη βασική πηγή χρηματοδότησης της Μόσχας για τον πόλεμο στην Ουκρανία. Ωστόσο, τα αποτελέσματα για την ώρα δείχνουν περιορισμένα σε επίπεδο παραγωγής, αν και το οικονομικό αποτύπωμα είναι αισθητό.
Επιθέσεις σε 17 μεγάλα διυλιστήρια
Το πρώτο κύμα ουκρανικών επιθέσεων σημειώθηκε στις αρχές του 2025, ενώ το δεύτερο ξέσπασε από τον Αύγουστο, πλήττοντας τουλάχιστον 17 μεγάλα διυλιστήρια. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται οι εγκαταστάσεις στο Ριαζάν, το Βόλγκογκραντ, το Σαράτοφ, το Τουάπσε, την Ουφά και το Αστραχάν.
Στο αποκορύφωμα των χτυπημάτων, μεταξύ Αυγούστου και Οκτωβρίου, οι επιθέσεις και η προγραμματισμένη συντήρηση οδήγησαν σε προσωρινή διακοπή του 20% της συνολικής δυναμικότητας διύλισης της χώρας. Παρόλα αυτά, η παραγωγή καυσίμων υποχώρησε μόλις κατά 6%, στα 5,1 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως — μείωση περίπου 300.000 βαρελιών σε σχέση με πέρυσι.
Σε ευρύτερη βάση, από τον Ιανουάριο έως τον Οκτώβριο, η συνολική διύλιση πετρελαίου στη Ρωσία ανήλθε σε 220 εκατομμύρια μετρικούς τόνους (περίπου 5,2 εκατ. βαρέλια ημερησίως), σημειώνοντας πτώση μόλις 3% σε ετήσια βάση.
Η «σιωπηλή ευελιξία» των ρωσικών διυλιστηρίων
Η συγκρατημένη πτώση οφείλεται, σύμφωνα με πηγές της ρωσικής πετρελαϊκής βιομηχανίας, στο γεγονός ότι πολλά διυλιστήρια λειτουργούσαν ήδη κάτω από τη μέγιστη δυναμικότητά τους πριν από τα ουκρανικά πλήγματα. Έτσι, υπήρχε διαθέσιμη εφεδρική παραγωγική ικανότητα που ενεργοποιήθηκε μετά τις επιθέσεις.
Εφεδρικές μονάδες επαναλειτούργησαν τόσο σε εργοστάσια που είχαν υποστεί ζημιές όσο και σε ανέπαφες εγκαταστάσεις, ενώ κατεστραμμένες μονάδες επισκευάστηκαν και επέστρεψαν σε λειτουργία μέσα σε λίγες εβδομάδες.
Η συνολική δυναμικότητα διύλισης της Ρωσίας εκτιμάται στα 6,6 εκατ. βαρέλια ημερησίως, ωστόσο, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, σπάνια χρησιμοποιείται στο σύνολό της.
Η Ουκρανία πανηγυρίζει, η Μόσχα υποβαθμίζει
Από την πλευρά του, το Κίεβο χαρακτηρίζει τις επιθέσεις «στρατηγική επιτυχία», τονίζοντας ότι στοχεύουν τόσο στον περιορισμό των καυσίμων που τροφοδοτούν τα ρωσικά στρατεύματα στην Ουκρανία όσο και στη μείωση των εσόδων της Μόσχας από τις εξαγωγές πετρελαίου.
Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ) επιβεβαιώνει ότι τα ρωσικά έσοδα από τις πωλήσεις αργού και προϊόντων πετρελαίου μειώθηκαν τον Αύγουστο σε ένα από τα χαμηλότερα επίπεδα από την έναρξη του πολέμου το 2022. Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ανέφερε πρόσφατα ότι τα πλήγματα μεγάλης εμβέλειας μπορεί να έχουν μειώσει τα αποθέματα βενζίνης στη Ρωσία έως και κατά 20%.
Το Κρεμλίνο, ωστόσο, απορρίπτει αυτές τις εκτιμήσεις. Ο Βλαντίμιρ Πούτιν δηλώνει ότι η ρωσική αγορά καυσίμων παραμένει «σταθερή» και διαβεβαιώνει ότι «η Ρωσία δεν θα υποκύψει ποτέ στις πιέσεις από το εξωτερικό».
Πλήγματα σε βάθος 2.000 χιλιομέτρων
Από τον Αύγουστο, η Ουκρανία έχει εξαπολύσει τουλάχιστον 58 επιθέσεις σε κρίσιμες ενεργειακές εγκαταστάσεις, σύμφωνα με στοιχεία του βρετανικού Open Source Centre. Τα drones έχουν φτάσει σε βάθος έως και 2.000 χιλιομέτρων εντός ρωσικού εδάφους, πλήττοντας, μεταξύ άλλων, τα διυλιστήρια σε Νοβοκουίμπισεφσκ, Κίριτσι και Σαλαβάτ.
Αν και η Ρωσία έχει καταφέρει να αποκαταστήσει τη λειτουργία των περισσότερων μονάδων, οι ζημιές δεν είναι αμελητέες. Οι επισκευές είναι δαπανηρές και σε ορισμένες περιπτώσεις απαιτούν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, δημιουργώντας ερωτήματα για το πόσο ακόμη η Μόσχα θα μπορεί να καλύπτει τις απώλειες με εφεδρική παραγωγή εάν οι επιθέσεις συνεχιστούν.
Κυρώσεις και κινεζική βοήθεια
Την ίδια ώρα, οι δυτικές κυρώσεις δυσκολεύουν τη Ρωσία να προμηθευτεί ανταλλακτικά από τις εταιρείες που είχαν συμβάλει στον εκσυγχρονισμό των περισσότερων διυλιστηρίων τα τελευταία 30 χρόνια. Ρωσικές επιχειρήσεις αναφέρουν ότι έχουν στραφεί σε εγχώρια παραγωγή ή σε εισαγωγές από την Κίνα, η οποία εξακολουθεί να αποτελεί στρατηγικό σύμμαχο της Μόσχας.
Οι επισκευές που έχουν πραγματοποιηθεί έως τώρα έχουν επιτρέψει τη γρήγορη επαναλειτουργία πολλών μονάδων απόσταξης, αλλά οι πιέσεις αυξάνονται. Αν τα ουκρανικά πλήγματα συνεχιστούν με την ίδια ένταση, η ρωσική ενεργειακή βιομηχανία ενδέχεται να βρεθεί αντιμέτωπη με τα όριά της.
Ανθεκτικότητα υπό πίεση
Η Ρωσία δείχνει προς το παρόν να αντέχει. Η διύλιση πετρελαίου έχει περιοριστεί ελάχιστα, η αγορά καυσίμων δεν έχει καταρρεύσει, και η παραγωγική της μηχανή εξακολουθεί να κινείται. Ωστόσο, η συνέχιση των επιθέσεων σε συνδυασμό με τις κυρώσεις και την τεχνολογική απομόνωση ενδέχεται να μετατρέψουν τη σημερινή ανθεκτικότητα σε δοκιμασία αντοχής με απρόβλεπτες συνέπειες για τη ρωσική οικονομία.
Η «ενεργειακή μάχη» Ρωσίας – Ουκρανίας φαίνεται πως μόλις ξεκίνησε να αποδίδει τα πρώτα της στρατηγικά αποτελέσματα: περιορισμένα για τη Μόσχα προς το παρόν, αλλά με δυνητικά εκρηκτικές προεκτάσεις αν ο πόλεμος της φθοράς στα βάθη της ρωσικής ενδοχώρας συνεχιστεί.