NewsEdit Η υπέρταση δεν αφορά πλέον μόνο τους ενήλικες. Σύμφωνα με νέα μετα-ανάλυση που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό The Lancet Child & Adolescent Health, η συχνότητα εμφάνισης υψηλής αρτηριακής πίεσης σε παιδιά και εφήβους κάτω των 19 ετών σχεδόν διπλασιάστηκε μέσα σε δύο δεκαετίες — από 3,2% το 2000 σε πάνω από 6,2% το 2020.
Η αύξηση αυτή, που μεταφράζεται σε περισσότερους από 114 εκατομμύρια νέους ανθρώπους παγκοσμίως με υπέρταση, αποδίδεται κυρίως στην εκρηκτική άνοδο της παιδικής παχυσαρκίας. Όπως δείχνουν τα δεδομένα, περίπου ένα στα πέντε παιδιά με παχυσαρκία (19%) παρουσιάζει υπέρταση, έναντι μόλις 2,4% των παιδιών με φυσιολογικό βάρος.
Κρυφή υπέρταση και προειδοποιητικά σημάδια
Ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι το εύρημα ότι σχεδόν 9% των παιδιών και εφήβων πάσχουν από συγκαλυμμένη υπέρταση – μια μορφή που δεν ανιχνεύεται στις συνηθισμένες επισκέψεις στον παιδίατρο, αλλά εντοπίζεται μόνο μέσω μετρήσεων στο σπίτι ή με φορητές συσκευές. Αυτό σημαίνει πως ένα σημαντικό ποσοστό παιδιών ενδέχεται να παραμένει αδιάγνωστο, χάνοντας πολύτιμο χρόνο για έγκαιρη παρέμβαση.
Παράλληλα, περίπου 8% των παιδιών εμφανίζουν προϋπέρταση, δηλαδή επίπεδα πίεσης υψηλότερα από το φυσιολογικό αλλά όχι ακόμη εντός των ορίων της υπέρτασης. Οι επιστήμονες τονίζουν ότι η προϋπέρταση λειτουργεί ως «προειδοποιητικό καμπανάκι» για μελλοντικά προβλήματα, καθώς μπορεί να εξελιχθεί σε χρόνια υπέρταση και να οδηγήσει σε καρδιαγγειακές ή νεφρικές παθήσεις στην ενήλικη ζωή.
Η ανάγκη για νέα πρότυπα ελέγχου
Τα ευρήματα, τα οποία βασίστηκαν σε 96 μεγάλες μελέτες με συνολικό δείγμα 443.000 παιδιών από 21 χώρες, υπογραμμίζουν την επείγουσα ανάγκη για καλύτερο έλεγχο, πρόληψη και έγκαιρη διάγνωση. Οι ερευνητές επισημαίνουν πως απαιτούνται συντονισμένα διαγνωστικά πρότυπα και παγκόσμιες κατευθυντήριες γραμμές, καθώς σήμερα υπάρχει μεγάλη μεταβλητότητα μεταξύ χωρών στις μεθόδους μέτρησης και στην αντιμετώπιση του φαινομένου.
Οι κοινωνικές ρίζες του προβλήματος
Η αύξηση των ποσοστών συνδέεται άμεσα με αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες και τον καθιστικό τρόπο ζωής των παιδιών. Η υπερκατανάλωση επεξεργασμένων τροφών, η έλλειψη φυσικής δραστηριότητας και ο χρόνος μπροστά στις οθόνες έχουν μετατρέψει την παιδική υπέρταση σε νέα «σιωπηλή πανδημία».
Παιδίατροι και ειδικοί της δημόσιας υγείας προειδοποιούν ότι αν δεν υπάρξει άμεση παρέμβαση σε επίπεδο πρόληψης, το φαινόμενο θα επιβαρύνει τα συστήματα υγείας τις επόμενες δεκαετίες. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η μελέτη, «η παιδική υπέρταση δεν είναι μεμονωμένο ιατρικό ζήτημα, αλλά καθρέφτης των κοινωνικών και περιβαλλοντικών αλλαγών που έχουν συντελεστεί τις τελευταίες δεκαετίες».
Η επόμενη μέρα
Η επιστημονική κοινότητα καλεί κυβερνήσεις, σχολεία και οικογένειες να υιοθετήσουν ολιστικές πολιτικές πρόληψης – από την προώθηση της υγιεινής διατροφής και της καθημερινής άσκησης, έως την ενίσχυση του προσυμπτωματικού ελέγχου στις παιδικές ηλικίες.
Η μετα-ανάλυση στο The Lancet Child & Adolescent Health έρχεται να επιβεβαιώσει πως η υπέρταση στην παιδική και εφηβική ηλικία δεν είναι πλέον μια σπάνια εξαίρεση, αλλά μια αναδυόμενη παγκόσμια απειλή που απαιτεί άμεση πολιτική και κοινωνική κινητοποίηση.