NewsEdit Απαγόρευση κινητών, λιγότερες εργασίες για το σπίτι και δύο ώρες σωματικής άσκησης την ημέρα – Το Πεκίνο επιχειρεί να αποσυμπιέσει ένα εκπαιδευτικό σύστημα που «γεννά» εξουθενωμένους μαθητές.
Η κινεζική κυβέρνηση ανακοίνωσε ένα ευρύ πακέτο μέτρων για τη βελτίωση της ψυχικής υγείας των μαθητών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, επιχειρώντας να αντιμετωπίσει ένα από τα πιο ανησυχητικά κοινωνικά φαινόμενα της τελευταίας δεκαετίας: το αυξανόμενο στρες, την κατάθλιψη και τις αυτοκτονίες μεταξύ των νέων.
Η νέα πρωτοβουλία, που παρουσιάστηκε από το υπουργείο Παιδείας τον Οκτώβριο, στοχεύει στη ριζική μείωση της πίεσης για υψηλές σχολικές επιδόσεις, η οποία έχει καταστήσει την κινεζική εκπαίδευση συνώνυμη του ανταγωνισμού και της εξουθένωσης. Μεταξύ άλλων, προβλέπει περιορισμό του χρόνου μπροστά από οθόνες, απαγόρευση των κινητών τηλεφώνων στις αίθουσες, καθώς και την καθιέρωση δύο ωρών σωματικής άσκησης ημερησίως για όλους τους μαθητές.
«Τα σχολεία οφείλουν να ελέγχουν αυστηρά τον όγκο των εργασιών για το σπίτι και να αποτρέπουν την υπερβολική μελέτη», αναφέρεται στην ανακοίνωση του υπουργείου, που συνοδεύτηκε από προειδοποίηση για κυρώσεις σε σχολεία που παραβιάζουν τους κανονισμούς. Παράλληλα, ζητείται να «εφαρμοστούν αυστηρά οι κανόνες διαχείρισης του ύπνου» και να εξασφαλίζεται ότι οι μαθητές κοιμούνται επαρκώς, με ευέλικτο ωράριο έναρξης και λήξης των μαθημάτων και με επαρκή διαλείμματα για φαγητό και ξεκούραση.
Τα μέτρα εντάσσονται σε μια ευρύτερη στρατηγική αποσυμπίεσης του εκπαιδευτικού συστήματος, γνωστή και ως “double reduction policy”, που είχε αρχίσει να εφαρμόζεται από το 2021. Τότε, το Πεκίνο είχε απαγορεύσει τα ιδιωτικά φροντιστήρια και τα ιδιαίτερα μαθήματα εκτός σχολείου, επιδιώκοντας να μειώσει το ακαδημαϊκό άγχος αλλά και το οικονομικό βάρος στις οικογένειες. Παρ’ όλα αυτά, πολλοί γονείς συνέχισαν να αναζητούν παράλληλη διδασκαλία για τα παιδιά τους, θεωρώντας ότι είναι ο μόνος τρόπος για να εξασφαλίσουν επιτυχία στις εξαιρετικά απαιτητικές πανεθνικές εξετάσεις εισαγωγής στα πανεπιστήμια, γνωστές ως gaokao.
Σύμφωνα με παιδοψυχολόγους και ειδικούς της εκπαίδευσης, ο συνδυασμός υπερβολικής μελέτης, έλλειψης ύπνου και κοινωνικής απομόνωσης έχει προκαλέσει σημαντική αύξηση των κρουσμάτων κατάθλιψης, ιδίως στις αστικές περιοχές. Πολλοί μαθητές περνούν περισσότερες από δώδεκα ώρες την ημέρα μελετώντας, ενώ η πίεση για άριστες επιδόσεις συχνά ξεκινά ήδη από το δημοτικό.
Η κυβέρνηση επιχειρεί πλέον να αλλάξει ριζικά αυτή την κουλτούρα. Ο υπουργός Παιδείας Χουαϊπίνγκ Ζενγκ δήλωσε ότι «η ψυχική υγεία των παιδιών είναι υπόθεση εθνικής σημασίας» και πως «η επιτυχία δεν πρέπει να μετριέται μόνο με τις βαθμολογίες, αλλά με την ολόπλευρη ανάπτυξη του παιδιού».
Παράλληλα, το υπουργείο ανακοίνωσε και περιορισμούς για τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς, ώστε να αποφεύγεται η υπερκόπωση και να εξασφαλίζεται καλύτερη ποιότητα διδασκαλίας. Οι δάσκαλοι και οι καθηγητές καλούνται να μην εργάζονται τα Σαββατοκύριακα και τις αργίες, ενώ ενθαρρύνονται να συμμετέχουν σε δραστηριότητες φυσικής και ψυχολογικής ενδυνάμωσης.
Αναλυτές εκτιμούν ότι τα νέα μέτρα συνδέονται και με τη δημογραφική κρίση που αντιμετωπίζει η Κίνα. Το υπερβολικό άγχος για την εκπαίδευση και το υψηλό κόστος ανατροφής παιδιών θεωρούνται βασικοί λόγοι που αποτρέπουν πολλά ζευγάρια από το να αποκτήσουν δεύτερο ή τρίτο παιδί. «Αν η κυβέρνηση θέλει να ανατρέψει τη γήρανση του πληθυσμού, πρέπει να κάνει την παιδική ηλικία λιγότερο εξαντλητική», σημειώνει ο κοινωνιολόγος Λι Τζιανγκ από το Πανεπιστήμιο του Πεκίνου.
Το στοίχημα για το Πεκίνο, ωστόσο, παραμένει δύσκολο: πώς να περιορίσει έναν βαθιά ριζωμένο ανταγωνισμό χωρίς να υπονομεύσει το εκπαιδευτικό σύστημα που αποτέλεσε για δεκαετίες μοχλό κοινωνικής κινητικότητας.
Σε μια χώρα όπου οι πανεθνικές εξετάσεις εξακολουθούν να καθορίζουν τη μοίρα εκατομμυρίων νέων, η εξίσωση «λιγότερη πίεση – περισσότερη ευτυχία» δοκιμάζει όχι μόνο τις σχολικές τάξεις, αλλά και την ίδια τη φιλοσοφία της κινεζικής κοινωνίας απέναντι στην επιτυχία.