Η Ελλάδα καταγράφει εντυπωσιακή πρόοδο στη μετάβαση προς την τεχνητή νοημοσύνη και τον ψηφιακό μετασχηματισμό, σύμφωνα με τη νέα έκθεση του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) με τίτλο «Πρόοδος στην εφαρμογή του συντονισμένου σχεδίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την τεχνητή νοημοσύνη». Η έκθεση επιβεβαιώνει ότι η χώρα βρίσκεται πλέον ανάμεσα στα ευρωπαϊκά παραδείγματα ταχείας υιοθέτησης των νέων τεχνολογιών, έχοντας θέσει τις βάσεις για ένα βιώσιμο και καινοτόμο οικοσύστημα.
Η Ελλάδα έχει ήδη αποκτήσει τη δική της στρατηγική, το «Blueprint for Greece’s AI Transformation», που σχεδιάστηκε το 2024 με στόχο να αξιοποιήσει τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα στους τομείς της υγείας, του πολιτισμού, του τουρισμού και της βιωσιμότητας. Η στρατηγική αυτή, όπως σημειώνεται, δεν αποτελεί μόνο οδικό χάρτη, αλλά και ένα ολοκληρωμένο σχέδιο σύνδεσης της καινοτομίας με την παραγωγή και την κοινωνία.
Πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο σε δεξιότητες ΤΝ
Σύμφωνα με την έκθεση, οι επιδόσεις της Ελλάδας σε αρκετούς δείκτες ξεπερνούν τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η χώρα εμφανίζει αυξημένο ποσοστό πολιτών που διαθέτουν βασικές ή προχωρημένες γνώσεις τεχνητής νοημοσύνης, γεγονός που ενισχύει τις προοπτικές ανάπτυξης της αγοράς εργασίας και της έρευνας. Η ενίσχυση των δεξιοτήτων ΤΝ θεωρείται κρίσιμη, καθώς συνδέεται με τη δημιουργία μιας νέας γενιάς επιστημόνων, επιχειρηματιών και δημοσίων λειτουργών που μπορούν να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες των έξυπνων τεχνολογιών.
Εθνικές υποδομές και επενδύσεις υψηλής αξίας
Η Ελλάδα υλοποιεί τα τελευταία χρόνια σημαντικές υποδομές για την προώθηση της τεχνητής νοημοσύνης. Το AI Factory, μια εθνική πλατφόρμα ανάπτυξης εφαρμογών και μεταφοράς τεχνογνωσίας, λειτουργεί ως σημείο συνάντησης έρευνας και αγοράς. Παράλληλα, το ερευνητικό κέντρο «Αρχιμήδης» στο Ινστιτούτο «Αθηνά» και το «AI Politeia Lab» στον «Δημόκριτο» ενισχύουν την επιστημονική παραγωγή και την καινοτομία.
Από το Ταμείο Ανάκαμψης έχουν ήδη διατεθεί περίπου 21 εκατομμύρια ευρώ για τη δημιουργία ερευνητικών κόμβων υψηλών επιδόσεων, με εμβληματικό παράδειγμα τον υπερυπολογιστή ARIS, που υποστηρίζει την ανάπτυξη και τις εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης.
Ταυτόχρονα, η συμμετοχή της Ελλάδας σε μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες, όπως η Gaia-X και το IPCEI για τις μικροηλεκτρονικές και τις ψηφιακές υποδομές, ενισχύει τη συνεργασία με άλλες χώρες και διευκολύνει την πρόσβαση σε ευρωπαϊκά δεδομένα και τεχνολογίες.
Στρατηγική προτεραιότητα για την κυβέρνηση
Η ψηφιακή μετάβαση παραμένει στρατηγική προτεραιότητα για την κυβέρνηση και προσωπικά για τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. Ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Δημήτρης Παπαστεργίου τόνισε πρόσφατα ότι «η τεχνητή νοημοσύνη αποτελεί πλέον εργαλείο δημόσιας πολιτικής και υπηρεσιών, με στόχο ένα καλύτερο κράτος στην υπηρεσία του πολίτη». Δεν είναι τυχαίο ότι η Ελλάδα υπήρξε από τις πρώτες χώρες που ενσωμάτωσαν εφαρμογές ΤΝ στη λειτουργία του Δημοσίου, από την ψηφιοποίηση αρχείων έως τα συστήματα εξυπηρέτησης πολιτών.
Η πρόκληση της “διαρροής εγκεφάλων”
Ωστόσο, όπως υπογραμμίζει η έκθεση του ΟΟΣΑ, μία από τις βασικές προκλήσεις που εξακολουθούν να υφίστανται είναι η εκροή ταλέντου. Η φυγή εξειδικευμένων επιστημόνων προς το εξωτερικό δημιουργεί πίεση στην εσωτερική αγορά γνώσης και στην ικανότητα της χώρας να αναπτύξει εγχώριες καινοτομίες.
Η λύση, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, περνά μέσα από νέα κίνητρα, όπως υποτροφίες, προγράμματα κατάρτισης και φορολογικές ελαφρύνσεις που θα προσελκύσουν και θα συγκρατήσουν το επιστημονικό δυναμικό. Η λειτουργία του νέου Εθνικού Υπερυπολογιστή ΔΑΙΔΑΛΟΣ, του Κέντρου Δεδομένων Λαυρίου και του AI Factory Pharos αναμένεται να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας και να συμβάλει στην «αντιστροφή του brain drain».
Από τα σχολεία έως τις πόλεις του μέλλοντος
Η πρόοδος δεν περιορίζεται στην έρευνα ή στο Δημόσιο. Η Ελλάδα επενδύει συστηματικά στην εκπαίδευση, εντάσσοντας την τεχνητή νοημοσύνη και τη ρομποτική στα προγράμματα STEM, ώστε οι νέες γενιές να αποκτούν εξοικείωση με την τεχνολογία από νωρίς.
Η εφαρμογή της ΤΝ είναι ήδη ορατή σε αρκετούς τομείς της καθημερινότητας: το Εθνικό Κτηματολόγιο χρησιμοποιεί συστήματα αυτοματοποίησης που μειώνουν το κόστος και τον χρόνο επεξεργασίας, ενώ έξι ελληνικές πόλεις συμμετέχουν στο πρόγραμμα «100 Κλιματικά Ουδέτερες Πόλεις», αξιοποιώντας τεχνολογίες ΤΝ για εξοικονόμηση ενέργειας και βιώσιμη διαχείριση απορριμμάτων.
Στον χώρο της υγείας, το ελληνικό startup Advantis Medical Imaging αξιοποιεί την τεχνητή νοημοσύνη για την ανάλυση ιατρικών εικόνων, προσφέροντας λύσεις έγκαιρης διάγνωσης σε νευρολογικά περιστατικά — μια πρωτοβουλία που αναγνωρίζεται διεθνώς.
Στο κατώφλι της νέας εποχής
Η έκθεση του ΟΟΣΑ καταλήγει με αισιόδοξα συμπεράσματα: η Ελλάδα βρίσκεται σε πορεία ωρίμανσης και σε καλή θέση για να διαχειριστεί τις προκλήσεις που συνοδεύουν την επανάσταση της τεχνητής νοημοσύνης. Με συντονισμένες πολιτικές, επενδύσεις και διεθνείς συνεργασίες, η χώρα έχει τη δυνατότητα να μετατραπεί σε κόμβο καινοτομίας και τεχνολογικής αριστείας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.