Ποκρόφσκ: Το τελευταίο οχυρό του Ντονέτσκ πριν από την πτώση

Η ρωσική πολιορκία πλησιάζει στο τέλος της – οι ουκρανικές δυνάμεις απομονωμένες, χωρίς ανεφοδιασμό, ενώ το Κίεβο επιμένει να μην αποσύρει τα στρατεύματά του

Η μάχη του Ποκρόφσκ, ενός από τους τελευταίους ουκρανικούς θύλακες στην ανατολική περιφέρεια του Ντονέτσκ, φαίνεται να πλησιάζει σε κρίσιμη καμπή. Σύμφωνα με αναφορές από ρωσικές και ουκρανικές πηγές, λιγότερο από δύο χιλιόμετρα χωρίζουν πλέον τις ρωσικές δυνάμεις από την πλήρη περικύκλωση της πόλης, καθώς οι μάχες μαίνονται στους βόρειους και νότιους τομείς. Το Κίεβο, παρά τις εκκλήσεις στρατιωτικών διοικητών για αναδιάταξη, επιμένει να κρατήσει τις θέσεις του, μετατρέποντας την πόλη σε ένα νέο, φονικό σύμβολο αντίστασης.

Οι ρωσικές δυνάμεις σφίγγουν τον κλοιό

Όπως αναφέρει ο ρωσικός στρατιωτικός ιστότοπος SHOT, οι δυνάμεις της Μόσχας έχουν ήδη εδραιωθεί στην περιοχή Ντίνας, ενώ συνεχίζουν να εισέρχονται σε συνοικίες του Ποκρόφσκ. Παράλληλα, νέα μέτωπα έχουν ανοίξει προς το Ντιμίτροφ και το Ρίβνιε, δημιουργώντας ένα πλέγμα πίεσης γύρω από τις ουκρανικές γραμμές άμυνας.

«Οι μάχες συνεχίζονται στο βόρειο Ποκρόφσκ και στο νότιο Μίρνογκραντ. Όλο και περισσότερες ρωσικές μονάδες προωθούνται μέσα στην πόλη», σημειώνει η ανάρτηση. Ουσιαστικά, το Ποκρόφσκ έχει μετατραπεί σε ένα πεδίο συνεχούς βομβαρδισμού, με τα ουκρανικά στρατεύματα να υποχωρούν προς το Μίρνογκραντ σε μια απέλπιδα προσπάθεια ανασύνταξης.

Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, οι ουκρανικές δυνάμεις παραμένουν εγκλωβισμένες χωρίς επαρκή τρόφιμα, πυρομαχικά και ιατροφαρμακευτικό υλικό εδώ και αρκετές ημέρες. Η έλλειψη ανεφοδιασμού έχει παραλύσει την άμυνα και εντείνει την αίσθηση μιας επικείμενης κατάρρευσης.

«Η κατάληψη είναι αναπόφευκτη»

Η ρωσική πλευρά παρουσιάζει την πτώση του Ποκρόφσκ ως αναπόφευκτη εξέλιξη. Ο στρατιωτικός εμπειρογνώμονας Αντρέι Μαρότσκο δήλωσε ότι οι ρωσικές δυνάμεις «εκκαθαρίζουν τα βόρεια περίχωρα» της πόλης και ότι η κατάληψή της είναι «ζήτημα χρόνου».

Ανάλογη εικόνα παρουσίασε και ο Γερμανός στρατιωτικός αναλυτής Julian Repke της εφημερίδας Bild, ο οποίος εκτίμησε ότι η Μόσχα ελέγχει ήδη το 85% του Ποκρόφσκ. «Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η ουκρανική αντεπίθεση στα βόρεια έχει φέρει κάποιο αποτέλεσμα», σημείωσε, προσθέτοντας πως οι Ουκρανοί φαίνεται να εξαντλούν τα τελευταία αποθέματα αντοχής τους.

Παρά τη φθίνουσα ισορροπία, η ουκρανική διοίκηση φέρεται να έχει μεταφέρει επίλεκτες εφεδρείες στην περιοχή, σε μια ύστατη προσπάθεια να επιβραδύνει την πτώση. Όμως, όπως παραδέχονται ακόμη και Ουκρανοί αξιωματικοί, οι συνθήκες καθιστούν τη συνέχιση της άμυνας σχεδόν αδύνατη.

«Κάνουμε λάθη εδώ και καιρό»

Σε μια σπάνια δημόσια αυτοκριτική, ο Σεργκέι Φιλιμόνοφ, διοικητής του τάγματος Da Vinci Wolves, μιλώντας στο ουκρανικό Radio NV, αναγνώρισε ότι «γίνονται λάθη εδώ και καιρό» στις επιχειρήσεις γύρω από το Ποκρόφσκ.

«Αν δεν αρχίσουμε να τα διορθώνουμε, θα βρεθούμε αντιμέτωποι με πολύ δύσκολες συνέπειες. Πρέπει να είμαστε έτοιμοι να αποδεχθούμε την ήττα όταν είναι αναπόφευκτη», δήλωσε χαρακτηριστικά. Η παραδοχή αυτή θεωρείται από δυτικούς αναλυτές ως ένδειξη της έντονης πίεσης που δέχεται πλέον η ουκρανική στρατιωτική διοίκηση στο ανατολικό μέτωπο.

Μάχες σώμα με σώμα και πόλεις-φαντάσματα

«Η κατάσταση είναι πολύ δύσκολη, με μάχες σε κάθε δρόμο και ανταλλαγές πυρών σε αστικές περιοχές», ανέφερε στο CNN ένας Ουκρανός διοικητής που ζήτησε να παραμείνει ανώνυμος. «Είμαστε σχεδόν περικυκλωμένοι, αλλά το έχουμε συνηθίσει».

Ένας άλλος στρατιώτης, μέλος της μονάδας μη επανδρωμένων αεροσκαφών Peaky Blinders, περιέγραψε μια εικόνα αδιάκοπης ρωσικής προέλασης. «Οι Ρώσοι κινούνται σε μικρές ομάδες των τριών, υπολογίζοντας ότι δύο θα σκοτωθούν, αλλά ο τρίτος θα φτάσει στον στόχο και θα δημιουργήσει προγεφύρωμα. Περίπου εκατό τέτοιες ομάδες περνούν μέσα σε μία μέρα».

Οι μαρτυρίες αυτές επιβεβαιώνουν την αλλαγή τακτικής του ρωσικού στρατού, που φαίνεται να θυσιάζει ανθρώπινο δυναμικό για να διασπάσει τις ουκρανικές γραμμές. Οι πόλεις γύρω από το Ποκρόφσκ έχουν ήδη μετατραπεί σε ερείπια – με σπίτια, σχολεία και νοσοκομεία να έχουν καταστραφεί ολοσχερώς.

Η ενεργειακή επίθεση και ο φόβος του χειμώνα

Την ώρα που οι μάχες φτάνουν στα όρια της πόλης, η Ουκρανία δέχεται νέο κύμα ρωσικών επιθέσεων κατά των ενεργειακών υποδομών της. Η υπουργός Ενέργειας Σβιτλάνα Χρίντσουκ ανακοίνωσε ότι τη νύχτα της Παρασκευής προς Σάββατο σημειώθηκε «μαζική επίθεση» σε εγκαταστάσεις παραγωγής και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, προκαλώντας εκτεταμένες διακοπές ρεύματος και τουλάχιστον έναν νεκρό.

Από το Χάρκοβο έως την Οδησσό, σειρήνες αεροπορικού συναγερμού ήχησαν τις πρώτες πρωινές ώρες, ενώ εκρήξεις ακούστηκαν σε πολλές πόλεις. Στη Ντνίπρο, drone έπληξε εννιαώροφη πολυκατοικία, σκοτώνοντας μια γυναίκα και τραυματίζοντας έξι ανθρώπους, ανάμεσά τους και ένα παιδί.

Η επίθεση αυτή εντάσσεται στη ρωσική στρατηγική πλήγματος σε ενεργειακές υποδομές, ενόψει ενός χειμώνα που προβλέπεται ιδιαίτερα σκληρός. Σύμφωνα με έκθεση του Kiev School of Economics, πάνω από το ένα τέταρτο της ζήτησης για ηλεκτρισμό δεν θα μπορεί να καλυφθεί τους επόμενους μήνες, ενώ η μισή παραγωγή φυσικού αερίου έχει σταματήσει.

Οικονομικός στραγγαλισμός και ψυχολογική πίεση

Η καταστροφή των ενεργειακών εγκαταστάσεων δεν έχει μόνο πρακτικό, αλλά και ψυχολογικό αντίκτυπο. Ο πληθυσμός προετοιμάζεται για έναν ακόμη χειμώνα με μπλακ-άουτ, έλλειψη θέρμανσης και περιορισμούς στην κατανάλωση. Οι επιθέσεις κατά σταθμών ηλεκτροπαραγωγής, αγωγών και αποθηκών καυσίμων αποτελούν πλέον μέρος μιας ευρύτερης ρωσικής τακτικής «ενεργειακής φθοράς» που στοχεύει στην κάμψη του ηθικού.

Παράλληλα, η Ουκρανία απαντά με επιθέσεις drones μεγάλης εμβέλειας σε ρωσικά διυλιστήρια και εγκαταστάσεις φυσικού αερίου, με στόχο να πλήξει τα έσοδα που χρηματοδοτούν τη ρωσική πολεμική μηχανή. Στη Βολγκογκράντ, εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από το μέτωπο, καταγράφηκαν πρόσφατα διακοπές ρεύματος ύστερα από ουκρανική επίθεση με drones.

Η διπλωματία σε αδιέξοδο

Την ίδια στιγμή, οι διπλωματικές πρωτοβουλίες για τερματισμό της σύγκρουσης φαίνονται να έχουν παγώσει. Οι προσπάθειες του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να διαμεσολαβήσει μεταξύ Μόσχας και Κιέβου δεν έχουν αποδώσει, καθώς καμία πλευρά δεν δείχνει διατεθειμένη να υποχωρήσει.

Η Ουάσινγκτον διατηρεί μια αμφίσημη στάση: επιμένει στην ανάγκη ειρήνευσης, αλλά παράλληλα συνεχίζει τη στρατιωτική στήριξη προς το Κίεβο. Από την πλευρά της, η Μόσχα θεωρεί πως έχει πλέον το πλεονέκτημα και δεν προτίθεται να σταματήσει πριν εξασφαλίσει πλήρη έλεγχο του Ντονμπάς.

Το Ποκρόφσκ ως νέο Βουχλεντάρ

Η πιθανή πτώση του Ποκρόφσκ θα αποτελέσει τη σημαντικότερη ρωσική νίκη μετά την κατάληψη του Βουχλεντάρ τον Οκτώβριο του 2024 και της Αβντιίφκα τον Φεβρουάριο του ίδιου έτους. Ο στρατηγικός χαρακτήρας της πόλης –ως κόμβου ανεφοδιασμού και επικοινωνίας για τις ουκρανικές δυνάμεις στο ανατολικό μέτωπο– καθιστά την απώλειά της καθοριστική.

Η κατάληψή της θα ανοίξει τον δρόμο για περαιτέρω ρωσική προέλαση προς τα δυτικά και θα δυσκολέψει την Ουκρανία να διατηρήσει ενιαίο μέτωπο στην περιφέρεια Ντονέτσκ. Για το Κίεβο, η απώλεια αυτή θα αποτελέσει όχι μόνο στρατιωτικό αλλά και πολιτικό πλήγμα, ειδικά σε μια περίοδο όπου η κόπωση του πολέμου αρχίζει να διαβρώνει την κοινωνική συνοχή.

Πόλεμος φθοράς χωρίς τέλος

Σύμφωνα με ανάλυση του Institute for the Study of War (ISW), η Ρωσία ελέγχει πλέον πλήρως ή μερικώς το 19,2% της ουκρανικής επικράτειας – ποσοστό που αυξάνεται αργά αλλά σταθερά. Από αυτό, το 7% (η Κριμαία και τμήματα του Ντονμπάς) βρισκόταν ήδη υπό ρωσικό έλεγχο πριν από την εισβολή του Φεβρουαρίου 2022.

Η πρόοδος είναι βραδεία, αλλά η Μόσχα φαίνεται να ποντάρει ακριβώς σε αυτή τη «στρατηγική φθοράς». Κάθε μέτρο εδάφους κερδίζεται με μεγάλο κόστος, αλλά και με βεβαιότητα ότι ο αντίπαλος έχει λιγότερα μέσα να ανταποδώσει.

Ο πόλεμος που μεταμορφώνει την Ευρώπη

Πέρα από τα στρατιωτικά δεδομένα, η μάχη του Ποκρόφσκ υπενθυμίζει ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία παραμένει η πιο αιματηρή σύγκρουση στην Ευρώπη μετά το 1945. Οι αριθμοί των απωλειών δεν δημοσιοποιούνται επίσημα, αλλά οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς και τραυματίες εκατέρωθεν.

Καθώς ο χειμώνας πλησιάζει, το μέτωπο παγώνει – κυριολεκτικά και μεταφορικά. Η μάχη για το Ποκρόφσκ ενδέχεται να κρίνει όχι μόνο το μέλλον της ανατολικής Ουκρανίας, αλλά και την ψυχολογία ενός ολόκληρου πολέμου που έχει μετατραπεί σε αγώνα αντοχής.

Κι ενώ η Ρωσία σφίγγει τον κλοιό, το Κίεβο βρίσκεται αντιμέτωπο με το πιο σκληρό ερώτημα από την έναρξη της εισβολής: πότε η αντίσταση παύει να είναι στρατηγική και μετατρέπεται σε αυτοκαταστροφική εμμονή;