Ο Οκτώβριος αποδείχθηκε μήνας-ορόσημο για τα πολύτιμα μέταλλα, με τον χρυσό, το ασήμι και την πλατίνα να καταγράφουν ιστορικά ρεκόρ στις τιμές τους. Η αβεβαιότητα στις αγορές, οι κινήσεις του προέδρου Τραμπ και η περιορισμένη προσφορά εκτόξευσαν τη ζήτηση και μετέτρεψαν τα μέταλλα σε βασικά επενδυτικά καταφύγια του 2025.
Τι συνέβη τον Οκτώβριο;
Ο Οκτώβριος κατέγραψε ιστορικά ρεκόρ στις τιμές των πολύτιμων μετάλλων, με τον χρυσό να αγγίζει τα 4.355 δολάρια ανά ουγκιά — το υψηλότερο επίπεδο όλων των εποχών. Αντίστοιχα, το ασήμι ξεπέρασε τα 54 δολάρια και η πλατίνα τα 1.722 δολάρια ανά ουγκιά. Εντυπωσιακές ήταν και οι ετήσιες αποδόσεις: 46% για τον χρυσό, 50% για το ασήμι και 60% για την πλατίνα. Τα τρία πολύτιμα μέταλλα κινήθηκαν σχεδόν παράλληλα, αποτυπώνοντας μια τάση βαθιάς αβεβαιότητας στις διεθνείς αγορές και μια έντονη στροφή των επενδυτών προς τα «ασφαλή καταφύγια».
Γιατί αυξήθηκαν τόσο οι τιμές;
Η εκρηκτική άνοδος αποδίδεται σε έναν συνδυασμό οικονομικών και γεωπολιτικών παραγόντων. Ο βασικός κοινός παρονομαστής είναι η αυξημένη αβεβαιότητα: οι νέοι δασμοί που επέβαλε ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, και οι παρεμβάσεις του στην ανεξαρτησία της Federal Reserve δημιούργησαν συνθήκες ανασφάλειας για τις αγορές. Όταν τα επιτόκια και οι νομισματικές πολιτικές γίνονται ασταθείς, ο χρυσός και τα υπόλοιπα πολύτιμα μέταλλα παραδοσιακά λειτουργούν ως ασφαλές αποθετήριο αξίας.
Παράλληλα, η προσφορά των πολύτιμων μετάλλων είναι εξαιρετικά δύσκολο να αυξηθεί, λόγω φυσικών περιορισμών στην εξόρυξη. Έτσι, ακόμη και μια σχετικά μικρή αύξηση της ζήτησης μεταφράζεται σε δυσανάλογα μεγάλες αυξήσεις τιμών.
Πώς κινήθηκε η ζήτηση για χρυσό;
Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Συμβούλιο Χρυσού, η συνολική ζήτηση στο τρίτο τρίμηνο του 2025 αυξήθηκε κατά 3% και έφτασε τους 1.313 τόνους, καταγράφοντας ιστορικό ρεκόρ. Σε αξία, η αύξηση ήταν εντυπωσιακή — 44% — λόγω της εκτίναξης των τιμών. Στη διάρκεια του τριμήνου, ο χρυσός σημείωσε 13 νέα ρεκόρ.
Οι αγορές ιδιωτών υπήρξαν ο κύριος μοχλός αυτής της ανόδου. Οι αγορές ράβδων και νομισμάτων αυξήθηκαν κατά 17% στους 316 τόνους, ενώ οι επενδύσεις μέσω χρηματιστηριακών αμοιβαίων κεφαλαίων χρυσού (ETFs) υπερδιπλασιάστηκαν (+134%), φτάνοντας τους 222 τόνους. Παράλληλα, οι κεντρικές τράπεζες συνέχισαν να ενισχύουν τα αποθέματά τους, αγοράζοντας 220 τόνους — αύξηση 10% σε σχέση με πέρυσι.
Ποιοι επηρεάστηκαν αρνητικά;
Η εκτόξευση των τιμών περιόρισε τη ζήτηση για χρυσά κοσμήματα, η οποία μειώθηκε σχεδόν 20%, στους 371 τόνους. Ωστόσο, η συνολική αξία των κοσμημάτων αυξήθηκε κατά 13%, λόγω των υψηλών τιμών του μετάλλου. Η βιομηχανική χρήση του χρυσού παρέμεινε μικρή — περίπου 82 τόνοι — αλλά σταθερή. Παρά τη μικρή διόρθωση στα τέλη Οκτωβρίου, η τιμή εξακολουθεί να κινείται γύρω από τα 4.000 δολάρια ανά ουγκιά.
Γιατί το ασήμι ξεπέρασε κάθε προσδοκία;
Το ασήμι συνδυάζει επενδυτική και βιομηχανική αξία. Η αυξημένη ζήτηση για τεχνολογίες πράσινης ενέργειας — όπως τα ηλιακά πάνελ — αλλά και για προϊόντα υψηλής τεχνολογίας (κινητά, data centers) ενίσχυσε κατακόρυφα τη βιομηχανική του κατανάλωση. Παράλληλα, οι επενδυτές τοποθετήθηκαν επιθετικά στο ασήμι, αξιοποιώντας την προσδοκία ότι η ενεργειακή μετάβαση θα αυξήσει διαχρονικά τη ζήτησή του.
Η παραγωγή, ωστόσο, παρέμεινε στάσιμη την τελευταία πενταετία, δημιουργώντας έλλειμμα προσφοράς που ενίσχυσε περαιτέρω τις τιμές. Η πρόσφατη διόρθωση δεν άλλαξε τη μεγάλη εικόνα: το ασήμι παραμένει πάνω από τα 49 δολάρια ανά ουγκιά — το υψηλότερο επίπεδο εδώ και δεκαετίες.
Τι εξηγεί την εκτόξευση της πλατίνας;
Η πλατίνα, αν και το πιο σπάνιο από τα τρία μέταλλα, βρίσκεται στο επίκεντρο λόγω της χρήσης της στην αυτοκινητοβιομηχανία και στα συστήματα καθαρισμού καυσαερίων, αλλά και ως αντικείμενο επενδυτικού ενδιαφέροντος. Η σταθερή βιομηχανική ζήτηση, σε συνδυασμό με την αναζήτηση ασφαλών επενδύσεων, ώθησε την τιμή της στα 1.722 δολάρια ανά ουγκιά, παρά τις ήπιες διορθώσεις που καταγράφηκαν πρόσφατα.
Τι δείχνει η συνολική εικόνα;
Η πορεία των πολύτιμων μετάλλων επιβεβαιώνει ότι η παγκόσμια οικονομία εισήλθε ξανά σε φάση έντονης ανασφάλειας. Οι αγορές αντιδρούν με τρόπο προβλέψιμο: όταν τα νομίσματα αποδυναμώνονται και η γεωπολιτική αβεβαιότητα αυξάνεται, τα μέταλλα λάμπουν. Και, όπως όλα δείχνουν, η λάμψη αυτή δεν πρόκειται να θαμπώσει σύντομα.