Στην Γκίζα, ανάμεσα σε 80 ηγέτες, ο Έλληνας πρωθυπουργός σε μια τελετή με έντονο πολιτιστικό και διπλωματικό συμβολισμό
Ένα μουσείο–σύμβολο 5.000 ετών ιστορία
ςΣτα εγκαίνια του Μεγάλου Αιγυπτιακού Μουσείου (Grand Egyptian Museum – GEM) στην Γκίζα της Αιγύπτου παρευρίσκεται σήμερα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, κατόπιν πρόσκλησης του προέδρου της χώρας, Αμπντέλ Φατάχ Ελ Σίσι. Η επίσημη τελετή θα πραγματοποιηθεί στις 19:00, παρουσία περίπου 80 αρχηγών κρατών και ηγετών από όλο τον κόσμο, σε ένα γεγονός που η αιγυπτιακή κυβέρνηση χαρακτηρίζει «το μεγαλύτερο πολιτιστικό άνοιγμα του 21ου αιώνα».
Η παρουσία του Έλληνα πρωθυπουργού εντάσσεται όχι μόνο στο διπλωματικό πλαίσιο των ελληνοαιγυπτιακών σχέσεων, που τα τελευταία χρόνια έχουν ενισχυθεί σε στρατηγικό επίπεδο, αλλά και σε μια ευρύτερη πολιτιστική σύνδεση των δύο χωρών, οι οποίες μοιράζονται μακραίωνους δεσμούς από την εποχή της ελληνιστικής Αλεξάνδρειας.
«Φαραωνικό» έργο τριών δεκαετιών
Το Μεγάλο Αιγυπτιακό Μουσείο, που καταλαμβάνει έκταση 47.000 τετραγωνικών μέτρων, αποτελεί το μεγαλύτερο αρχαιολογικό μουσείο του κόσμου αφιερωμένο σε έναν μόνο πολιτισμό. Η ιδέα για τη δημιουργία του γεννήθηκε το 1992, ωστόσο οι εργασίες πήραν δεκαετίες να ολοκληρωθούν λόγω καθυστερήσεων, αναβολών και χρηματοδοτικών δυσκολιών.
Το αποτέλεσμα, όμως, δικαιώνει το όραμα. Το μουσείο στεγάζει περισσότερα από 100.000 εκθέματα, πολλά από τα οποία εκτίθενται για πρώτη φορά, συμπεριλαμβανομένου ολόκληρου του θησαυρού του Τουταγχαμών. Οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να «μπουν σε μια χρονοκάψουλα» που καλύπτει πέντε χιλιετίες αιγυπτιακού πολιτισμού, από την προδυναστική περίοδο έως τη ρωμαϊκή εποχή.
Η ξενάγηση του πρωθυπουργού και οι συμβολισμοί
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται να πραγματοποιήσει ξενάγηση στους χώρους του μουσείου πριν από την έναρξη της τελετής των εγκαινίων. Σύμφωνα με πληροφορίες, η ελληνική αντιπροσωπεία θα περιηγηθεί στις μόνιμες εκθέσεις που αναδεικνύουν τη διαχρονική σχέση της αρχαίας Αιγύπτου με τη Μεσόγειο και τον ελληνικό κόσμο, μέσα από εμπορικά, καλλιτεχνικά και επιστημονικά δίκτυα ανταλλαγών.
Το μουσείο, σχεδιασμένο από Ιρλανδούς αρχιτέκτονες, συνδυάζει υπερσύγχρονες τεχνολογίες με την επιβλητικότητα της αιγυπτιακής αρχιτεκτονικής. Δεσπόζει σε μικρή απόσταση από τις Πυραμίδες της Γκίζας, δημιουργώντας έναν ενιαίο αρχαιολογικό και πολιτιστικό χώρο που φιλοδοξεί να γίνει παγκόσμιο σημείο αναφοράς.
Η διπλωματική διάσταση
Η συμμετοχή του Έλληνα πρωθυπουργού στην τελετή δεν έχει μόνο πολιτιστικό χαρακτήρα. Οι σχέσεις Αθήνας–Καΐρου βρίσκονται σε τροχιά στενής συνεργασίας τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα σε θέματα ενέργειας, άμυνας και θαλάσσιας ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η Ελλάδα και η Αίγυπτος έχουν υπογράψει σειρά συμφωνιών, μεταξύ των οποίων η οριοθέτηση Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) το 2020, καθώς και συνεργασίες στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της ηλεκτρικής διασύνδεσης. Το ενδεχόμενο μιας κατ’ ιδίαν συνάντησης Μητσοτάκη–Σίσι στο περιθώριο των εγκαινίων δεν έχει ακόμη επιβεβαιωθεί, ωστόσο θεωρείται πιθανό, καθώς οι δύο ηγέτες διατηρούν τακτική επικοινωνία και κοινό ενδιαφέρον για τη σταθερότητα της περιοχής.
Το μουσείο ως γέφυρα πολιτισμών
Το GEM δεν είναι απλώς ένα νέο μουσείο. Αντιπροσωπεύει το όραμα της Αιγύπτου να συνδέσει το αρχαίο της μεγαλείο με τη σύγχρονη ταυτότητα και να προσελκύσει εκατομμύρια επισκέπτες ετησίως. Παράλληλα, λειτουργεί ως πλατφόρμα διαλόγου ανάμεσα στους πολιτισμούς της Μεσογείου, έναν ρόλο στον οποίο η Ελλάδα έχει διαχρονικά καθοριστική θέση.
Η επίσημη λειτουργία του, με τη συμμετοχή δεκάδων αρχηγών κρατών, επιβεβαιώνει ότι η πολιτιστική διπλωματία μπορεί να αποτελέσει εργαλείο ήπιας ισχύος — τόσο για την Αίγυπτο όσο και για τους εταίρους της, όπως η Ελλάδα, που επιχειρούν να ενισχύσουν τον ρόλο τους σε ένα περιβάλλον γεωπολιτικών ανακατατάξεων.
Ένα «παράθυρο» στο παρελθόν και το μέλλον
Καθώς ο Κυριάκος Μητσοτάκης περιηγείται απόψε στη «χρονοκάψουλα» της αιγυπτιακής ιστορίας, το βλέμμα του δεν θα είναι στραμμένο μόνο προς το παρελθόν. Η τελετή των εγκαινίων του GEM, πέρα από την πολιτιστική της διάσταση, αποτελεί υπενθύμιση ότι η πολιτική και η ιστορία, όταν συναντώνται σε τόπους μνήμης και συμβολισμού, μπορούν να ανοίξουν νέους δρόμους συνεργασίας — για την Ελλάδα, την Αίγυπτο και ολόκληρη τη Μεσόγειο.