Οι Ολλανδοί πολίτες προσέρχονται σήμερα στις κάλπες για να εκλέξουν νέα Βουλή, στις τρίτες βουλευτικές εκλογές μέσα σε λιγότερο από πέντε χρόνια. Η διαδικασία διεξάγεται σε μια περίοδο πολιτικής αστάθειας, μετά την πτώση της δεξιάς κυβέρνησης συνασπισμού του Ντικ Σχοφ τον περασμένο Ιούνιο.
Η κυβέρνηση ανατράπηκε από τον ακροδεξιό ηγέτη Γκερτ Βίλντερς, του «Κόμματος για την Ελευθερία» (PVV), που αποχώρησε λόγω έντονων διαφωνιών για τη μεταναστευτική πολιτική.
Ο Βίλντερς είχε επικρατήσει με ευρεία διαφορά στις εκλογές του Νοεμβρίου 2023, αλλά δεν κατάφερε να σχηματίσει κυβέρνηση ούτε να αναλάβει την πρωθυπουργία, οδηγώντας τη χώρα εκ νέου σε εκλογές. Η κυβέρνηση Σχοφ, που προέκυψε ως υπηρεσιακή λύση, δεν κατάφερε να υλοποιήσει σημαντικές πολιτικές μεταρρυθμίσεις και κατέρρευσε μέσα σε έναν χρόνο.
Η διαδικασία της ψηφοφορίας
Η εκλογική αναμέτρηση αφορά την ανάδειξη των 150 μελών της κάτω βουλής. Τα εκλογικά κέντρα άνοιξαν στις 08:30 ώρα Ελλάδας (σε ορισμένες περιοχές μία ώρα νωρίτερα) και θα κλείσουν στις 22:00, οπότε αναμένεται το πρώτο exit poll. Η καταμέτρηση των ψήφων γίνεται χειροκίνητα, με τα πρώτα αποτελέσματα να αναμένονται κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Για να κερδίσει ένα κόμμα έδρα στη Βουλή απαιτούνται περίπου 70.000 ψήφοι. Στις προηγούμενες εκλογές, το 2023, στη Βουλή εισήλθαν 15 κόμματα, ενώ αυτή τη φορά διεκδικούν έδρες συνολικά 27 πολιτικοί σχηματισμοί.
Ο Γκερτ Βίλντερς μπροστά, αλλά με μικρό προβάδισμα
Το ακροδεξιό PVV του Βίλντερς διατηρεί προβάδισμα στις δημοσκοπήσεις, αν και αυτό έχει μειωθεί αισθητά την τελευταία εβδομάδα. Οι προβλέψεις τοποθετούν το κόμμα μεταξύ 25 και 29 εδρών, έναντι 37 το 2023.
Ακολουθούν το αριστερό GroenLinks/PvdA (Πράσινη Αριστερά – Εργατικό Κόμμα) και το κεντροαριστερό D66 (Δημοκράτες 66) με περίπου 25 έδρες, ενώ οι Χριστιανοδημοκράτες (CDA) αναμένεται να κερδίσουν 19. Το κεντροδεξιό VVD, που κυριάρχησε επί χρόνια υπό την ηγεσία του Μαρκ Ρούτε —νυν επικεφαλής του ΝΑΤΟ— προβλέπεται να περιοριστεί σε περίπου 15 έδρες, από 24 που είχε λάβει στις προηγούμενες εκλογές.
Η αναποφασιστικότητα παραμένει καθοριστικός παράγοντας, καθώς πάνω από το ένα τρίτο των ψηφοφόρων δήλωναν έως την παραμονή των εκλογών ότι δεν έχουν αποφασίσει ποιο κόμμα θα στηρίξουν.
Ο δύσκολος δρόμος προς τον σχηματισμό κυβέρνησης
Η Ολλανδία κυβερνάται παραδοσιακά από πολυκομματικούς συνασπισμούς, καθώς κανένα κόμμα δεν εξασφαλίζει αυτοδυναμία. Αυτή τη φορά, ο σχηματισμός κυβέρνησης προβλέπεται ιδιαίτερα περίπλοκος, καθώς τα περισσότερα μεγάλα κόμματα έχουν αποκλείσει εκ των προτέρων συνεργασίες μεταξύ τους.
Ο Βίλντερς, παρότι διατηρεί σημαντική εκλογική βάση, δύσκολα θα μπορέσει να σχηματίσει πλειοψηφία, καθώς τόσο το CDA όσο και το VVD και το GroenLinks/PvdA έχουν ήδη αποκλείσει τη συνεργασία μαζί του. Χωρίς το CDA, το PVV δεν έχει αριθμητικά τις ψήφους που χρειάζεται για να κυβερνήσει, αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο να ηγηθεί άλλος σχηματισμός ή να σχηματιστεί κυβέρνηση χωρίς τη συμμετοχή του.
Μακρά πορεία διαπραγματεύσεων μπροστά
Δεν υπάρχει θεσμοθετημένη προθεσμία για τον σχηματισμό κυβέρνησης στην Ολλανδία, γεγονός που συχνά οδηγεί σε πολύμηνες διαπραγματεύσεις. Οι τελευταίοι τρεις κυβερνητικοί συνασπισμοί χρειάστηκαν πάνω από επτά μήνες για να σχηματιστούν, ενώ η τελευταία κυβέρνηση του Μαρκ Ρούτε το 2021 κατέρριψε ρεκόρ, σχηματιζόμενη έπειτα από 299 ημέρες.
Το αν η χώρα θα αποφύγει αυτή τη φορά έναν νέο κύκλο πολιτικού αδιεξόδου θα εξαρτηθεί από το πόσο πρόθυμα θα αποδειχθούν τα κόμματα να υπερβούν τις ιδεολογικές τους διαφορές για να διασφαλίσουν κυβερνητική σταθερότητα. Μέχρι τότε, η Ολλανδία εισέρχεται ξανά σε μια περίοδο παρατεταμένων διαβουλεύσεων και αβέβαιης πολιτικής κατεύθυνσης.
- Θεόδωρος Ν. Τσέκος / Κεντροαριστερά: Ο δρόμος για μια ενότητα που θα διαρκέσει και για πολιτικές μεγάλων διαρθρωτικών αλλαγών
- Σι Τζινπίνγκ και Τραμπ συναντώνται στο Μπουσάν εν μέσω νέου κύκλου εντάσεων
- Σούπερ προσφορές* για τη Euroleague από το Pamestoixima.gr
- Μητσοτάκης με κορωνοϊό – Εξ αποστάσεως το υπουργικό συμβούλιο
- Η Ολλανδία στις κάλπες για τρίτη φορά σε πέντε χρόνια