Κάτω από τον πυθμένα του Κορινθιακού Κόλπου, οι επιστήμονες ανακάλυψαν ένα υδάτινο σύστημα που παραμένει «ζωντανό» εδώ και 800.000 χρόνια. Πρόκειται για νερό χαμηλής αλατότητας, αποθηκευμένο βαθιά μέσα στα ιζήματα, ένα σιωπηλό απομεινάρι παλαιών παγετωδών εποχών.
Η ανακάλυψη αυτή, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Hydrogeology Journal της Διεθνούς Ένωσης Υδρογεωλόγων, φωτίζει ένα άγνωστο κεφάλαιο της γεωλογικής και υδρολογικής ιστορίας της Μεσογείου.
Ο Κορινθιακός ως φυσικό εργαστήριο
Η διεθνής ερευνητική ομάδα, αποτελούμενη από επιστήμονες πανεπιστημίων και ερευνητικών κέντρων της Μάλτας και της Ιταλίας, επέλεξε τον Κορινθιακό Κόλπο ως επίκεντρο της μελέτης. Με μήκος 115 χιλιομέτρων και μέγιστο πλάτος 25, ο κόλπος είναι μία από τις πιο γεωλογικά ενεργές λεκάνες της Μεσογείου. «Η περιοχή είναι ιδανικό φυσικό εργαστήριο για να κατανοήσουμε πώς σχηματίζονται και διατηρούνται τα παράκτια υπόγεια ύδατα χαμηλής αλατότητας», εξηγεί η επικεφαλής της έρευνας, δρ. Σενάι Χοροζάλ.
Το αποτύπωμα των παγετώνων
Οι επιστήμονες εντόπισαν παράκτια νερά χαμηλής αλατότητας σε βάθη από 20 έως 700 μέτρα κάτω από τον θαλάσσιο πυθμένα. Υπολογίζεται ότι τα πλευρικά στρώματα ιζημάτων μπορούν να περιέχουν έως και 250 κυβικά χιλιόμετρα υπόγειου νερού. Σύμφωνα με τα ευρήματα, κατά τις παγετώδεις περιόδους η στάθμη της θάλασσας μειώθηκε δραματικά, επιτρέποντας στο νερό της βροχής και των ποταμών να διεισδύσει στα ιζήματα. Μέρος αυτού του γλυκού νερού παγιδεύτηκε και διατηρήθηκε μέχρι σήμερα, προστατευμένο από στρώματα χαμηλής διαπερατότητας.
Η τεχνολογία πίσω από την ανακάλυψη
Η ομάδα χρησιμοποίησε συνδυαστικά σεισμικά δεδομένα υψηλής ανάλυσης, πυρήνες γεωτρήσεων από διεθνή προγράμματα όπως η Αποστολή 381 του International Ocean Discovery Program (IODP), όπου συμμετείχε και το Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών, καθώς και προχωρημένα υδρογεωλογικά μοντέλα. Με αυτόν τον τρόπο, χαρτογράφησαν όχι μόνο τη θέση των υπόγειων υδάτων αλλά και την εξέλιξη της αλατότητάς τους στο πέρασμα των αιώνων. Οι υπολογιστικές προσομοιώσεις επιβεβαίωσαν ότι οι μεγαλύτερες ποσότητες νερού αποθηκεύτηκαν κατά τις περιόδους χαμηλής θαλάσσιας στάθμης, όταν μεγάλες εκτάσεις της υφαλοκρηπίδας είχαν αποκαλυφθεί.
Ένα αποθεματικό νερού από το παρελθόν
Αν και το νερό αυτό δεν είναι απολύτως «παρθένο» από την εποχή των παγετώνων, έχει παραμείνει σε συνθήκες χαμηλής αλατότητας επί εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια, αναμειγνυόμενο σταδιακά με το θαλασσινό νερό καθώς η στάθμη ανέβαινε και έπεφτε. Το εύρημα επιβεβαιώνει ότι η φύση διαθέτει μηχανισμούς αποθήκευσης νερού σε βάθος χρόνου και αποτελεί πηγή πολύτιμων δεδομένων για το πώς λειτουργούν τα υπόγεια υδροφόρα συστήματα σε παράκτια περιβάλλοντα.
Η σημασία για το μέλλον και η προειδοποίηση των ειδικών
Η Ελλάδα, όπως και άλλες μεσογειακές χώρες, βρίσκεται αντιμέτωπη με αυξανόμενη πίεση στους υδάτινους πόρους εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής. Η κατανόηση του πού υπάρχουν τέτοια αποθέματα και πώς προστατεύονται από τις γεωλογικές δομές μπορεί να αποδειχθεί κρίσιμη για τη διαχείριση του νερού στο μέλλον. Ωστόσο, η δρ. Χοροζάλ προειδοποιεί: «Η οποιαδήποτε αξιοποίηση τέτοιων συστημάτων πρέπει να γίνει με εξαιρετική προσοχή. Τα παράκτια υπόγεια ύδατα είναι περιβαλλοντικά ευαίσθητα και η διατάραξή τους μπορεί να έχει απρόβλεπτες συνέπειες».
Ένα παράθυρο στο παρελθόν – μια υπόσχεση για το μέλλον
Το υδάτινο σύστημα κάτω από τον Κορινθιακό δεν είναι μόνο ένα εντυπωσιακό γεωλογικό φαινόμενο· είναι και μια υπενθύμιση ότι η ιστορία της Γης συνεχίζει να «αναπνέει» κάτω από την επιφάνεια. Σε μια εποχή όπου η ανθρωπότητα αναζητά νέες πηγές νερού, η ανακάλυψη αυτή δεν προσφέρει μόνο γνώση αλλά και ελπίδα – υπό τον όρο ότι θα τη διαχειριστούμε με τη σοφία που απαιτεί ένα εύρημα 800.000 ετών.
- Παραίτηση του αντιπροέδρου του ΟΠΕΚΕΠΕ εν μέσω αποκαλύψεων και προφυλακίσεων για το σκάνδαλο των παράνομων επιδοτήσεων
- Το αρχαίο υδάτινο μυστικό του Κορινθιακού: Νερό 800.000 ετών κάτω από τον βυθό
- Κυκλοφοριακές ρυθμίσεις σε Αθήνα και Πειραιά για τον εορτασμό της 28ης Οκτωβρίου
- Πέθανε ο Λάμπης Νικολάου: Ο αρχιτέκτονας του σύγχρονου Ολυμπιακού Κινήματος στην Ελλάδα
- Πεκίνο: «Αναδύεται ένας πολυπολικός κόσμος» – Κάλεσμα για τερματισμό των εμπορικών πολέμων