NewsEdit Η τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) δεν αποτελεί πλέον ένα αφηρημένο τεχνολογικό όραμα αλλά μια πραγματικότητα που αγγίζει την καθημερινότητα δισεκατομμυρίων ανθρώπων. Σύμφωνα με την πρόσφατη παγκόσμια έρευνα της Focus Bari σε συνεργασία με το διεθνές δίκτυο IRIS (International Research Institutes), περισσότεροι από οκτώ στους δέκα πολίτες στον κόσμο δηλώνουν ότι έχουν ακούσει για την τεχνητή νοημοσύνη και τις εφαρμογές της.
Η Ελλάδα, όπως προκύπτει, συμβαδίζει πλήρως με τον παγκόσμιο μέσο όρο, γεγονός που δείχνει ότι η δημόσια συζήτηση γύρω από την ΤΝ έχει περάσει από τα ερευνητικά εργαστήρια στα σπίτια, στα σχολεία και στα γραφεία.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε 21 χώρες, καταγράφοντας όχι μόνο τη γνώση και τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης, αλλά και τις προσδοκίες, τις ανησυχίες και τις στάσεις των πολιτών απέναντι στην τεχνολογία που υπόσχεται να μεταμορφώσει την οικονομία, την εργασία και τον τρόπο ζωής μας. Οι τρεις βασικοί άξονες που εξετάστηκαν ήταν η ενημέρωση και εξοικείωση με την ΤΝ, η χρήση της στην καθημερινότητα και οι προσδοκίες για το μέλλον.
Ευρεία αναγνωρισιμότητα, αλλά περιορισμένη κατανόηση
Η τεχνητή νοημοσύνη είναι πλέον σχεδόν καθολικά γνωστή: πάνω από 80% του παγκόσμιου πληθυσμού έχει έστω ακούσει τον όρο. Ωστόσο, η πραγματική κατανόηση του τι σημαίνει ΤΝ και πώς λειτουργεί, παραμένει ρηχή. Μόλις ένας στους τρεις παγκοσμίως δηλώνει ότι γνωρίζει ουσιαστικά το αντικείμενο. Η Ελλάδα δεν αποτελεί εξαίρεση – οι πολίτες έχουν ακούσει, αλλά λίγοι αισθάνονται ότι κατανοούν σε βάθος τη λειτουργία των αλγορίθμων, της μηχανικής μάθησης ή των «έξυπνων» συστημάτων που ήδη διαμορφώνουν το ψηφιακό περιβάλλον.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι οι χώρες της Αφρικής, όπως η Κένυα και η Νιγηρία, καταγράφουν υψηλότερα επίπεδα κατανόησης, ίσως επειδή η ΤΝ εκεί συνδέεται άμεσα με εφαρμογές στην υγεία, την εκπαίδευση ή τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες. Αντίθετα, χώρες με υψηλή τεχνολογική ανάπτυξη, όπως η Ιαπωνία ή η Ισπανία, εμφανίζονται πιο επιφυλακτικές, δείχνοντας ότι η τεχνολογική ωριμότητα δεν συνεπάγεται αυτόματα και κοινωνική κατανόηση.
Η ΤΝ μπαίνει στα σπίτια μας – πιο αργά στα γραφεία
Περίπου οι μισοί πολίτες παγκοσμίως δηλώνουν ότι χρησιμοποιούν ήδη εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης στην καθημερινότητά τους, από βοηθούς φωνής και πλατφόρμες ψυχαγωγίας μέχρι εφαρμογές υγείας και μεταφραστικά εργαλεία. Ωστόσο, μόνο ένας στους τρεις αξιοποιεί την ΤΝ στο επαγγελματικό του περιβάλλον. Στην Ελλάδα, τα ποσοστά είναι παρόμοια: 42% για προσωπική χρήση και 22% για επαγγελματική, γεγονός που δείχνει ότι η τεχνητή νοημοσύνη εξακολουθεί να αντιμετωπίζεται ως «βοηθητικό εργαλείο» και όχι ως στρατηγικό πλεονέκτημα.
Το χάσμα αυτό δεν είναι μόνο τεχνολογικό αλλά και ψυχολογικό. Πολλοί εργαζόμενοι και εργοδότες εξακολουθούν να βλέπουν την ΤΝ είτε ως απειλή για τις θέσεις εργασίας είτε ως πολύπλοκη τεχνολογία που απαιτεί εξειδικευμένες γνώσεις. Παράλληλα, η έλλειψη θεσμικού πλαισίου και πολιτικών κατάρτισης εντείνει τον δισταγμό απέναντι στην υιοθέτηση τέτοιων εργαλείων.
Θετική στάση, αλλά με επιφυλάξεις
Σε παγκόσμιο επίπεδο, σχεδόν οι μισοί ερωτηθέντες (44%) θεωρούν ότι η τεχνητή νοημοσύνη έχει περισσότερα πλεονεκτήματα παρά μειονεκτήματα. Η Ισπανία εμφανίζεται ως η χώρα με την πιο θετική στάση, ενώ πιο επιφυλακτικές είναι η Αυστρία, η Γαλλία και η Ελβετία. Οι Έλληνες τοποθετούνται κάπου στη μέση: βλέπουν την ΤΝ θετικά, αναγνωρίζουν τις ευκαιρίες που ανοίγει, ιδίως στον χώρο της εκπαίδευσης, της υγείας και της εργασίας, αλλά αντιμετωπίζουν την τεχνολογία με ρεαλισμό και προσοχή.
Η στάση αυτή αντικατοπτρίζεται ιδιαίτερα στους γονείς, που βλέπουν την τεχνητή νοημοσύνη ως πιθανό πεδίο επαγγελματικής εξέλιξης για τα παιδιά τους, χωρίς όμως να την αποδέχονται άκριτα. Το κοινωνικό αυτό ισοζύγιο ανάμεσα στην αισιοδοξία και τη δυσπιστία αποτυπώνει τον ελληνικό «ρεαλισμό» απέναντι σε μια τεχνολογική επανάσταση που αλλάζει ραγδαία τα δεδομένα.
Οι τρεις όψεις της ελληνικής κοινωνίας απέναντι στην ΤΝ
Η Focus Bari εντοπίζει τρεις διακριτές ομάδες στην ελληνική κοινωνία ως προς τη στάση τους απέναντι στην τεχνητή νοημοσύνη. Οι «θετικοί» αποτελούν τη μερίδα που αγκαλιάζει την καινοτομία και βλέπει την ΤΝ ως εργαλείο προόδου. Οι «επιφυλακτικοί» είναι θετικοί υπό προϋποθέσεις – ενδιαφέρονται, δοκιμάζουν, αλλά παρακολουθούν τις εξελίξεις με προσοχή, αναμένοντας μεγαλύτερη διαφάνεια και ηθικά όρια. Τέλος, υπάρχει και μια μικρότερη, αλλά σταθερή ομάδα «αρνητικών», που εκφράζουν ανησυχία για τις κοινωνικές και εργασιακές επιπτώσεις, την παρακολούθηση και την απώλεια του ανθρώπινου παράγοντα.
Η σύνθεση αυτή δεν διαφέρει σημαντικά από άλλες χώρες. Σε όλες τις κοινωνίες, η τεχνητή νοημοσύνη λειτουργεί ως καθρέφτης των φόβων και των προσδοκιών του μέσου πολίτη. Η ταχύτητα με την οποία η ΤΝ εισέρχεται στη ζωή μας δημιουργεί ανασφάλεια, αλλά και ελπίδα για έναν κόσμο πιο αποδοτικό, πιο έξυπνο και –ίσως– πιο δίκαιο.
Από τη γνώση στην κατανόηση και από την κατανόηση στη συμμετοχή
Το μεγάλο στοίχημα, όπως αναδεικνύει η έρευνα, δεν είναι πλέον η ενημέρωση, αλλά η ουσιαστική κατανόηση. Οι πολίτες καλούνται να περάσουν από το στάδιο της απλής εξοικείωσης στην ενεργή συμμετοχή – να μάθουν πώς λειτουργούν τα συστήματα ΤΝ, ποιος τα ελέγχει και πώς επηρεάζουν τη δημοκρατία, την εργασία και την ιδιωτικότητα.
Η Ελλάδα, με τη δυναμική κοινότητα νέων επιστημόνων, startups και ερευνητικών ιδρυμάτων, βρίσκεται σε κομβικό σημείο. Η ταύτιση με τον παγκόσμιο μέσο όρο δείχνει ότι η χώρα δεν μένει πίσω, αλλά χρειάζεται συντονισμένη στρατηγική για να αξιοποιήσει τις ευκαιρίες της τεχνητής νοημοσύνης ως αναπτυξιακού μοχλού. Πολιτεία, πανεπιστήμια και επιχειρήσεις οφείλουν να συνεργαστούν για να γεφυρώσουν το χάσμα ανάμεσα στη θεωρητική γνώση και την πρακτική εφαρμογή.
Η ΤΝ ως καθρέφτης του μέλλοντος
Η τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι ούτε απειλή ούτε πανάκεια – είναι ένας καθρέφτης που αντανακλά τις αξίες, τους φόβους και τις προτεραιότητές μας. Όπως δείχνει η έρευνα της Focus Bari, ο κόσμος μαθαίνει γρήγορα, αλλά κατανοεί αργά. Η πραγματική πρόοδος δεν θα μετρηθεί από τον αριθμό των εφαρμογών που χρησιμοποιούμε, αλλά από το πόσο συνειδητά και ηθικά θα επιλέξουμε να τις εντάξουμε στη ζωή μας.
Η τεχνητή νοημοσύνη είναι, τελικά, τόσο έξυπνη όσο και οι κοινωνίες που τη διαμορφώνουν.
- Αριστείδης Ψαρρός: Το νέο αστέρι του ελληνικού ταεκβοντό λάμπει στο παγκόσμιο στερέωμα
- Η τεχνητή νοημοσύνη ως καθρέφτης της κοινωνίας – Πώς οι Έλληνες και ο κόσμος μαθαίνουν, δοκιμάζουν και αξιολογούν την ΤΝ
- Σύλληψη υπόπτων για την κλοπή στο Λούβρο
- Το Κρεμλίνο διαψεύδει ακύρωση της συνάντησης Πούτιν-Τραμπ: «Η προετοιμασία είναι περίπλοκη»
- Νέες προφυλακίσεις για το κύκλωμα των παράνομων επιδοτήσεων του ΟΠΕΚΕΠΕ