Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έθεσε με σαφήνεια την ανάγκη η Ευρώπη να αποκτήσει την ικανότητα να ενεργεί αυτόνομα, συντονισμένα και με πλήρη αμυντική θεώρηση «360 μοιρών» απέναντι στις σύγχρονες και μελλοντικές προκλήσεις.
Η θέση αυτή, όπως επισημαίνεται στο κείμενο των συμπερασμάτων, αποτελεί σταθερή επιδίωξη της ελληνικής πλευράς, κάτι που επανέλαβε και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, υπογραμμίζοντας ότι η ολοκληρωμένη αμυντική προσέγγιση της Ευρώπης συνιστά πάγια ελληνική θέση.
Κοινά έργα, ενίσχυση βιομηχανίας και μείωση εξαρτήσεων
Τα κράτη μέλη καλούνται να αναλάβουν πρωτοβουλίες για την υλοποίηση των προτεραιοτήτων που έχουν τεθεί από την ΕΕ, με βάση τον χάρτη πορείας για την αμυντική ετοιμότητα. Ο στόχος είναι η Ευρώπη να αναπτύξει πλήρες φάσμα δυνατοτήτων, σε συνέργεια με το ΝΑΤΟ, αξιοποιώντας τη στήριξη της Ευρωπαϊκής Αμυντικής Υπηρεσίας. Το Συμβούλιο ζητά τη σύσταση «συνασπισμών ικανοτήτων» έως το τέλος του 2025 και την εκκίνηση συγκεκριμένων έργων το πρώτο εξάμηνο του 2026, ώστε να μειωθούν οι στρατηγικές εξαρτήσεις και να καλυφθούν κρίσιμα βιομηχανικά κενά στον τομέα της άμυνας.
Αντιμετώπιση υβριδικών επιθέσεων και προστασία συνόρων
Οι ηγέτες της ΕΕ καταδικάζουν τις πρόσφατες παραβιάσεις του εναέριου χώρου κρατών μελών και επισημαίνουν τις αυξανόμενες υβριδικές επιθέσεις της Ρωσίας και της Λευκορωσίας. Στο πλαίσιο αυτό, υπογραμμίζεται η ανάγκη για στενή συνεργασία και ενίσχυση των αμυντικών δυνατοτήτων των κρατών μελών, δίνοντας έμφαση στην ανάπτυξη συστημάτων αντι-drone και αεροπορικής άμυνας. Παράλληλα, γίνεται αναφορά στη σημασία προστασίας όλων των ευρωπαϊκών συνόρων – χερσαίων, εναέριων και θαλάσσιων – και στην παροχή στήριξης στα κράτη μέλη της ανατολικής πτέρυγας.
Διαστημικοί πόροι και αγορά άμυνας
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί επίσης για επιτάχυνση της κοινής ανάπτυξης διαστημικών υποδομών και πόρων, που θεωρούνται κρίσιμοι για την άμυνα και την ασφάλεια της Ένωσης. Παράλληλα, τονίζει τη σημασία της εύρυθμης λειτουργίας και περαιτέρω ενοποίησης της ευρωπαϊκής αγοράς άμυνας, με διασυνοριακή πρόσβαση στις εφοδιαστικές αλυσίδες και ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του κλάδου.
Πολιτική εποπτεία και στενή συνεργασία με την Ουκρανία
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην ανάγκη πολιτικής εποπτείας και συντονισμού για την παρακολούθηση της προόδου των πρωτοβουλιών αυτών, με βάση ετήσια έκθεση για την αμυντική ετοιμότητα της Ευρώπης. Τέλος, το Συμβούλιο τονίζει τη σημασία της στενής συνεργασίας με την Ουκρανία και της σταδιακής ένταξής της στην ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία, ενισχύοντας την κοινή ευρωπαϊκή άμυνα σε μια εποχή αυξημένων γεωπολιτικών προκλήσεων.
Την ανάγκη να συνεχιστεί η πίεση για να υποχρεωθεί ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν να προσέλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για ειρηνευτικές συνομιλίες, υπογράμμισαν οι Ευρωπαίοι ηγέτες και ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, κατά τη διάρκεια της ανταλλαγής απόψεων που είχαν σήμερα το πρωί στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις Βρυξέλλες.
Σύμφωνα με αξιωματούχο της ΕΕ, ο Β. Ζελένσκι ενημέρωσε τους ηγέτες της ΕΕ για το τελευταίο κύμα ρωσικών επιθέσεων εναντίον πολιτικών στόχων και ενεργειακών υποδομών στην Ουκρανία, για την οικονομική κατάσταση της χώρας, για τις πιο επείγουσες ανάγκες των ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων και για την κατάσταση των πρόσφατων διεθνών προσπαθειών για την επίτευξη κατάπαυσης του πυρός. Οι ηγέτες της ΕΕ και ο Ζελένσκι συμφώνησαν ότι από την πλευρά της Ρωσίας δεν υπάρχει προθυμία να συμμετάσχει σε ουσιαστικές συνομιλίες για την επίτευξη ειρήνης και τον τερματισμό του πολέμου. Ως εκ τούτου συμφώνησαν ότι είναι απαραίτητο να συνεχιστεί η πίεση για να αναγκαστεί ο Πούτιν να προσέλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Σύμφωνα με τον ίδιο αξιωματούχο της ΕΕ, ο πρόεδρος Ζελένσκι ευχαρίστησε τους Ευρωπαίους ηγέτες για την πρόσφατη υιοθέτηση του 19ου πακέτου κυρώσεων και για τη διασφάλιση ότι η ΕΕ θα συνεχίσει να στέκεται στο πλευρό της Ουκρανίας μακροπρόθεσμα.
Μετά από την ανταλλαγή απόψεων με τον Ουκρανό πρόεδρο, οι Ευρωπαίοι ηγέτες συνέχισαν τη συζήτηση για την Ουκρανία, ιδίως σχετικά με τον καλύτερο τρόπο να καλυφθούν οι ανάγκες χρηματοδότησης της χώρας για τα επόμενα δύο χρόνια (2026-2027).