NewsEdit Το πολιτικό σκηνικό μετά την παραίτηση του Αλέξη Τσίπρα από τη Βουλή και τη δραματική υπόθεση των Τεμπών δείχνει να αναδιατάσσεται σε βάθος, με τους πολίτες να ζητούν λιγότερη τοξικότητα και περισσότερη σαφήνεια.
Η νέα δημοσκόπηση της Real Polls για το Protagon αποτυπώνει μια κοινωνία που μοιάζει εγκλωβισμένη ανάμεσα στην κόπωση από τη συνεχή πόλωση και στην απουσία ενός πειστικού εναλλακτικού δρόμου.
Η μέτρηση φέρνει τον Κυριάκο Μητσοτάκη να προηγείται μεν του Αλέξη Τσίπρα στο ερώτημα «ποιον θα προτιμούσατε για πρωθυπουργό», αλλά με διαφορά που δεν επιτρέπει εφησυχασμό: 31,1% έναντι 25,1%, ενώ ένα τεράστιο 42,8% απαντά «κανέναν από τους δύο». Πρόκειται για ένα εύρημα που σηματοδοτεί βαθιά κρίση εμπιστοσύνης στο πολιτικό προσωπικό, αλλά και πιθανό άνοιγμα του πολιτικού ανταγωνισμού σε νέες δυνάμεις.
Ούτε Μητσοτάκης ούτε Τσίπρας: η κοινωνία ζητά τρίτο δρόμο
Το σχεδόν 43% των πολιτών που απορρίπτουν και τους δύο βασικούς πρωταγωνιστές φανερώνει ότι η φθορά της εξουσίας, αλλά και η έλλειψη πειστικού αντιπολιτευτικού λόγου, έχουν δημιουργήσει ένα μεγάλο κενό εκπροσώπησης. Η επιλογή «κανένας από τους δύο» δεν εκφράζει μόνο απογοήτευση, αλλά και μια υπόγεια αναζήτηση πολιτικής ανανέωσης, σε ένα τοπίο όπου ο δικομματισμός δείχνει κουρασμένος και ο κατακερματισμός ενισχύεται.
Στο ίδιο πνεύμα κινείται και η απάντηση για το φημολογούμενο νέο κόμμα του Αλέξη Τσίπρα: το 65% δηλώνει ότι δεν είναι καθόλου πιθανό να το ψηφίσει. Μόνο ένα 20,6% (11,3% + 9,3%) εμφανίζεται «πολύ» ή «αρκετά» θετικό απέναντι σε μια τέτοια κίνηση. Η κοινωνία δείχνει να θεωρεί ότι ο πρώην πρωθυπουργός έχει ήδη «δοκιμαστεί», και ότι η πολιτική του παρουσία δεν μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης ανανέωσης.
Αντίστοιχα, στην ερώτηση για το ποιος είναι καταλληλότερος ανάμεσα σε Τσίπρα και Ανδρουλάκη, ο πρώτος προηγείται με 25,9% έναντι 20,4% — ένα οριακό προβάδισμα που δείχνει περισσότερο την αδυναμία του προέδρου του ΠΑΣΟΚ να κεφαλαιοποιήσει τη φθορά της κυβέρνησης, παρά δυναμική του πρώην πρωθυπουργού.
ΠΑΣΟΚ: το αίτημα για σαφήνεια και στρατηγική
Το ισχυρότερο μήνυμα της έρευνας αφορά ίσως το ΠΑΣΟΚ, καθώς το 81,2% των πολιτών ζητά να ξεκαθαρίσει τη στάση του στο συνέδριο για το τι θα πράξει «την επόμενη ημέρα». Οι πολίτες, δηλαδή, δεν θέλουν απλώς ένα κόμμα «μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ», αλλά απαιτούν πολιτικό προσανατολισμό και στρατηγικό σχέδιο.
Αυτό το αίτημα ενισχύεται από το δεύτερο σχετικό εύρημα: το 37,9% θεωρεί ότι, αν το ΠΑΣΟΚ δεν αναδειχθεί πρώτο κόμμα, πρέπει να κινηθεί προς ενοποίηση του κεντροαριστερού χώρου. Πρόκειται για σαφές μήνυμα ότι η κοινωνία βλέπει ως αναγκαία μια νέα πολιτική συμμαχία που θα υπερβεί τα κομματικά σύνορα και θα αποκαταστήσει τη συνοχή του προοδευτικού χώρου.
Οι ισορροπίες στην πρόθεση ψήφου: μικρό προβάδισμα, μεγάλη φθορά
Στην πρόθεση ψήφου, η Νέα Δημοκρατία παραμένει πρώτη με 27,7%, καταγράφοντας ωστόσο συνεχιζόμενη φθορά και στασιμότητα. Το ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ χάνει έδαφος με 8,6%, ενώ η Πλεύση Ελευθερίας εμφανίζεται να ανεβαίνει στο 7,6%, καταλαμβάνοντας τρίτη θέση.
Ακόμη πιο ενδιαφέροντα είναι τα ευρήματα της εκτίμησης ψήφου:
- ΝΔ 27,7%
- ΠΑΣΟΚ 10,4%
- Πλεύση Ελευθερίας 10,4%
- Ελληνική Λύση 8,7%
- ΚΚΕ 7,9%
- ΣΥΡΙΖΑ 6,9%
Το στοιχείο-έκπληξη είναι η υποχώρηση του ΣΥΡΙΖΑ σε μονοψήφιο ποσοστό, κάτι που ερμηνεύεται ως άμεση συνέπεια της παραίτησης Τσίπρα, της κρίσης ταυτότητας και της αδυναμίας διαμόρφωσης συλλογικού αφήγηματος. Το κόμμα φαίνεται να παραμένει εγκλωβισμένο ανάμεσα στην παλαιά ηγεσία και την αμφιλεγόμενη εσωκομματική διαδοχή.
Η Νέα Δημοκρατία, από την άλλη, διατηρεί την πρωτοκαθεδρία χωρίς ωστόσο να μπορεί να ανασχέσει τη φθορά από την κοινωνική πίεση και τα γεγονότα, όπως η υπόθεση των Τεμπών και οι χειρισμοί γύρω από την τροπολογία για τον Άγνωστο Στρατιώτη. Η υπόθεση του Πάνου Ρούτσι, που έχει συγκινήσει μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης, λειτουργεί διαβρωτικά για το κυβερνητικό αφήγημα περί «ευθύνης και δικαιοσύνης».
Τα σενάρια των νέων κομμάτων: Σαμαράς και Τσίπρας χωρίς δυναμική
Η έρευνα δοκίμασε και τα σενάρια δημιουργίας νέων κομμάτων από δύο πρώην πρωθυπουργούς — τον Αλέξη Τσίπρα και τον Αντώνη Σαμαρά. Και στις δύο περιπτώσεις, η απάντηση των πολιτών είναι αποθαρρυντική.
Για τον κ. Σαμαρά, μόλις 11,1% δηλώνει ότι θα το σκεφτόταν «πολύ» ή «αρκετά σοβαρά» να ψηφίσει ένα δικό του κόμμα, ενώ 75,2% το απορρίπτει. Το εύρημα δείχνει ότι η δεξιά πολυδιάσπαση παραμένει περιορισμένη, καθώς ο χώρος γύρω από τη ΝΔ, την Ελληνική Λύση και τη Νίκη είναι ήδη κορεσμένος.
Η κοινωνία φαίνεται να απορρίπτει την επιστροφή παλαιών ηγετών, ζητώντας νέα πρόσωπα, νέες ιδέες και πιο συγκεκριμένες πολιτικές προτάσεις.
Η οικονομία ως κεντρικό πεδίο κρίσης
Η δημοσκόπηση αναδεικνύει επίσης το οικονομικό κριτήριο ως το πιο καθοριστικό για τη διαμόρφωση ψήφου. Οι πολίτες αξιολογούν τα κόμματα πρωτίστως με βάση το αν βελτιώνουν την καθημερινότητα και την οικονομική ευημερία.
Η εικόνα για την κυβέρνηση, έναν μήνα μετά τη ΔΕΘ, είναι μάλλον απογοητευτική:
- Μόνο 22,7% συμφωνεί ότι η πολιτική της έχει οδηγήσει σε βελτίωση της καθημερινής οικονομικής κατάστασης.
- Και μόλις 21,7% θεωρεί ότι έχει προστατεύσει τη μεσαία τάξη από υπερφορολόγηση.
Τα δεδομένα αυτά αποτυπώνουν το κενό εμπιστοσύνης μεταξύ κυβέρνησης και κοινωνίας: η οικονομική σταθερότητα δεν αρκεί πλέον χωρίς κοινωνική δικαιοσύνη και πολιτική αξιοπιστία. Οι εξαγγελίες της ΔΕΘ δεν φαίνεται να έπεισαν, καθώς η ακρίβεια και η ανασφάλεια στην αγορά εργασίας εξακολουθούν να ορίζουν τη δημόσια ατζέντα.
Το μήνυμα πίσω από τους αριθμούς
Η έρευνα της Real Polls δεν αποτυπώνει μόνο συσχετισμούς κομμάτων. Δείχνει μια κοινωνία κουρασμένη από τα ίδια πρόσωπα, από το έλλειμμα ευθύνης και τη ρητορική των άκρων. Η πλειονότητα των πολιτών ζητά καθαρές λύσεις, όχι εναλλαγές προσώπων στο ίδιο πολιτικό πλαίσιο.
Το ντέρμπι Μητσοτάκη – Τσίπρα δεν αφορά τόσο τη σύγκρουση δύο ηγετών όσο το όριο αντοχής ενός πολιτικού συστήματος που δεν πείθει πλέον ότι μπορεί να λύσει τα καθημερινά προβλήματα.
Το ΠΑΣΟΚ βρίσκεται μπροστά σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι: είτε θα προσφέρει το αφήγημα της ανανέωσης και της συνεργασίας που ζητούν οι πολίτες, είτε θα παραμείνει δέσμιο της αμφισημίας του.
Και το μήνυμα των Τεμπών, που εξακολουθεί να σκιάζει την πολιτική ζωή, λειτουργεί σαν μόνιμη υπενθύμιση ότι η κοινωνία δεν ανέχεται πια τη σιωπή, την υπεκφυγή και την απουσία ευθύνης.
Επίλογος: προς ένα νέο πολιτικό τοπίο
Η δημοσκόπηση της Real Polls αποτυπώνει ένα πολιτικό τοπίο ρευστό, εύθραυστο και ανοιχτό σε ανατροπές. Η πρωτοκαθεδρία της ΝΔ παραμένει, αλλά χωρίς πολιτικό οξυγόνο. Ο ΣΥΡΙΖΑ χάνει τον προσανατολισμό του. Το ΠΑΣΟΚ αναζητά στρατηγική. Και η κοινωνία, στο ενδιάμεσο, μοιάζει να ψάχνει μια νέα πολιτική γλώσσα που να συνδέει τη δημοκρατία με την αξιοπιστία, τη διαφάνεια και την ευημερία.
Το αν αυτή η νέα γλώσσα θα γεννηθεί μέσα από τα υπάρχοντα κόμματα ή μέσα από νέες πολιτικές πρωτοβουλίες, μένει να φανεί. Το μόνο βέβαιο είναι ότι οι πολίτες έχουν ήδη αλλάξει σελίδα — και περιμένουν την πολιτική να τους ακολουθήσει.