NewsEdit Μια δημοσκόπηση της KAPA Research για λογαριασμό του Ινστιτούτου Χάινριχ Μπελ καταγράφει ένα ανησυχητικό πορτρέτο της ελληνικής κοινωνίας: η συντριπτική πλειονότητα των πολιτών θεωρεί τη διαφθορά γενικευμένη, τους θεσμούς απονομιμοποιημένους και το κράτος αναποτελεσματικό. Το εύρημα αυτό δεν είναι απλώς στατιστικό, αλλά αποκαλύπτει τη βαθιά κρίση εμπιστοσύνης που διαπερνά το ελληνικό πολιτικό και κοινωνικό σώμα.
97%: η διαφθορά παντού
Η έρευνα δείχνει πως το 97% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι η διαφθορά είναι αρκετά έως πολύ διαδεδομένη. Πρόκειται για ένα ποσοστό που αγγίζει την απόλυτη ομοφωνία, κάτι εξαιρετικά σπάνιο σε κοινωνικές μετρήσεις. Η εντύπωση αυτή διαχέεται σε κάθε τομέα της δημόσιας ζωής, δημιουργώντας ένα φαύλο κύκλο καχυποψίας και αδράνειας: όταν η διαφθορά θεωρείται πανταχού παρούσα, η εμπιστοσύνη στους θεσμούς καταρρέει και η πολιτική συμμετοχή υποχωρεί.
Καθολική απαξίωση των θεσμών
Η δυσπιστία των πολιτών δεν περιορίζεται στην πολιτική τάξη. Το 92% δηλώνει ότι δεν εμπιστεύεται τα μέσα ενημέρωσης, το 86% τα κόμματα, το 81% τα συνδικάτα και το 71% τη Δικαιοσύνη. Ακόμη και η Εκκλησία, που παραδοσιακά διατηρεί υψηλά επίπεδα κοινωνικού κύρους, συγκεντρώνει πλέον 73% αρνητικές απαντήσεις. Μόνο ο στρατός φαίνεται να απολαμβάνει σχετική εμπιστοσύνη, με το 64% να τον θεωρεί αξιόπιστο θεσμό — μια ένδειξη ότι σε περιόδους αβεβαιότητας, οι πολίτες στρέφονται σε δομές σταθερότητας και πειθαρχίας.
Το κράτος που δεν λειτουργεί
Η απαξίωση των θεσμών συνοδεύεται από μια γενικευμένη αίσθηση ανικανότητας του κράτους να επιτελέσει βασικές του λειτουργίες. Οι πολίτες απορρίπτουν μαζικά τις κυβερνητικές επιδόσεις στα κρίσιμα κοινωνικά μέτωπα: 84% αρνητική αξιολόγηση για τη διαχείριση του δημογραφικού, 81% για τη στεγαστική πολιτική, 75% για το μεταναστευτικό, 72% για την Υγεία και την Παιδεία. Μοναδική εξαίρεση αποτελεί η ψηφιοποίηση των υπηρεσιών μέσω του gov.gr, όπου η θετική εικόνα ξεπερνά για πρώτη φορά το 50%.
Οι εστίες της διαφθοράς
Σύμφωνα με την έρευνα, οι πολίτες εντοπίζουν τη διαφθορά κυρίως στη διαχείριση εθνικών και ευρωπαϊκών πόρων (59%), στη Δικαιοσύνη και στα «γρηγορόσημα» (39%), στα πολιτικά ρουσφέτια (31%) και στη διαπλοκή των ΜΜΕ (35%). Το εύρημα αυτό αποτυπώνει μια δομική παθογένεια: η αίσθηση ότι η δημόσια εξουσία και ο πλούτος διανέμονται με άτυπα, πελατειακά ή ιδιοτελή κριτήρια, όχι με βάση τη διαφάνεια και την αξιοκρατία.
Αποξένωση από το πολιτικό σύστημα
Η κρίση εμπιστοσύνης μεταφράζεται και σε πολιτική αποστασιοποίηση. Το 65% θεωρεί ότι υπάρχει έλλειψη διαφάνειας στην πρόσβαση στο πολιτικό σύστημα, το 47% αισθάνεται «ξένο» προς αυτό και το 40% δηλώνει πως η οικονομική του κατάσταση δεν του επιτρέπει να συμμετάσχει ενεργά. Η δημοκρατική εκπροσώπηση φαίνεται έτσι να υπονομεύεται από κοινωνικούς και ταξικούς φραγμούς, δημιουργώντας την αίσθηση μιας κλειστής πολιτικής ελίτ που δεν επικοινωνεί με την κοινωνία.
Η προσδοκία για νέο πολιτικό φορέα
Παρά τη διάχυτη απογοήτευση, η έρευνα αποκαλύπτει και ένα ίχνος ελπίδας: το νούμερο ένα κίνητρο που θα έκανε τους πολίτες να ασχοληθούν ξανά με την πολιτική είναι η εμφάνιση ενός νέου κόμματος που θα τους εκπροσωπούσε πραγματικά. Ακολουθούν η διεύρυνση των κοινωνικών ανισοτήτων, μια νέα κρίση ή μια διεθνής σύρραξη ως παράγοντες ενεργοποίησης. Η ανάγκη για αντιπροσώπευση, επομένως, παραμένει — απλώς δεν βρίσκει έκφραση στο σημερινό πολιτικό σκηνικό.
Ένα κοινωνικό προειδοποιητικό σήμα
Η δημοσκόπηση της KAPA Research δεν είναι απλώς μια καταγραφή δυσαρέσκειας. Είναι ένας καθρέφτης θεσμικής και κοινωνικής κρίσης που έχει βάθος δεκαετιών. Το ρήγμα εμπιστοσύνης ανάμεσα στους πολίτες και το πολιτικό σύστημα δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με επικοινωνιακά μέτρα ή αποσπασματικές μεταρρυθμίσεις. Απαιτεί μια ριζική επανεκκίνηση της σχέσης κράτους και κοινωνίας, στη βάση της διαφάνειας, της λογοδοσίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης.
Διαφορετικά, η Ελλάδα κινδυνεύει να παγιώσει μια επικίνδυνη κατάσταση: μια δημοκρατία χωρίς πίστη στους θεσμούς της και μια κοινωνία εγκλωβισμένη στην πεποίθηση ότι τίποτα δεν αλλάζει.
- Ήχος και Εικόνα: Από τα mini hi-fi και τα DVD στις AI TVs
- Η Ελλάδα της διαφθοράς: Πολίτες χωρίς εμπιστοσύνη στους θεσμούς
- Tροπολογία για τον Άγνωστο Στρατιώτη: Εσωκομματικό ξεκαθάρισμα ή επικοινωνιακό ρίσκο;
- Οι «κατσαρίδες» της Wall Street και ο φόβος της εισβολής τους στην Ευρώπη – «Όταν βλέπεις μία, υπάρχουν κι άλλες»
- Διάψευση από τον Ολυμπιακό για τον Ράφα Μπενίτεθ – «Καμία σχέση με τη Φόρεστ»