Μια φιλοσοφία που μετατρέπει τον τουρισμό σε εμπειρία
Η Τήλος, ένα μικρό νησί των Δωδεκανήσων, αποδεικνύει ότι το μέγεθος δεν καθορίζει το όραμα. Αν και οι προκλήσεις στις υποδομές ενός νησιού αυτού του μεγέθους είναι γνωστές, η Τήλος ξεχωρίζει για το μοντέλο ανάπτυξης που επιλέγει: σεβασμό στη φύση και στην κοινότητα. Η δήμαρχος Μαρία Καμμά περιγράφει τη φιλοσοφία πίσω από αυτή την επιτυχία: «Ο επισκέπτης που έρχεται στην Τήλο δεν αναζητά απλώς διακοπές, αλλά μια ουσιαστική εμπειρία. Θέλει να γίνει μέρος μιας κοινότητας που φροντίζει το περιβάλλον και αναδεικνύει την αυθεντικότητα του Αιγαίου. Η βιωσιμότητα δεν είναι απλώς μια “πράσινη ταμπέλα”, αλλά η ψυχή του τουρισμού μας».
Η διεθνής αναγνώριση δεν άργησε. Το 2024, ο Δήμος Τήλου τιμήθηκε στη Βουδαπέστη με το Μεγάλο Ευρωπαϊκό Βραβείο για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη στα πλαίσια των European Enterprise Promotion Awards, ξεχωρίζοντας ανάμεσα σε 442 συμμετοχές από 29 χώρες. Το πρόγραμμα Just Go Zero Tilos κέρδισε την πρώτη θέση και το κορυφαίο Grand Jury Award, φέρνοντας το νησί στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής κοινότητας για τη βιωσιμότητα.
Από την ενεργειακή αυτονομία στο Zero Waste
Η Τήλος πρωτοπορεί στην ενεργειακή αυτονομία: είναι το πρώτο νησί στη Μεσόγειο με υβριδικό σύστημα αιολικής και ηλιακής ενέργειας, σε συνδυασμό με αποθήκευση, επιτυγχάνοντας υψηλό βαθμό αυτονομίας. Η στρατηγική αυτή αποτέλεσε τη βάση για το ευρύτερο πλάνο βιωσιμότητας του νησιού.
Το επόμενο μεγάλο βήμα ήταν το Zero Waste Tilos, καθιστώντας την Τήλο το πρώτο παγκοσμίως πιστοποιημένο “Zero Waste” νησί. Η διαχείριση των απορριμμάτων είναι κυκλική: συλλέγονται χωριστά, ανακυκλώνονται ή επαναχρησιμοποιούνται, με ελάχιστα να καταλήγουν σε ταφή. Η προσπάθεια αυτή στηρίζεται στη συνεργασία του δήμου με κατοίκους και επιχειρήσεις, ενσωματώνοντας τη βιωσιμότητα στην καθημερινή ζωή.
Η δήμαρχος τονίζει: «Στην Τήλο η βιωσιμότητα δεν είναι απλώς μια λέξη, είναι τρόπος ζωής. Επιλέξαμε την ανάπτυξη με σεβασμό στη φύση και στην κοινότητα, δείχνοντας ότι ο τουρισμός μπορεί να στηρίζεται στην ποιότητα και όχι στην ποσότητα».
Ένας τόπος που ισορροπεί ανάμεσα σε επισκέπτες και φυσικό πλούτο
Με μόλις 591 μόνιμους κατοίκους, η Τήλος φιλοξενεί περίπου 38.000 επισκέπτες ετησίως. Οι 85 επιχειρήσεις του νησιού λειτουργούν με γνώμονα τη διατήρηση του φυσικού πλούτου, ενισχύοντας την ποιότητα και την αυθεντικότητα αντί της υπερδόμησης.
Η Τήλος διαθέτει 48 χιλιόμετρα καταγεγραμμένων μονοπατιών, προσελκύοντας περιπατητές και λάτρεις της φύσης. Ολόκληρο το νησί χαρακτηρίζεται Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ), φιλοξενώντας 400 είδη φυτών και πάνω από 100 είδη πτηνών σε 16 διαφορετικούς τύπους οικοσυστημάτων. Η συνέπεια της τοπικής κοινωνίας στην προστασία του περιβάλλοντος έχει καθιερώσει την Τήλο ως πρότυπο βιώσιμου τουρισμού για όλη τη Μεσόγειο.
Ένα παράδειγμα για την Ευρώπη
Στην Τήλο, ο τουρίστας δεν αναζητά απλώς ήλιο και θάλασσα, αλλά έναν τρόπο ζωής που σέβεται τον τόπο και τους ανθρώπους του. Όπως επισημαίνει η δήμαρχος, «η βιωσιμότητα γίνεται η καλύτερη “προβολή” μας, γιατί δίνει νόημα στην εμπειρία του ταξιδιού και εξασφαλίζει ότι η Τήλος θα παραμείνει ζωντανή και φιλόξενη για τις επόμενες γενιές».
Η Τήλος αποδεικνύει ότι η βιώσιμη ανάπτυξη δεν είναι θεωρία αλλά πράξη, που ξεκινά από την τοπική κοινωνία και μπορεί να εμπνεύσει μια ολόκληρη ήπειρο. Το μικρό αυτό νησί δείχνει τον δρόμο για έναν τουρισμό που σέβεται τη φύση, ενισχύει την κοινότητα και κρατά ζωντανή την ψυχή του Αιγαίου.