Συνάντηση Τραμπ-Ζελένσκι: Η συζήτηση για τους Tomahawk, το κάλεσμα για εγγυήσεις και η σκιά του Πούτιν

Σε μια συνάντηση που διεξήχθη στον Λευκό Οίκο και περιείχε όλα τα χαρακτηριστικά μιας διπλωματικής εξίσωσης υψηλού ρίσκου, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ υποδέχθηκε τον πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, σε μια προσπάθεια να γεφυρωθούν οι μεγάλες ρωγμές όσον αφορά την πορεία της στήριξης προς το Κίεβο και τις προοπτικές ειρήνευσης.

Το κεντρικό αντικείμενο των συνομιλιών ήταν το ενδεχόμενο παροχής στους Ουκρανούς των μακρού βεληνεκούς πυραύλων Tomahawk — ένα ζήτημα που έχει ήδη αναζωπυρώσει φόβους για ευρύτερη στρατιωτική κλιμάκωση και για μετατόπιση της αμερικανικής στάσης απέναντι στη Μόσχα.

H τηλεφωνική συνομιλία με τον Πούτιν και η Βουδαπέστη

Τις ώρες πριν από τη συνάντηση με τον Ζελένσκι, ο Τραμπ είχε μακρά τηλεφωνική επικοινωνία με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, κατά τη διάρκεια της οποίας ο Ρώσος πρόεδρος εξέφρασε ρητή ανησυχία για την προοπτική αποστολής Tomahawk στην Ουκρανία και προειδοποίησε ότι κάτι τέτοιο θα υπονόμευε τις σχέσεις Ουάσιγκτον-Μόσχας. Η ίδια τηλεφωνική συνομιλία οδήγησε —κατά τις αναφορές— στην ανακοίνωση ότι οι δύο ηγέτες σχεδιάζουν συνάντηση στη Βουδαπέστη, ένα σενάριο που αλλάζει το γεωπολιτικό πλαίσιο μέσα στο οποίο εξελίσσονται οι διμερείς αποφάσεις.

Η πρόταση του Ζελένσκι: drones αντί ή παράλληλα με Tomahawk

Στις δηλώσεις που ακολούθησαν τη συνάντηση, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι παρουσίασε μια πρόταση-παζάρι: η Ουκρανία προσφέρθηκε να διαθέσει «χιλιάδες» εγχώριας παραγωγής drones ως συμπλήρωμα —ή και ως αντάλλαγμα— για την απόκτηση αμερικανικών Tomahawk, υποστηρίζοντας ότι ο συνδυασμός μακρού βεληνεκούς όπλων και μαζικών, τεχνολογικών μέσων (drones) είναι αυτός που μπορεί να αλλάξει το πεδίο μάχης. Παράλληλα, ουκρανικές αντιπροσωπείες είχαν συναντήσεις με κατασκευαστές όπλων στις ΗΠΑ, όπως η Raytheon και η Lockheed Martin, αναζητώντας πιο στενή συνεργασία στην παραγωγή και στην προμήθεια συστημάτων.

Η επιφύλαξη του Τραμπ και το «σχέδιο» ειρήνης

Ο Ντόναλντ Τραμπ εμφανίστηκε πιο επιφυλακτικός από όσο περίμεναν πολλοί στο Κίεβο: επικαλέστηκε την ανάγκη διατήρησης αποθεμάτων για την εθνική άμυνα των ΗΠΑ και τόνισε πως προτιμάει να δει τον πόλεμο να λήγει χωρίς περαιτέρω κλιμάκωση. Οι δηλώσεις του —ότι «θα μιλήσουμε για τους Tomahawk, αλλά θα προτιμούσαμε να μην τους χρειαστούν» και ότι «είμαι πρόεδρος-μεσολαβητής»— αντικατοπτρίζουν την επιδίωξη της Αμερικής να διατηρήσει την ικανότητα πίεσης προς τη Ρωσία στη βάση και διπλωματικών κινήσεων, όχι μόνον στρατιωτικών παραχωρήσεων. Ταυτόχρονα, ο Τραμπ δεν έκρυψε την επιθυμία του να συνομιλήσει κατ’ ιδίαν και με τον Πούτιν, επιδιώκοντας —κατά την αφήγησή του— να κλείσει «ακόμη μια» συμφωνία ειρήνης.

Οι ευρωπαϊκές ανησυχίες και το διπλό παιχνίδι της αποτροπής

Η συζήτηση για τους Tomahawk δεν περιορίζεται στο αν θα προσφέρουν στρατιωτικό πλεονέκτημα στο Κίεβο· έχει άμεσα διπλωματικές και πολιτικές συνέπειες στην Ευρώπη. Κράτη-μέλη και σύμμαχοι παρακολουθούν με ανησυχία μία ενδεχόμενη αλλαγή ρητορικής ή πολιτικής από την Ουάσιγκτον που θα μπορούσε να ανοίξει δρόμο για βαθύτερη ρήξη με τη Μόσχα ή, αντιθέτως, για μονομερείς κινήσεις που θα αφήσουν την Ευρώπη εκτεθειμένη. Η πιθανότητα συνάντησης Τραμπ–Πούτιν στη Βουδαπέστη προβάλλει ως παράγοντας που μπορεί είτε να εξομαλύνει τις εντάσεις είτε να τους δώσει νέο παλμό, ανάλογα με το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων.

Τι μένει μετά τις δηλώσεις: νομική, πολιτική και στρατιωτική αβεβαιότητα

Οι σημερινές δηλώσεις και οι εμφανείς αμφιταλαντεύσεις υποδεικνύουν ότι οι αποφάσεις για παράδοση συστημάτων μακρού βεληνεκούς δεν είναι απλώς θέμα στρατιωτικής αξιολόγησης· είναι πολιτική επιλογή με διεθνείς επιπτώσεις. Το Κίεβο ζητά ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας και πιο τολμηρή αμερικανική στήριξη· η Ουάσιγκτον, υπό την πίεση της προεδρικής διπλωματίας με τη Μόσχα και των δικών της στρατιωτικών αναγκών, επιλέγει προσεκτικά πότε και πώς θα αποκαλύψει τις «κόκκινες γραμμές» της. Μέσα σε αυτό το σκηνικό, ο ρόλος της βιομηχανίας αμυντικού υλικού, των συμμάχων στο ΝΑΤΟ και του Κογκρέσου στην τελική απόφαση θα είναι καθοριστικός.

Καταληκτικό: η συνάντηση ως δείκτης στρατηγικής και όχι ως τελική λύση

Η σύνοδος Τραμπ–Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο λειτουργεί περισσότερο ως δείκτης του τρόπου με τον οποίο η νέα αμερικανική εξωτερική πολιτική προσεγγίζει τον πόλεμο στην Ουκρανία παρά ως απαραίτητος προάγγελος μιας άμεσης αλλαγής στο οπλοστάσιο του Κιέβου. Η απόφαση για Tomahawk —αν και συμβολικά ισχυρή— θα καθοριστεί τελικά από ένα μείγμα στρατιωτικών, πολιτικών και διπλωματικών κριτηρίων, με τον Πούτιν και τον πιθανό διάλογο στη Βουδαπέστη να παραμένουν παράγοντες που μπορούν να επιταχύνουν ή να παγώσουν το επόμενο βήμα. Μέχρι τότε, οι συνομιλίες της Ουάσιγκτον με το Κίεβο δίνουν το στίγμα: η Ουκρανία ζητά ισχύ· οι ΗΠΑ υπόσχονται προσοχή — και η παγκόσμια σκηνή παρακολουθεί.