NewsEdit Μία μόλις ημέρα μετά τις δηλώσεις του Ντόναλντ Τραμπ περί «επανέναρξης του εμπορίου με τη Ρωσία» όταν τερματιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία, ο άνθρωπος που θεωρείται ο οικονομικός αρχιτέκτονας του Κρεμλίνου, Κιρίλ Ντμίτριεφ, επανέφερε στο προσκήνιο ένα σχέδιο που μοιάζει να ανήκει περισσότερο στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας: την κατασκευή μιας υποθαλάσσιας σήραγγας που θα συνδέει τη Ρωσία με την Αλάσκα.
Το έργο, μήκους περίπου 112 χιλιομέτρων, θα περνά κάτω από τον Βερίγγειο Πορθμό και, σύμφωνα με την πρόταση του Ρώσου αξιωματούχου, θα μπορούσε να υλοποιηθεί από την εταιρεία The Boring Company του Ίλον Μασκ. Ο Ντμίτριεφ, επικεφαλής του Ρωσικού Ταμείου Άμεσων Επενδύσεων (RDIF), πρότεινε μάλιστα να ονομαστεί «Σήραγγα Πούτιν–Τραμπ», υποστηρίζοντας ότι θα αποτελέσει «σύμβολο ενότητας» ανάμεσα στις δύο υπερδυνάμεις.
Από τον Ψυχρό Πόλεμο στο όραμα του μέλλοντος
Η ιδέα μιας σύνδεσης μεταξύ Ρωσίας και Ηνωμένων Πολιτειών μέσω του Βερίγγειου Πορθμού δεν είναι καινούργια. Από τα τέλη του 19ου αιώνα, Ρώσοι και Αμερικανοί μηχανικοί είχαν οραματιστεί μια σιδηροδρομική γραμμή που θα ένωνε τη Σιβηρία με την Αλάσκα. Το 1904, επί τσάρου Νικολάου Β΄, έγιναν οι πρώτες αναφορές σε μια τέτοια σύνδεση, ενώ τη δεκαετία του 2000 η Μόσχα επανέφερε την πρόταση, χωρίς όμως να υπάρξει πρακτική πρόοδος.
Σύμφωνα με τον Ντμίτριεφ, το RDIF έχει «μελετήσει όλες τις υπάρχουσες προτάσεις, από τη Σιβηρία έως τον Καναδά, και είναι έτοιμο να στηρίξει το πιο βιώσιμο σχέδιο». Ο ίδιος ανάρτησε στο X ένα παλιό σκίτσο της λεγόμενης «Γέφυρας Παγκόσμιας Ειρήνης Κένεντι–Χρουστσόφ», ενός σχεδίου που είχε παρουσιαστεί εν μέσω Ψυχρού Πολέμου, ως συμβολική γέφυρα ανάμεσα σε δύο κόσμους.
Ο ρόλος του Μασκ και το φλερτ με την αμερικανική τεχνολογία
Η επιλογή του Ίλον Μασκ δεν είναι τυχαία. Ο Ντμίτριεφ, απόφοιτος του Στάνφορντ και του Χάρβαρντ, γνωρίζει καλά ότι η συνεργασία με τον Αμερικανό δισεκατομμυριούχο προσφέρει όχι μόνο τεχνολογική αξιοπιστία αλλά και επικοινωνιακό βάρος. Στην ανάρτησή του, υποστήριξε ότι η τεχνολογία της Boring Company θα μπορούσε να μειώσει το κόστος ενός τέτοιου έργου από 65 δισεκατομμύρια δολάρια σε λιγότερα από 8 δισεκατομμύρια.
Το μήνυμα είναι σαφές: η Μόσχα προσπαθεί να «ακουμπήσει» πάνω στην αμερικανική τεχνολογική υπεροχή, επενδύοντας στην εικόνα ενός Μασκ που μπορεί να γεφυρώσει κυριολεκτικά και μεταφορικά δύο κόσμους. Αν ο Ντμίτριεφ επιδιώκει πράγματι την εμπλοκή του πλουσιότερου ανθρώπου στον κόσμο, είναι σαφές ότι βλέπει το έργο όχι μόνο ως τεχνικό, αλλά και ως γεωπολιτικό εργαλείο.
Η διπλωματία του επιχειρείν
Η πρόταση ήρθε λίγες ώρες μετά την πρώτη τηλεφωνική επικοινωνία Τραμπ και Πούτιν από τη σύνοδο κορυφής της Αλάσκας τον Αύγουστο. Αν και η συζήτηση δεν οδήγησε σε ουσιαστική πρόοδο στο ουκρανικό μέτωπο, ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε ότι οι δύο ηγέτες «αφιέρωσαν πολύ χρόνο στη συζήτηση για το εμπόριο μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ, όταν τελειώσει ο πόλεμος».
Το Κρεμλίνο, από την πλευρά του, φαίνεται να ποντάρει σε αυτή τη «διπλωματία του επιχειρείν». Η υπόσχεση οικονομικής συνεργασίας, αν τερματιστεί ο πόλεμος και αρθούν οι δυτικές κυρώσεις, είναι το μήνυμα που θέλει να περάσει η Μόσχα στην Ουάσινγκτον. Ο Ντμίτριεφ, ο οποίος έχει λειτουργήσει ως άτυπος σύνδεσμος ανάμεσα στους δύο προέδρους, έχει ήδη συνεργαστεί με τον Αμερικανό απεσταλμένο Στιβ Γουίτκοφ σε διαπραγματεύσεις στη Σαουδική Αραβία.
Η «οικονομία της ειρήνης» και οι πραγματικοί υπολογισμοί
Αν και το διμερές εμπόριο Ρωσίας–ΗΠΑ περιορίστηκε στα 3,5 δισεκατομμύρια δολάρια το 2024, ο Ντμίτριεφ ισχυρίζεται ότι οι αμερικανικές εταιρείες «έχασαν» 342 δισεκατομμύρια λόγω της αποχώρησής τους από τη ρωσική αγορά. Προτείνει μάλιστα να αντικαταστήσουν τις ευρωπαϊκές πολυεθνικές που έχουν εγκαταλείψει τη χώρα.
Πίσω όμως από τη ρητορική της «ενότητας» κρύβεται μια σαφής στρατηγική: η Ρωσία επιχειρεί να ανοίξει δίαυλο επικοινωνίας με τις ΗΠΑ μέσω των οικονομικών συμφερόντων. Η σήραγγα του Βερίγγειου Πορθμού, ανεξάρτητα από το αν είναι τεχνικά εφικτή, λειτουργεί ως εργαλείο προβολής μιας νέας εποχής συνεργασίας – υπό την προϋπόθεση, φυσικά, ότι η Δύση θα δεχθεί να κλείσει το κεφάλαιο των κυρώσεων.
Το ανυπέρβλητο τεχνικό εμπόδιο
Πέρα από τη γεωπολιτική διάσταση, η κατασκευή μιας τέτοιας σήραγγας αποτελεί τεχνικό εφιάλτη. Ο Βερίγγειος Πορθμός, όπου συναντώνται η Ασία και η Αμερική, είναι μια από τις πιο αφιλόξενες περιοχές του πλανήτη. Η σεισμική δραστηριότητα, οι παγωμένες θάλασσες, η έλλειψη υποδομών και οι ακραίες θερμοκρασίες καθιστούν την υλοποίηση του έργου εξαιρετικά δύσκολη.
Η σήραγγα θα ήταν υπερδιπλάσια σε μήκος από αυτή της Μάγχης (31,5 μίλια) και θα απαιτούσε τεράστια ποσά ενέργειας, υποστήριξης και πολιτικής βούλησης. Μηχανικοί που έχουν μελετήσει παρόμοια έργα θεωρούν ότι το εγχείρημα θα χρειαστεί δεκαετίες, αν όχι αιώνες, για να ολοκληρωθεί – ακόμη κι αν υπήρχε διεθνής συναίνεση.
Το σύμβολο της «παγκόσμιας ειρήνης» και η πολιτική σημειολογία
Η αναφορά του Ντμίτριεφ στη «σήραγγα Πούτιν–Τραμπ» δεν είναι απλώς μια φανταχτερή ιδέα. Είναι ένα μήνυμα που απευθύνεται κυρίως στο αμερικανικό κοινό και στον ίδιο τον Τραμπ: η Ρωσία είναι έτοιμη να συνεργαστεί, εφόσον οι ΗΠΑ επιλέξουν τον δρόμο της ειρήνης.
Το έργο αυτό παρουσιάζεται ως «σύνδεση των ηπείρων για πρώτη φορά στην ανθρώπινη ιστορία», αλλά στην πραγματικότητα αποτελεί ένα διπλωματικό αφήγημα. Επιδιώκει να μετατρέψει τη γεωπολιτική αντιπαλότητα σε όραμα «τεχνολογικής ενότητας», φλερτάροντας με το αμερικανικό αφήγημα της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας.
Ένα μήνυμα από το μέλλον — ή από το παρελθόν;
Η σήραγγα του Βερίγγειου Πορθμού έχει υπάρξει σύμβολο ονείρων και προπαγάνδας για περισσότερο από έναν αιώνα. Σήμερα, επανέρχεται όχι ως τεχνικό σχέδιο, αλλά ως πολιτική μεταφορά: η υπόσχεση μιας Ρωσίας που θέλει να ξανασυνδεθεί με τη Δύση.
Η «Σήραγγα Πούτιν–Τραμπ» δύσκολα θα δει το φως της πραγματικότητας. Όμως το αφήγημα που τη συνοδεύει εξυπηρετεί έναν πιο απτό σκοπό: να φανεί πως η Μόσχα δεν είναι απομονωμένη, αλλά ικανή να προτείνει οράματα — όσο απίθανα κι αν είναι.
Και αν ο Ίλον Μασκ κληθεί πράγματι να «σκάψει» κάτω από τα παγωμένα νερά του Βερίγγειου Πορθμού, τότε το τούνελ αυτό δεν θα είναι μόνο γεωλογικό, αλλά και πολιτικό: ένα πέρασμα ανάμεσα στον ρεαλισμό και τη φαντασία της νέας παγκόσμιας τάξης.
- «Σήραγγα Πούτιν–Τραμπ»: Ένα φουτουριστικό όραμα ενότητας ή άλλο ένα γεωπολιτικό παραμύθι;
- Μαρία Γιαννακάκη / Γιατί οι “προεδρικές” εκλογές στα Κατεχόμενα έχουν καθοριστική σημασία για το Κυπριακό
- Ψηφιακή φρίκη: Tο σκοτεινό δίκτυο “764” και ο 21χρονος ελληνοαμερικανός «War»
- Τραγωδία στους Αμπελόκηπους: Ο 44χρονος που έπεσε από τον «Πύργο Απόλλων»
- «Μαύρη Παρασκευή» για ευρωαγορές και ΧΑ: Νέο κύμα ανησυχιών για τον τραπεζικό τομέα στις ΗΠΑ ρίχνει τα χρηματιστήρια