NewsEdit Την προσεχή Κυριακή διεξάγονται στα Κατεχόμενα «Προεδρικές» εκλογές με βασικούς διεκδικητές τον απερχόμενο Πρόεδρο Ερσίν Τατάρ και τον ηγέτη του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος Τουφάν Ερχιουρμάν.
Γράφει η Μαρία Γιαννακάκη*
Οι «εκλογές» αυτές διεξάγονται σε μία εξαιρετικά κρίσιμη περίοδο για το Κυπριακό, αφού, μετά την κατάρρευση των συνομιλιών στο Κραν Μοντανά, το 2018, όπου ο τότε Πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης ανέφερε την απαράδεκτη θέση για λύση δύο κρατών,διανύουμε τη μεγαλύτερη περίοδο, από το 1974 και μετά χωρίς διαπραγματεύσεις και χωρίς καμία ουσιαστική πρόοδο, με τη λύση των δύο κρατών να είναι πιο κοντά παρά ποτέ.
Ο Τουφάν Ερχιουρμάν, ο οποίος θα μπορούσε να επαναφέρει το διάλογο στο συμφωνημένο πλαίσιο, φαίνεται να προηγείται στις δημοσκοπήσεις, όμως τίποτε ακόμη δεν έχει κριθεί.
Το ψήφισμα που ενέκρινε η ψευδοβουλή στις αρχές της εβδομάδς υπέρ της λύσης «δύο κρατών» στο Κυπριακό δεν είναι παρά μια ακόμα κίνηση που στόχο έχει να βοηθήσει τον Ερσίν Τατάρ ενόψει της ψηφοφορίας της Κυριακής για την ανάδειξη Τουρκοκύπριου ηγέτη. Κίνηση η οποία έρχεται την ώρα που ο Ερσίν Τατάρ φαίνεται, δημοσκοπικά, να μην μπορεί να ανατρέψει το προβάδισμα του ΤουφάνΕρχιουρμάν.
Το περιεχόμενο του ψηφίσματος αποτελεί μια υιοθέτηση της πολιτικής Τατάρ-Άγκυρας στο Κυπριακό και τη μορφή λύσης που επιδιώκει η τουρκική πλευρά. Ότι δηλαδή δεν μπορεί να δοθεί συνέχεια σε συζητήσεις για λύση ομοσπονδίας και ότι η προσπάθεια των Ηνωμένων Εθνών έδειξε πως υπάρχει αδυναμία στην εξεύρεση κοινού εδάφους στο Κυπριακό.
Σύμφωνα με τα όσα μετέδωσαν τα τουρκοκυπριακά μέσα ενημέρωσης, στην απόφαση της η ψευδοβουλήυποστηρίζει πως στην Κύπρο υπάρχουν «δύο χωριστοί λαοί» και «δύο χωριστά κράτη». Και προσθέτει πως «η λύση πρέπει να είναι στη βάση αυτών των πραγματικοτήτων. Και η πολιτική της λύσης δύο κρατών είναι η πιο ρεαλιστική και προσγειωμένη προσέγγιση για να είναι μόνιμη και βιώσιμη».
Περαιτέρω αναφέρεται πως «μια νέα διαπραγματευτική διαδικασία μπορεί να είναι εφικτή μόνο με την κατοχύρωση εκ μέρους των Ηνωμένων Εθνών της εγγενούς κυριαρχικής ισότητας και του ισότιμου διεθνούς καθεστώτος του ‘τουρκοκυπριακού λαού’ για να υπογραφεί μια συμφωνία που θα διασφαλίσει την συνεργασία δύο κρατών».
Ο Ερσίν Τατάρ μετά το δώρο που έλαβε από την ψευδοβουλή έσπευσε να πανηγυρίσει κάνοντας λόγο για «ιστορική απόφαση που θα καθορίσει το μέλλον του τουρκοκυπριακού ‘λαού’».
Στη δήλωσή του ο Τατάρ σημείωσε πως «οι συνομιλίες για ομοσπονδία που διήρκεσαν πάνω από 50 χρόνια, κατέληγαν κάθε φορά σε αποτυχία λόγω της απόρριψης της ισότητας των Τούρκων της Κύπρου από την ελληνοκυπριακή πλευρά και στο τέλος εξαντλήθηκε το μοντέλο της ομοσπονδίας», ενώ ισχυρίστηκε ότι η προχθεσινή απόφαση της «βουλής» είναι η διακήρυξη ότι το κεφάλαιο της ομοσπονδίας έχει κλείσει και δεν πρόκειται να ξανανοίξει».
Φρόντισε παράλληλα να δώσει και ένα προεκλογικό τόνο στην τοποθέτησή του, χαρακτηρίζοντας ιστορικό λάθος και ντροπή το γεγονός ότι οι «βουλευτές» του Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος δεν συμμετείχαν στην συνεδρία της «βουλής» και δεν στήριξαν την απόφαση.
Στο μεταξύ, ο Τουφάν Ερχιουρμάν σχολιάζοντας δηλώσεις πως μετά το ψήφισμα της «βουλής» για την λύση δύο κρατών, κανείς δεν μπορεί να καθίσει σ’ ένα τραπέζι διαπραγματεύσεων συζητώντας την ομοσπονδία, είπε ότι οι διαπραγματεύσεις γίνονται από τον «πρόεδρο» – αναφερόμενος στον Τ/κ ηγέτη.
Ο Τουφάν Ερχιουρμάν δήλωσε ότι η «βουλή» δεν έχει εξουσία να ενεργεί ως διαπραγματευτής, αφού, το διαπραγματευτικό καθήκον ανήκει στον «Πρόεδρο».
Ο ρόλος του ηγέτη της τ/κ κοινότητας, είναι πολύ σημαντικός αναφορικά με τις διαπραγματεύσεις, όσο και αν στην Ελλάδα, αλλά και στην Κυπριακή Δημοκρατία η δημόσια ρητορική, δυστυχώς, εξαντλείται στην εύκολη και επιφανειακή διαπίστωση της παντοδυναμίας την Τουρκίας στα τεκταινόμενα στα Κατεχόμενο, αγνοώντας τον ρόλο των υγιών δυνάμεων στα Κατεχόμενα, οι οποίες ασφυκτιούν από τον σφικτό εναγκαλισμό της Τουρκίας και χάριν στις οποίες, δεν έχει επέλθει ακόμη η οριστική διχοτόμηση.
Τρανό παράδειγμα για τα παραπάνω είναι η πρόοδος που επετεύχθη στις διαπραγματεύσεις επί της Προεδρίας Χριστόφια, όταν ηγέτης της τ/κυπριακής κοινότητας ήταν ο Ταλάτ.
Πρόκειται για «σπουδαίες συγκλίσεις» (ο χαρακτηρισμός ανήκει στον αείμνηστο Αλέκο Μακρίδη, ο οποίος δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ΑΚΕΛικός) και οι οποίες αποτελούν πολύτιμη παρακαταθήκη για όποιον παραμένει πιστός στη Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία ως μόνη αποδεκτή βάση επίλυσης του Κυπριακού, ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες σήμερα που ακούγονται φωνές για «άλλες λύσεις», είτε αυτές είναι θολές ιδέες Συνομοσπονδίας, είτε και Διχοτόμησης.
1. Δικοινοτική Διζωνική Ομοσπονδία με πολιτική ισότητα, όπως αυτή καθορίζεται στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας, συμφωνία επί της αρχής για μια και μόνη κυριαρχία, διεθνή προσωπικότητα και ιθαγένεια και στη συνέχεια συμφωνία για αδιαίρετη κυριαρχία.
2. Η πρόταση που επεξεργάστηκε η ε/κ πλευρά αναφορικά με την εκ περιτροπής προεδρία (4:2), με μικτή ψηφοφορία και σταθμισμένη, διασταυρούμενη ψήφο.
3. Διασφαλίστηκε για πρώτη φορά το απρόσκοπτο δικαίωμα όλων των Κυπρίων, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, να εγκαθίστανται οπουδήποτε στο νησί, να αγοράζουν περιουσία, να κατοικούν, να ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα.
4. Διατήρηση της πληθυσμιακής αναλογίας μεταξύ των δύο κοινοτήτων, δηλαδή της αναλογίας 4 προς 1, που θεωρείται πάρα πολύ σημαντικό για τη ροή και εγκατάσταση των Τούρκων υπηκόων στην Κύπρο στην περίπτωση που ενταχθεί η Τουρκία στην Ε.Ε.
5. Στις ομοσπονδιακές αρμοδιότητες (που προστέθηκαν ώστε το κράτος να λειτουργήσει απρόσκοπτα ως ισχυρό ομοσπονδιακό) συμφωνήθηκε να περιληφθούν όλες οι θαλάσσιες ζώνες, περιλαμβανομένης της ΑΟΖ και των φυσικών πόρων.
Είναι ζωτικής σημασίας να ξαναρχίσουν οι συνομιλίες από εκεί που έμειναν στο Κραν Μοντανά, στη βάση του Πλαισίου του Γ.Γ. του ΟΗΕ και των συγκλίσεων που είχαν επιτευχθεί μέχρι τότε. Να δεσμευτούν οι δύο πλευρές, με την έναρξη των συνομιλιών και να καταθέσουν προτάσεις που θα στοχεύουν στην επίτευξη συμφωνίας το συντομότερο δυνατό.
Μόνο σε αυτό το πλαίσιο, αν ξεπεραστούν τα πολιτικά ζητήματα, με μία λύση λειτουργική, βιώσιμη και δίκαιη, θα μπορέσει να υπάρξει η δυνατότητα συζήτησης με την Τουρκία για εμπορική συνεργασία στο θέμα των υδρογονανθράκων και τους εναλλακτικούς τρόπους μεταφοράς τους στην ΕΕ και αλλού.
*μέλος ΠΓ Νέας Αριστεράς, πρώην γ.γ. Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων