NewsEdit Οι Βρυξέλλες, όπως φαίνεται από τις τελευταίες στρατιωτικές πρωτοβουλίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχουν θέσει ως στόχο να είναι η Ευρώπη πλήρως έτοιμη για ενδεχόμενη στρατιωτική αντιπαράθεση με τη Ρωσία έως το 2030. Το σχέδιο, που αναμένεται να παρουσιαστεί επίσημα την Πέμπτη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προβλέπει ότι τα κράτη-μέλη έχουν πέντε χρόνια για να ενισχύσουν τις αμυντικές τους ικανότητες και να εξασφαλίσουν ότι η ΕΕ θα διαθέτει επαρκώς ισχυρή αμυντική στάση.
Ουσιαστικά, οι Βρυξέλλες προσπαθούν να δημιουργήσουν μια «στρατιωτική ραχοκοκαλιά» για την Ευρώπη, ικανή να αποτρέπει κάθε εξωτερική απειλή και να ανταποκρίνεται σε οποιαδήποτε επιθετικότητα από κράτη όπως η Ρωσία, η οποία θεωρείται πλέον διαρκής απειλή για την ευρωπαϊκή ασφάλεια.
Η προετοιμασία αυτή δεν είναι απλώς θεωρητική. Σύμφωνα με το προσχέδιο του «Οδικού Χάρτη Αμυντικής Ετοιμότητας 2030», η ΕΕ επιδιώκει να αποκτήσει ολοκληρωμένη στρατιωτική ικανότητα σε εννέα βασικούς τομείς, ενισχύοντας τόσο τα κράτη-μέλη όσο και την Ουκρανία, η οποία προορίζεται να λειτουργεί ως «ατσάλινος σκαντζόχοιρος», ικανός να αποτρέπει ρωσική επιθετικότητα.
Αντι-drone και νέες τεχνολογίες
Στο πλαίσιο αυτής της στρατηγικής, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει τη δημιουργία μιας νέας πρωτοβουλίας αντι-drone, η οποία θα έχει αρχική επιχειρησιακή ικανότητα έως το τέλος του 2026 και θα είναι πλήρως λειτουργική έως το 2027. Η κίνηση αυτή έρχεται να καλύψει ένα σημαντικό κενό στην ευρωπαϊκή άμυνα, καθώς οι μη επανδρωμένες συσκευές και τα drones αποτελούν πλέον κρίσιμη απειλή σε κάθε σύγχρονη σύγκρουση. Παράλληλα, οι τεχνολογίες κυβερνοάμυνας, τεχνητής νοημοσύνης και συστημάτων πυραύλων και πυρομαχικών αποτελούν βασικούς πυλώνες του σχεδίου, μαζί με τις δυνατότητες χερσαίας μάχης, ναυτικής άμυνας και στρατιωτικής κινητικότητας.
Το σχέδιο προβλέπει επίσης την ανάπτυξη τριών κρίσιμων έργων: το Eastern Flank Watch, που θα συνδυάζει χερσαία, αντιαεροπορική και αντι-drone άμυνα για την καλύτερη προστασία των ανατολικών χωρών, το European Air Shield, για τη δημιουργία πολυεπίπεδου συστήματος αεράμυνας, και το Defence Space Shield, που θα προστατεύει τα διαστημικά περιουσιακά στοιχεία της ΕΕ. Η υλοποίηση των έργων αυτών προγραμματίζεται να ξεκινήσει το πρώτο εξάμηνο του 2026 και να ολοκληρωθούν οι σχεδιασμοί, οι συμβάσεις και η χρηματοδότηση έως το τέλος του 2028.
Κοινοπραξίες και χρηματοδότηση
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στοχεύει επίσης στη μεγιστοποίηση της αποδοτικότητας μέσω κοινών ευρωπαϊκών προμηθειών. Στόχος είναι τουλάχιστον το 40% των αμυντικών προμηθειών να προέρχεται από κοινοπραξίες έως το 2027, ποσοστό διπλάσιο από το σημερινό 20%. Επιπλέον, το σχέδιο προβλέπει ότι τουλάχιστον το 55% των αγορών οπλισμού θα προέρχεται από ευρωπαϊκές και ουκρανικές εταιρείες έως το 2028 και τουλάχιστον το 60% έως το 2030. Η κινητοποίηση των χρηματοδοτικών πόρων θα φτάσει έως και 800 δισ. ευρώ, περιλαμβάνοντας το πρόγραμμα SAFE (loans-for-weapons) ύψους 150 δισ. ευρώ, το Ευρωπαϊκό Αμυντικό Βιομηχανικό Πρόγραμμα και το Ευρωπαϊκό Αμυντικό Ταμείο, καθώς και τον επόμενο πολυετή προϋπολογισμό της ΕΕ μετά το 2027.
Η πρόκληση παραμένει η διατήρηση της εθνικής κυριαρχίας στον τομέα της άμυνας. Τα κράτη-μέλη παραμένουν κυρίαρχα όσον αφορά την εθνική τους ασφάλεια, ενώ ταυτόχρονα το σχέδιο προωθεί κοινές δράσεις και προμήθειες που θα ενισχύσουν τη συνοχή και την αυτονομία της Ευρώπης στον στρατιωτικό τομέα.
Στενή συνεργασία με ΝΑΤΟ και αντιμετώπιση αβεβαιότητας
Η ΕΕ προσπαθεί να αποφύγει τη δημιουργία παράλληλων δομών άμυνας που θα περιέπλεκαν τα σχέδια του ΝΑΤΟ. Η στενή συνεργασία με τη Συμμαχία είναι απαραίτητη, καθώς αρκετές χώρες ανησυχούν ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα μπορούσε να λειτουργήσει ανεξάρτητα, δυσχεραίνοντας τον συντονισμό των δυνάμεων. Ταυτόχρονα, το σχέδιο στοχεύει να ενισχύσει την αυτονομία της ΕΕ, ώστε να μπορεί να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις ενός πολύ πιο επικίνδυνου κόσμου, όπου οι παραδοσιακοί σύμμαχοι στρέφουν την προσοχή τους σε άλλες περιοχές και τα αυταρχικά κράτη επιδιώκουν όλο και περισσότερο να παρεμβαίνουν στις κοινωνίες και τις οικονομίες της Ευρώπης.
Στρατηγικός οδικός χάρτης για το 2030
Το προσχέδιο καλύπτει επίσης τη χαρτογράφηση της βιομηχανικής παραγωγής, την ανάλυση κινδύνων στις αλυσίδες εφοδιασμού κρίσιμων πρώτων υλών και την ταυτόχρονη ενίσχυση των στρατιωτικών ικανοτήτων της Ουκρανίας. Παράλληλα, επιχειρεί να λάβει υπόψη τις ανησυχίες όλων των κρατών-μελών, από εκείνα που αισθάνονται πιο εκτεθειμένα στη ρωσική απειλή μέχρι χώρες του Νότου, όπως Ιταλία και Ισπανία, που καλούνται να αντιμετωπίσουν απειλές και από άλλες περιοχές, όπως η Μέση Ανατολή και η Αφρική.
Η στρατηγική της ΕΕ δεν περιορίζεται στην απλή ετοιμότητα για πόλεμο. Στοχεύει στην ανάπτυξη μιας ενιαίας, ισχυρής και αυτοτελούς ευρωπαϊκής άμυνας, ικανής να προστατεύει τα συμφέροντα και τα εδάφη της Ένωσης και να λειτουργεί συμπληρωματικά με το ΝΑΤΟ. Το μήνυμα είναι σαφές: η Ευρώπη πρέπει να είναι έτοιμη για τα πεδία μάχης του αύριο και να μην αφήσει την ασφάλειά της στην τύχη ή στην αβεβαιότητα των διεθνών συμμαχιών.
Ο «Οδικός Χάρτης Αμυντικής Ετοιμότητας 2030» αποτελεί σημαντικό βήμα στην ιστορία της ευρωπαϊκής άμυνας, σηματοδοτώντας μια πιο στρατιωτικοποιημένη και αυτοτελή στάση απέναντι στις εξωτερικές απειλές. Η ΕΕ καλείται πλέον να συνδυάσει στρατηγική ετοιμότητα, τεχνολογική υπεροχή και βιομηχανική αυτονομία, ώστε να διασφαλίσει ότι η Ευρώπη θα παραμείνει ασφαλής και κυρίαρχη στον μεταβαλλόμενο κόσμο του 21ου αιώνα.