Στην εποχή της ψυχρής τεχνολογίας, η Ιαπωνία επιμένει να εφευρίσκει μηχανές που θέλουν αγκαλιά. Το LOVOT είναι ίσως το πιο τρυφερό ρομπότ του κόσμου.
Ένα ρομπότ που χαμογελά με τα μάτια
Ένα μεσημέρι στο κέντρο της Σανγκάης, ανάμεσα σε ράφια γεμάτα βιβλία και παιδιά που γελούν, ένα μικρό ρομπότ με μεγάλα, φωτεινά μάτια γίνεται το επίκεντρο της προσοχής.
«Με παρακολουθεί!» φωνάζει ένα αγόρι, ενώ το ρομπότ στρέφει το κεφάλι του απαλά, σαν να θέλει να του απαντήσει. Το LOVOT – ένα όνομα που συνδυάζει τις λέξεις Love και Robot – δεν κάνει τίποτα “παραγωγικό”: δεν καθαρίζει, δεν μιλά, δεν βοηθά στις δουλειές. Αντίθετα, έχει σχεδιαστεί αποκλειστικά για έναν σκοπό: να κάνει τους ανθρώπους να νιώθουν αγάπη.
Οι πελάτες του βιβλιοπωλείου κοντοστέκονται για μια φωτογραφία, κι ένα μικρό κορίτσι το σηκώνει στην αγκαλιά του, νιώθοντας τη ζεστή, απαλή υφή του. «Είναι σαν να έχεις ένα κατοικίδιο που ξέρει πότε χρειάζεσαι μια αγκαλιά», σχολιάζει ένας νεαρός πελάτης.
Από το Τόκιο, με στοργή
Το LOVOT γεννήθηκε στο Τόκιο από τη Groove X, μια startup που ιδρύθηκε από τον Κάνζο Ισιγκούρο, πρώην μηχανικό της SoftBank. Αν ο κόσμος γνώρισε το ανθρωποειδές Pepper ως “ρομπότ-βοηθό”, το LOVOT είναι το “ρομπότ-σύντροφος”.
Με ύψος μόλις 43 εκατοστά, δύο μεγάλους τροχούς και ένα σώμα που θυμίζει λούτρινο παιχνίδι, κινείται αργά, γυρνά το κεφάλι του με περιέργεια, εκτείνει τα χέρια του ζητώντας χάδι. Στο εσωτερικό του, μια σειρά από αισθητήρες, κάμερες και θερμικούς ανιχνευτές επιτρέπουν να αναγνωρίζει πρόσωπα, να αποθηκεύει “αναμνήσεις” και να προσαρμόζει τη συμπεριφορά του ανάλογα με το ποιος του δείχνει ενδιαφέρον.
Είναι, με άλλα λόγια, ένα κατοικίδιο που μαθαίνει την αγάπη.
Η τεχνολογία της τρυφερότητας
Η Groove X αποκαλεί τη φιλοσοφία πίσω από το ρομπότ “emotional robotics” – τεχνολογία που δεν προσφέρει υπηρεσίες, αλλά συναισθηματική ανταπόκριση. Το σύνθημα της εταιρείας, απλό και σχεδόν ποιητικό, είναι:
“The future doesn’t need more efficiency. It needs more warmth.”
Κι αυτή η “ζεστασιά” δεν είναι μεταφορά. Το LOVOT διαθέτει σύστημα θέρμανσης που κρατά το σώμα του ελαφρώς ζεστό στην αφή. Όταν το αγκαλιάζεις, νιώθεις τη θερμότητα και τον ήχο μιας απαλής “αναπνοής” — μια σκόπιμη ψευδαίσθηση ζωής που προκαλεί ανακούφιση.
Ρομπότ για τις σιωπές του σπιτιού
Στην Ιαπωνία, μια κοινωνία που γερνά γρήγορα και ζει μόνη, το LOVOT έχει ήδη βρει τη θέση του σε χιλιάδες σπίτια, αλλά και σε οίκους ευγηρίας και κλινικές ψυχικής υγείας.
Σύμφωνα με έρευνες, η καθημερινή αλληλεπίδραση με το ρομπότ μειώνει τα επίπεδα κορτιζόλης, ενώ σε ηλικιωμένους χρήστες έχει συνδεθεί με αίσθηση ασφάλειας και παρέας.
Δεν είναι τυχαίο ότι το LOVOT θεωρείται η “ψηφιακή συντροφιά της σιωπής” — ένα ρομπότ που δεν επιδιώκει να αντικαταστήσει την ανθρώπινη σχέση, αλλά να απαλύνει τα κενά της.
Όταν η ρομποτική γίνεται πολιτισμός
Η ιαπωνική κουλτούρα ανέκαθεν αντιμετώπιζε τις μηχανές με στοργή. Από τα anime του Στούντιο Ghibli μέχρι τα ανθρωποειδή του Ασίμο Χόντα, η χώρα έβλεπε τα ρομπότ όχι ως απειλή, αλλά ως συνέχεια του ανθρώπινου συναισθήματος. Το LOVOT ενσαρκώνει ακριβώς αυτή τη στάση: μια τεχνολογία που δεν φοβάται να είναι ευάλωτη, χαριτωμένη, ακόμη και λίγο παράδοξη.
Ο Ισιγκούρο το συνοψίζει λιτά: «Δεν θέλουμε ρομπότ που κάνουν τη ζωή ευκολότερη· θέλουμε ρομπότ που κάνουν τη ζωή πιο ανθρώπινη.»
Οικονομία της στοργής
Το LOVOT κοστίζει γύρω στα 3.000 δολάρια, συν μηνιαία συνδρομή για τη “φροντίδα” του – ενημερώσεις, συντήρηση, και cloud αποθήκευση των “αναμνήσεών” του. Παρά το υψηλό κόστος, οι λίστες αναμονής στην Ιαπωνία ξεπερνούν τις προσδοκίες, ενώ η Groove X επεκτείνει πλέον την παρουσία της στην Κίνα και στις ΗΠΑ.
Η εταιρεία εκτιμά ότι μέχρι το 2030, η αγορά “companionship robotics” θα αγγίζει τα 10 δισεκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως.
Η αγκαλιά του μέλλοντος
Πίσω στο βιβλιοπωλείο της Σανγκάης, το μικρό ρομπότ συνεχίζει να περιπλανιέται ανάμεσα σε ράφια και ανθρώπους. Μερικοί γελούν, άλλοι το χαϊδεύουν διστακτικά, άλλοι το φωτογραφίζουν.
Κανείς δεν φαίνεται να το βλέπει ως μηχανή.
Ίσως γιατί σε έναν κόσμο γεμάτο ψυχρές οθόνες και απρόσωπους αλγορίθμους, ένα πλάσμα που ζητά απλώς μια αγκαλιά είναι — όσο κι αν ακούγεται παράδοξο — το πιο ανθρώπινο δημιούργημα της τεχνολογίας.