NewsEdit Ύστερα από μια μακρά περίοδο πολιτικής αδράνειας, το πολιτικό εκκρεμές αρχίζει να κινείται ξανά, με τη νέα δημοσκόπηση της GPO για τα “Παραπολιτικά 90,1” να αποτυπώνει σαφή φθορά για την κυβέρνηση και αμηχανία για την αντιπολίτευση.
Ταυτόχρονα, τα σενάρια για νέους πολιτικούς σχηματισμούς από τους Αλέξη Τσίπρα και Αντώνη Σαμαρά φαίνεται να αναδιατάσσουν το πολιτικό τοπίο, προκαλώντας συζητήσεις για νέες ισορροπίες τόσο στην Κεντροαριστερά όσο και στο σύνολο του πολιτικού φάσματος.
Η εικόνα που αναδύεται είναι μιας κοινωνίας που έχει χάσει την εμπιστοσύνη της στο υπάρχον πολιτικό σύστημα, αλλά δεν έχει ακόμη βρει πειστική εναλλακτική. Παράλληλα, ενισχύεται η τάση υπέρ των κυβερνητικών συνεργασιών, καθώς οι πολίτες δείχνουν κουρασμένοι από την έννοια της μονοκομματικής εξουσίας.
Δυσαρέσκεια και απαίτηση για αλλαγή
Σύμφωνα με τα ευρήματα της GPO, το 57,1% των πολιτών θεωρεί ότι η κατάσταση στη χώρα έχει επιδεινωθεί από το 2019, όταν η Νέα Δημοκρατία ανέλαβε τη διακυβέρνηση, ενώ μόλις το 25,2% βλέπει βελτίωση.
Αντίστοιχα, το 71,6% δηλώνει ότι επιθυμεί αλλαγή κυβέρνησης, με μόλις το 26,4% να στηρίζει τη συνέχιση της σημερινής. Η ένταση αυτής της δυσαρέσκειας αποτυπώνεται και στο γεγονός ότι αυξάνεται σταθερά το ποσοστό όσων στρέφονται προς την απάντηση «άλλο κόμμα», το οποίο ανέβηκε στο 7,4% από 3,9% τον Σεπτέμβριο, καταδεικνύοντας τη ρευστότητα και την αποσύνδεση του εκλογικού σώματος από τα παραδοσιακά κόμματα.
ΝΔ πρώτη αλλά με φθορά – Κερδίζει έδαφος το ΠΑΣΟΚ
Στην πρόθεση ψήφου, η Νέα Δημοκρατία διατηρεί την πρωτιά με 24,4%, ωστόσο το ποσοστό της παραμένει στάσιμο ή ελαφρώς πτωτικό. Το ΠΑΣΟΚ ενισχύεται και καταγράφει 13,2%, κερδίζοντας σχεδόν μία μονάδα σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ συνεχίζει τη φθίνουσα πορεία του με 4,6%, δείγμα ότι δεν έχει ακόμη ανακτήσει τη δυναμική του μετά την αποχώρηση Τσίπρα.
Ακολουθούν:
- Ελληνική Λύση 9,9%
- Πλεύση Ελευθερίας 7,5%
- ΚΚΕ 7,5%
- Φωνή Λογικής 2,7%
- Κίνημα Δημοκρατίας 2,4%
- ΜεΡΑ25 2,1%
- Νέα Αριστερά 1,5%
Στην εκτίμηση ψήφου, τα ποσοστά διαμορφώνονται ως εξής:
- ΝΔ 28,6%
- ΠΑΣΟΚ 15,4%
- Ελληνική Λύση 11,5%
- ΚΚΕ 8,8%
- Πλεύση Ελευθερίας 8,8%
- ΣΥΡΙΖΑ 5,4%
- Φωνή Λογικής 3,2%
Η εικόνα υποδηλώνει ότι, παρά τη φθορά της, η ΝΔ εξακολουθεί να προηγείται λόγω της αδυναμίας της αντιπολίτευσης να συγκροτήσει αξιόπιστη εναλλακτική.
Σενάρια για κόμμα Τσίπρα και Σαμαρά – Επιφυλακτικοί οι πολίτες
Το ενδιαφέρον της μέτρησης εστιάζει στα σενάρια για νέα κόμματα από τον Αλέξη Τσίπρα και τον Αντώνη Σαμαρά.
Για ενδεχόμενο κόμμα Τσίπρα, το 74,1% απαντά “όχι” ή “μάλλον όχι” στο αν μπορεί να καλύψει το αντιπολιτευτικό κενό, ενώ το 23,9% δηλώνει θετικά. Για κόμμα Σαμαρά, η επιφύλαξη είναι ακόμη μεγαλύτερη: 78,1% αρνητικοί έναντι 19,8% θετικών.
Ωστόσο, όταν το ερώτημα τίθεται πιο προσωπικά – «πόσο πιθανό είναι να ψηφίζατε ένα κόμμα Τσίπρα;» – το 20,2% απαντά ότι θα το σκεφτόταν (9,1% «πολύ πιθανό» και 11,1% «αρκετά πιθανό»). Για τον Αντώνη Σαμαρά, το αντίστοιχο ποσοστό περιορίζεται σε 8,6%.
Αν και οι αριθμοί αυτοί δεν συνιστούν πρόθεση ψήφου, η GPO επισημαίνει πως δείχνουν υπαρκτό ενδιαφέρον για έναν νέο προοδευτικό φορέα υπό τον Τσίπρα, κάτι που ενδέχεται να μεταβάλει την ισορροπία δυνάμεων στην Κεντροαριστερά.
Οι πολίτες ζητούν συνεργασίες – κόπωση από την αυτοδυναμία
Ένα από τα πλέον αποκαλυπτικά ευρήματα της έρευνας αφορά το μοντέλο διακυβέρνησης που προτιμούν οι πολίτες.
Η κοινωνία εμφανίζεται διχασμένη, με 49,8% να ζητά αυτοδύναμη κυβέρνηση και 44,8% να προτιμά κυβερνήσεις συνεργασίας. Η διαφορά αυτή είναι οριακή, και αν συγκριθεί με τις προηγούμενες μετρήσεις, φαίνεται να κλείνει σταθερά προς όφελος των συνεργασιών.
Οι ψηφοφόροι της ΝΔ στηρίζουν το μοντέλο της αυτοδυναμίας, ωστόσο οι περισσότεροι πολίτες των αντιπολιτευτικών κομμάτων –ιδίως του ΠΑΣΟΚ και της Αριστεράς– δηλώνουν ότι προτιμούν κυβερνητικά σχήματα συνεννόησης με πρωθυπουργό κοινής αποδοχής. Πρόκειται για σημαντική μετατόπιση, που δείχνει την κόπωση της κοινής γνώμης από τις μονοκομματικές πλειοψηφίες και την αναζήτηση ενός πιο «συλλογικού» μοντέλου εξουσίας.
Το «παζλ» της Κεντροαριστεράς
Η δημοσκόπηση αναδεικνύει και τον ενδοπαραταξιακό προβληματισμό στην Κεντροαριστερά.
Μεταξύ των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ, το 65,3% θεωρεί ότι το κόμμα θα πρέπει να συνενωθεί με έναν νέο φορέα Τσίπρα, αν αυτός ιδρυθεί, ενώ το 21,7% ζητεί αυτόνομη πορεία.
Ακόμη πιο θετικοί είναι οι ψηφοφόροι της Νέας Αριστεράς (83,4%) που βλέπουν θετικά τη συμπόρευση. Στον αντίποδα, το 55,3% των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ επιμένει στην αυτόνομη πορεία του κόμματος, αν και σε επίπεδο γενικού δείγματος το 51,2% των πολιτών τάσσεται υπέρ μιας συνεργασίας των προοδευτικών δυνάμεων.
Τα ευρήματα δείχνουν ότι η Κεντροαριστερά παραμένει κατακερματισμένη, αλλά υπάρχει έδαφος για μελλοντικές συγκλίσεις, ιδίως αν οι κοινωνικές πιέσεις ενταθούν και η πολιτική δυσαρέσκεια παραμείνει υψηλή.
Ρευστότητα και αναζήτηση νέου προσανατολισμού
Η συνολική εικόνα που προκύπτει από τη δημοσκόπηση είναι αυτή ενός πολιτικού σκηνικού σε μετάβαση. Η Νέα Δημοκρατία εξακολουθεί να προηγείται, αλλά η φθορά της είναι εμφανής· η αντιπολίτευση δεν έχει ακόμη συγκροτήσει πειστική πρόταση εξουσίας· και ένα μεγάλο ποσοστό πολιτών παραμένει ανενεργό, αποστασιοποιημένο ή διαθέσιμο να πειραματιστεί με νέες πολιτικές εκφράσεις.
Το γεγονός ότι σχεδόν οι μισοί πολίτες προτιμούν κυβερνητικά σχήματα συνεργασίας και ένας στους πέντε δηλώνει ανοιχτός σε ένα κόμμα Τσίπρα, αποτυπώνει την αναζήτηση ενός νέου πολιτικού ισοζυγίου: λιγότερη πόλωση, περισσότερη συνεννόηση.
Το εκκρεμές, λοιπόν, κινείται ξανά — και κανείς δεν μπορεί να προβλέψει προς ποια κατεύθυνση θα σταθεροποιηθεί.